KOŚCIÓŁ NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA I ŚW. JANA BOSKO
< Poprzednie | Następne > |

KOŚCIÓŁ NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA I ŚW. JANA BOSKO, ► Orunia, ul. Gościnna 15. Pierwsza kaplica, prawdopodobnie pod wezwaniem św. Jerzego (St. Georg), powstała już około połowy XV wieku i była obsługiwana m.in. przez ► franciszkanów ze ► Starego Przedmieścia. Przyporządkowano ją do parafii ► kościoła św. Katarzyny, a w 2. połowie XVI wieku do parafii w ► Świętym Wojciechu. Przy kaplicy w 1568 istniała szkółka. Rozbudowana w 1571 i przejęta przez luteranów, zachowała wezwanie. Zniszczona podczas ► wojny Gdańska z królem polskim Stefanem Batorym w 1577, odbudowana, w 1608 powiększona do rozmiarów kościoła pod wezwaniem św. Jerzego (St. Georg). Stał się on ośrodkiem ewangelickiej parafii, od 1630 obejmującej także ► Lipce i uposażonej później gruntami na Dolniku. W 1638 otrzymał nową plebanię. Po potopie szwedzkim (1655–1660) wymagał renowacji, w 1684 zbudowano nową wieżę (według widoku Gdańska z 1730: wysoką, nakrytą cebulowatym hełmem, z zegarem). W 1691 założono przy kościele cmentarz, w 1697 kościelną kasę wdowią. W 1709 zmarł podczas wielkiej ► epidemii dżumy pastor Gottlieb Majus.
Wyposażenie złupione podczas ► oblężenia Gdańska w 1734 i odtworzone, m.in. przy pomocy burgrabiego gdańskiego Johanna Sigmunta Ferbera (syna burmistrza ► Constantina Ferbera). W 1762 zamontowano nowe organy, w 1766 zakończono kolejną przebudowę, powiększając część wschodnią i północną. Podczas oblężenia w 1813 spłonął wraz z plebanią i wyposażeniem.
Projekt nowego kościoła w stylu neogotyckiego romantyzmu opracował architekt Karl Friedrich Schinkel (1781–1841). Przy wsparciu finansowym króla Fryderyka Wilhelma III w latach 1820–1823 powstał kościół murowany z czerwonej cegły (pierwsza w Gdańsku i okolicach budowla o cechach neogotyckich), o dwuspadowym dachu, zwieńczony od fasady 43-metrową wieżą, o spiczastym, pokrytym ostatecznie miedzianą blachą hełmie, poświęcony 10 IX 1823. We wnętrzu znajdowało się gwiaździste drewniane sklepienie (przeniesione z jednego ze zniszczonych w 1813 kościołów szpitalnych), po obu stronach nawy głównej empory, od zachodu chór, wsparte na drewnianej kolumnadzie. Na chórze zamontowano nowe organy (od 1912 o napędzie elektrycznym). W 1819 odbudowano plebanię (od strony północno-wschodniej kościoła), w 1857 powiększoną, zamieszkaną przez ewangelickiego pastora. Do parafii należał także dom przy obecnej ul. Gościnnej 14. Dom parafialny mieścił się w 1. połowie XX wieku przy obecnej ul. Żuławskiej 5–6 (po drugiej stronie torów kolejowych). Kościół i plebania ucierpiały w 1945, dom parafialny przy ul. Żuławskiej został całkowicie zniszczony.
W 1945 kościół przejęli ► salezjanie, otwierając przy nim placówkę wychowawczą pod wezwaniem Najświętszego Serca Pana Jezusa. Kościół przyporządkowany był początkowo do ► parafii św. Ignacego, jako tzw. świątynia rektorska, od 1972 oddana salezjanom na własność. W 1994 utworzono przy niej parafię pod wezwaniem św. Jana Bosko, odtąd współpatrona kościoła. Nowa parafia objęła południową część dzielnicy Orunia. W latach 70. XX wieku dokonano przebudowy (w duchu posoborowym) wnętrza według projektu architekta ► Leopolda Taraszkiewicza. Usunięto neogotyckie ołtarze główne i boczne, i zastąpiono je płaskorzeźbami wykonanymi w technice metaloplastyki autorstwa ► Wawrzyńca Sampa: krzyż ozdobny przy ołtarzu i ambonie (1975), figura Maryi i św. Jana Bosco (1978), ozdoby przy krzyżu na ołtarzu (1981). W ołtarzu głównym znajduje się kompozycja krzyża w aureoli z wizerunkami świętych bliskich zakonowi salezjanów. W ołtarzach bocznych Matka Boska z Dzieciątkiem i św. Jan Bosko. 15 X 2023 konsekracji kościoła dokonał arycybiskup ► Tadeusz Wojda. W parafii działają stowarzyszenia i organizacje katolickie.
►Tabela: Pastorzy kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa i św. Jana Bosko
►Tabela: Rektorzy i proboszczowie kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa i św. Jana Bosko