GRODDECK GABRIEL, profesor Gimnazjum Akademickiego
| < Poprzednie | Następne > |
GABRIEL GRODDECK (Grodek) (7 I 1672 Gdańsk – 12 IX 1709 Gdańsk), uczony. Syn ► Albrechta Groddecka. W lutym 1686 wraz z bratem ► Abrahamem zapisany został do przedostatniej klasy (secundy) ► Gimnazjum Akademickiego. W trakcie nauki wygłaszał mowy po grecku i po łacinie, kończył ją pracą Dissertatio moralis de silentio (Rozprawa moralna o milczeniu) pod kierunkiem ► Johanna Christopha Rosteuschera. Już 10 II 1688, z braćmi Abrahamem i Karlem, zapisał się na uniwersytet w Królewcu, w semestrze letnim 1692, wraz z bratem Abrahamem, zapisał się na studia w Lipsku, studiował prawo, 26 I 1693 uzyskał magisterium, w tym samym roku uzyskał także doktorat z hebraistyki (De antiquorum Hebraeorum purgatinibus castitatis exercitatio (O praktykowaniu czystości w starożytnym czyśćcu hebrajskim)), a w 1695 habilitację (Caeremonia palmarum apud Iudaecos in festo tabernaculorum solennis (Ceremonia palm wśród Żydów podczas uroczystego święta Namiotów)). W latach 1693–1697 przebywał w Paryżu, odbywając podróże naukowe po Niderlandach, Anglii i Włoszech, wszędzie nawiązując kontakty z czołowymi wówczas orientalistami.
1 V 1697 wrócił do Lipska, od następnego roku profesor literatury talmudycznej i języków orientalnych na tamtejszym uniwersytecie i członek miejscowego Towarzystwa Naukowego (Collectio Actorum Eruditorum Lipsiensis). W 1699 został asesorem lipskiego uniwersytetu, 10 XII 1699, odpowiadając na zaproszenie gdańskich władz, objął katedrę filozofii praktycznej w gdańskim Gimnazjum Akademickim i stanowisko bibliotekarza ► Biblioteki Rady Miejskiej. Jego powrót do Gdańska uczcili gratulacyjnymi wierszami profesor Gimnazjum Akademickiego ► Christoph Behr, ► Samuel Joachim Hoppius oraz koledzy Carl Luwik Wahl (1681–1708) (wnuk burgrabiego ► Johanna Wahla po synu Heinrichu) i późniejszy sekretarz miasta Gdańska Johann Georg Rosenberg (1680–1731). Na krótko przed śmiercią wykładał także filozofię teoretyczną. Od 1701 członek zamiejscowy Królewskiej Akademii Nauk w Berlinie (Königlich Preuẞische Sozietät der Wissenschaften). Był korespondentem lipskiego czasopisma naukowego „Acta Eruditorum” oraz ukazującego się w Lubece czasopisma „Nova Literaria Maris Baltici”. Autor prac związanych z zagadnieniami językowymi, religijnymi, filozoficznymi, historycznymi i prawniczymi, utworów żałobnych (np. po śmierci lekarza ► Christiana Bucky), jeden z autorytetów ówczesnych gdańszczan.
Od 11 I 1701 żonaty był z poślubioną w kościele NMP Euphrozyną Elisabethą (ochrzczona 22 VII 1681 w kościele NMP – 14 II 1709 Gdańsk), córką fizyka miejskiego ► Christophera Gottwaldta. Z okazji ślubu pieśń weselną napisał Carl Benjamin Gottwald, brat panny młodej, wierszowany utwór przygotował m.in. Carl Gotfried Heinius (wnuk pastora ► Johanna Heiniusa). Zmarł z żoną i dziećmi podczas epidemii (► epidemie nowożytne). Przeżył jedynie syn Gabriel (ur. 14 X 1701 Gdańsk), w styczniu 1708 zapisany do początkowej klasy Gimnazjum Akademickiego, który drukowaną wersję dysputy z 9 XI 1720 De Praescriptione Homicidii Occasione, przeprowadzoną pod opieką ► Samuela Friedricha Willenberga, dedykował stryjowi Abrahamowi, u któreg wychował się po przedwczesnej śmierci rodziców. Naukę kończył u tegoż profesora dysputą z maja 1721. Od tego też roku student prawa uniwersytetu w Halle, od 1722 w Lipsku, następnie dyplomata w służbie cesarza Karola VI Habsburga.
Bibliografia:
Die jüngere Matrikiel der Universitädt Leipzig, Bd. 2, hrgb. v. Georg Erler, Leipzig 1909, s. 144.
Die Matrikel … der Albertus-Universität zu Königsberg, ed. Georg Ehler, Bd. 2, Leipzig 1911/1912, s. 159.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 250, 286.
Kotarski Edmund, Gdańska poezja okolicznościowa XVII wieku, Gdańsk 1993 (przez indeks).
Nadolski Bronisław, Wyjazdy młodzieży gdańskiej na studia zagraniczne w XVII wieku, „Rocznik Gdański”, t. 24, 1966, s. 212.
Pszółkowska Lidia Z., Groddeck Gabriel, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 2, Gdańsk 1993, s. 114-115.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.-18. Jahrhundert, Klausdorf-Schwentine 1986-1992, Bd. 5, 55.
