GRYNDER KRZYSZTOF, działacz opozycji demokratycznej, wydawca, kolekcjoner
| < Poprzednie | Następne > |
KRZYSZTOF GRYNDER (ur. 28 IV 1966 Gdańsk), działacz opozycji demokratycznej, wydawca, kolekcjoner. Z rodziny wywodzącej się z Pączewa na Kociewiu. Wnuk Teodora (1902–1942), ochotnika w armii gen. Józefa Hallera, zamordowanego w obozie Stutthof. Syn Eugeniusza (28 XI 1929 – 31 III 2013 Gdańsk), kierownika magazynu oftalmicznego w Wojewódzkim Przedsiębiorstwie Handlu Wewnętrznego (WPHW) w Gdyni i Ireny (1 VII 1934 – 20 IX 2008 Gdańsk), ekonomistki, pracowniczki księgarń. Brat Andrzeja (ur. 1956), inżyniera budowlanego, także księgarza.
W latach 1972–1981 uczęszczał do Szkoły Podstawowej nr 74. Od 1981 do 1985 uczeń IX Liceum Ogólnokształcącego. Od pierwszej klasy liceum zaangażowany był w opozycyjną działalność młodzieżową: utworzył grupę, która zajmowała się przedrukiem oświadczeń podziemnej „Solidarności”, od 1982 działał w podziemnej drukarni (w której pracowali m.in. Andrzej Zarzycki, Joanna Knapik, Wojciech Jankowski, Dariusz Krawczyk). W latach 1982–1985 zajmował się również drukowaniem pism i plakatów dla gdańskich liceów: I, II, V, IX, wydawał pismo „Kres”, pełnił rolę kuriera przewożącego bibułę między Gdańskiem a Krakowem oraz Gdańskiem i Warszawą. W 1984 zaangażował się w działalność powstałego wówczas w Gdańsku (z inicjatywy Ruchu Społeczeństwa Alternatywnego) Porozumienia Grup Niezależnych Wolność mającego koordynować młodzieżowe działania opozycyjne (Ruch Oporu Młodzieży „Pokolenie”, Polską Młodzież Walczącą, Oficyna Wydawnicza „Kres”). Był współorganizatorem manifestacji ulicznej (1 V 1985), akcji ulotkowych, akcji nawołującej do bojkotu uroczystości z okazji 40-lecia rocznicy uchwalenia Manifestu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN), akcji bojkotującej wybory do sejmu w październiku 1985. Aresztowany w 1985, na dwa tygodnie przed maturą, przez siedem miesięcy przebywał w gdańskim Areszcie Śledczym. Po zwolnieniu otrzymał wezwanie do wojska, uniknął poboru dzięki pomocy „Solidarności Lekarskiej”, przebywał w szpitalu, w czasie przepustek zdał w 1986 maturę i egzaminy na studia.
W 1988 zrezygnował ze studiów w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Gdańskiego, do 1990 pracował w dziale zaopatrzenia w prywatnej polskiej firmie księgarskiej „Conrad”. Podczas studiów oraz w okresie pierwszej pracy zawodowej, w latach 1986–1990, związany był z działalnością ruchu „Wolność i Pokój” oraz Niezależnego Zrzeszenia Studentów. Wielokrotnie zatrzymywany na 48 godzin i skazywany przez kolegia ds. wykroczeń za działalność opozycyjną.
W latach 1990–1994 był dyrektorem ds. handlowych w brytyjsko-polskim Wydawnictwie „Phantom Press International”. Od 1994 do 2001 zatrudniony był w gdańskim oddziale hurtowni książek „Współczesny Światowid”, początkowo jako zastępca dyrektora oddziału, następnie jako dyrektor. Jednocześnie w 1991 był współzałożycielem Firmy Dystrybucyjno-Wydawniczej „L&L”, w latach 2001–2018 jej dyrektorem ds. wydawniczych, oraz od 1999 właścicielem własnej firmy „Gdański Kantor Wydawniczy” s.c. (przez pewien czas funkcjonującej pod nazwą „Maszoperia Literacka” sp. z o.o., następnie Gdański Kantor Wydawniczy sp. z o.o.). Od 2006 pełni także funkcję prezesa Wydawnictwa „Oskar”, w latach 2011–2019 jego właściciel. Od 2000 mieszka w Sulminie, od 1 VII 2024 sprawuje funkcję sołtysa.
W 2019 był współzałożycielem portalu muzeumpomorza.pl, w ramach ogólnego programu „Kultura cyfrowa”: „Cyfrowe Muzeum Dziedzictwa Kulturowego Województwa Pomorskiego”. Kolekcjoner starych pocztówek (zgromadził kilkanaście tysięcy kartek), w dominujących trzech tematach: Starogard Gdański, dawny Gdańsk i Żuławy, z najstarszymi o tematyce gdańskiej z lat 80. XIX wieku. Z jego kolekcji pochodzą zdjęcia ilustrujące wiele książek, albumów i monografii, m.in. serię albumów Był sobie Gdańsk oraz serię, której jest inicjatorem i wydawcą: Jelitkowo na dawnej pocztówce (2014), Żuławy Gdańskie na dawnej pocztówce (2018), Wrzeszcz na dawnej pocztówce (2014 i 2019), Nowy Port i Westerplatte na dawnej pocztówce (2020). Kolekcjoner także m.in. grafik i ex-librisów.
Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2015), Krzyżem Wolności i Solidarności (2016). Żonaty z Małgorzatą (ur. 18 V 1966 Gdańsk), właścicielką „Gdańskiej Księgarni Naukowej” (dawniej „Ossolineum”) przy ul. Łagiewniki 56. Ojciec Karoliny (ur. 1990 Gdańsk), florystki, właścicielki firmy „Gąszcz” i Kacpra (ur. 1993 Gdańsk), absolwenta Pomorskich Szkół Rzemiosła w Gdańsku.
Bibliografia:
Litwińska Monika, WiP kontra PRL. Ruch Wolność i Pokój 1985–1989, Kraków 2015.
Podsiadło Jarosław, Krótki kurs historii Ruchu Wolność i Pokój, Gdańsk 2010.
Ruch Społeczeństwa Alternatywnego, red. Dominika Bienia, Wojciecha Mazura, Grzegorza Piotrowskiego i Przemysława Ruchlewskiego, Gdańsk 2020.
Wąsowicz Jarosław SDB, Niezależny ruch młodzieżowy w Gdańsku w latach 1981–1989, Gdańsk 2012.
Od 25 lat kolekcjonuje pocztówki. Krzysztof Gryndera opowiada o swoim zbiorze, plus.dziennikbaltycki.pl.
Gdańsk Strefa Prestiżu. Niezależny serwis Gdańska, Pomorza i okolic. Kto stoi za portalem Gdańsk Strefa Prestiżu?, gdanskstrefa.com.
