BROSCHKE MATTHIAS, kupiec, armator, były patron ulicy
| < Poprzednie | Następne > |
MATTHIAS BROSCHKE (Broszki, Broschki) (1751 Gdańsk – 9 XI 1806 Gdańsk), kupiec i armator. Od 12 I 1781 za 100 florenów opłaty otrzymał pracownicze (robotnicze) obywatelstwo Gdańska. Za młodu robotnik portowy (sztauer), po zajęciu przez Prusy w 1772 Nowego Portu i okolic Gdańska, oraz po zniesieniu na tym terenie praw gdańskich faworyzujących bogate rodziny kupieckie, dzięki zaprowadzonej swobodzie gospodarowania został właścicielem firmy Matthias Broschke. Firma zajmowała się handlem hurtowym drewnem i obsługą statków w Nowym Porcie i na redzie. Drewno sprowadzał z głębi Polski, przerabiał we własnych tartakach oraz składował na własnych placach. W 1805 był już właścicielem kilku dużych statków pełnomorskich (nabytych po 1793): barków „Succes” (420 łasztów pojemności), „Balance” (385 łasztów), „Satisfaction” (340 łasztów), „Industrie” (275 łasztów), galeoty „Die Veränderung” (275 łasztów) i brygu „Henriette” (180 łasztów). Obok zboża i drewna przewoziły one również inne towary, zarówno eksportowane, jak i importowane. Przed 1800 założył pierwszy w tej okolicy browar – przy późniejszej Weichselstraße 2 (ul. Starowiślna) – przeznaczony dla miejscowych klientów.
W celu ułatwienia dojazdu do portu w 1803 pokrył w części koszty budowy drogi bitej biegnącej od Bramy Oliwskiej do Nowego Portu. Odcinek przez niego sfinansowany rozciągał się od Szańca Wapiennego (rejon stoczniowy przy obecnej ul. Jana z Kolna), następnie wzdłuż Wisły obecną ul. Władysława IV w Nowym Porcie, kończyła się przy obecnej ul. Oliwskiej. Do podwyższenia terenu pod budowaną drogę użyto materiału z bagrowania Wisły i z balastu pozostawionego przez statki. Na cześć fundatora droga otrzymała nazwę Broschkischerweg ( ul. Wiślna, zob. też Składy). Droga ułatwiała dojazd i transport towarów do nabrzeża portowego w rejonie ul. Szkolnej. Koszt prac oceniono na 12 600 talarów. Koszty budowy odcinka od Bramy Oliwskiej do Szańca pokryto z kasy miejskiej. Za przejazd tą drogą pobierał opłaty (następnie czynił to jego syn): trzy ówczesne grosze pruskie od jeźdźca; ten stan trwał do początku oblężenia Gdańska przez wojska napoleońskie w marcu 1807. Do tego czasu z 90 domów jakie liczył wówczas Nowy Port, 40 należało do niego. Od 1800 był także właścicielem kamienicy przy Langgasse 515 (ul. Długa 55) i oficyny przy Beutlergasse 614 (ul. Kaletnicza 4).
Został pochowany 13 XI 1806 na nowym cmentarzu kościoła Zbawiciela przy ul. Brzegi (grobowiec nr 183). 26 XI 1806 jego żona Elisabeth (1749 – pogrzeb 9 VI 1816) przekazała prowadzenie firmy synowi Georgowi Andreasowi Broschke i zięciowi Ludwigowi Hundtowi.
Drugi z synów, Ludwig Albert (1783 – 30 X 1840 Ostróżek), od 13 I 1814 posiadający gdańskie obywatelstwo, był właścicielem browaru w Nowym Porcie przy ul. Starowiślnej (po 1860 Weichselstrassee 2), w 1818 odkupionego przez browarników Fischerów (zob. też browary). Za otrzymane pieniądze zakupił majątek z dworem w Ostróżku, gdzie prowadził małą przetwórnię płodów rolnych i kuźnię nad Radunią. Żonaty był z Johanną Augustą (1793 – 31 III 1834), pochowaną 3 IV 1834 w rodzinnym grobie na cmentarzu Zbawiciela. Zmarł bezdzietnie.
Trzeci z synów, Heinrich Wilhelm (1790 Gdańsk – 11 II 1847 Gdańsk), także od 13 I 1814 posiadający gdańskie obywatelstwo, prowadził firmę hurtowego handlu zbożem „Speicherhandlung Heinrich Wilhelm Broschke” w Nowym Porcie. W 1822 był współzałożycielem gdańskiej Korporacji Kupców, od 1838 do 1844 był członkiem Rady Miejskiej. Mieszkał przy Hafenstrasse 69/71 (ul. Bugaj 13/14). Żonaty był z Caroliną Henriettą Neumann (zm. przed 1847). Z nieznanych z imienia jego córek jedna zmarła w marcu 1821, druga w 1847 była zamężna, syn Heinrich Wilhelm (1824 Nowy Port – luty 1871) był kapitanem statków morskich, żonatym z Martą Louisą (1839 – 1861), pochodzący z tego związku Mathias (1859 – 1873) był ostatnim męskim przedstawicielem tej gałęzi rodziny, również pochowanym w grobowcu rodzinnym na nowym cmentarzu Zbawiciela.
