WILLER THOMAS, pastor kościoła św. Ducha
| < Poprzednie | Następne > |
THOMAS WILLER (Weller) (19 X 1680 Lębork – 22 XI 1757 Gdańsk), pastor kościoła św. Ducha. Syn Ottona, diakona w Lauenburgu (Lębork). W lipcu 1700 zapisany został do przedostaniej klasy (secundy) Gimnazjum Akademickiego w Gdańsku, które 1 XII 1707 kończył dysputą pod kierunkiem Samuela Schelwiga, mając za oponentów m.in. późniejszych pastorów Gottlieba Richtera i Christiana Bernharda Büchera. Z tym pierwszym, Gottliebem Richterem, łączył go szczególne związki przyjaźni (jeszcze po latach, w 1742, jego syn i pasierb, we własych drukowanych dysputach akademickch, będą wspominali Richtera jako związanego z ich domem). Następnie student teologii w Wittenberdze, gdzie został wyświęcony w 1709. Kaznodzieja w Dzidzalicz (Dzięcielec koło Wejherowa), w latach 1735–1752 pastor kościoła św. Ducha w Gdańsku. Data przejścia do Gdańska nie wydaje się przypadkowa, 3 X 1734 Gottlieb Richter został bowiem pastorem w kościele św. Katarzyny.
Od 1710 jego żoną była siostra Christiana Bause z Gniewina, wdowa po również nieznanym z imienia stryju Georga Gottlieba Lincka z Lęborka. Christian Bause od 25 IX 1723 posiadał kupieckie obywatelstwo Gdańska, Georg Gottlieb Linck takie samo prawo uzyskał 10 IV 1739. Oprócz własnego syna Ottona Joachima (1719 Lębork – pochowany 13 V 1760 Gdańsk, w grobie teścia), wychowywał również pasierba, Aegidiusa Ernsta Lincka. 30 VII 1745 za 100 florenów pracownicze (robotnicze) obywatelstwo Gdańska otrzymał jego dalszy krewny, Christian Weller z podlęborskiej Mirchowschen Glaß-Hütte (Mirachowska Huta, obecnie Nowa Huta koło Mirachowa, powiat Kartuzy).
1 X 1737 zapisał do ostatniej klasy (primy) Gimnazjum Akademickiego zarówno pasierba Aegidiusa Ernsta Lincka jak i syna Ottona Joachima. Syn w czasie nauki korzystał ze stypendium ustanowionego przez kupca Davida Oelhafa (1593–1645), m.in. 1 IX 1740 był oponentem w dyspucie z Christianem Sendelem, naukę kończył w 1742 pod opieką profesora Johanna Adama Kulmusa dysputą o losie niemowlęcia po śmierci matki (w nawiązaniu do losów przyrodniego brata?). W wydanej drukiem dyspucie dziękował za opiekę ojcu (Domino Thomae Willer, ministro templi D. Spiritus patri suo et summo honore et pietate maxima ut filli est (z najwyższym honorem i największą pobożnością jako syn)), dziękował również wspomnianym krewnym, Christianowi Bause i Georgowi Gottliebowi Linckowi. Po studiach był doktorem medycyny, od 1748 lekarzem prywatnym w Gdańsku, od 1745 żonatym z Anną Constantią (chrzest 9 XI 1705 w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) – pochowana 1 IV 1756 wraz z mężem), córką pochodzącego z rodziny browarników Daniela Nitzmanna (1 IV 1657 – pochowany 6 VI 1707 w kościele NMP w grobie rodzinnym nr 99). Doczekał się syna Johanna (pochowany 15 X 1801 w wieku 44 lat tamże, w grobie nr 472), oraz Thomasa Michaela, który 30 VII 1750 uzyskał potwierdzenie kupieckiego obywatelstwa Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli).
Pasierb, Aegidius Ernst Linck (określający się jako Eggebrt alisa Linck), w tym samym roku co Otton Joachim (23 VIII 1742) kończył naukę w gdańskim Gimnazjum Akademickim dysputą pod kierunkiem Alberta Menona Verpoortenna. W słowie wstępnym dziękował ojczymowi i pastorowi Gottliebowi Richterowi.
Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. III, s. 45; t. VII, s. 19, 183; VIII, s. 365.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 273, 325.
Prätorius Ephraim, Dantziger-Lehrer Gedächtniβ, Danzig und Leipzig, 1760, s. 17.
Rhesa Ludwig, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern, Königsberg 1834, s. 65.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 3, 339; 5, 213.
