STARA WIEŚ
| < Poprzednie | Następne > |
( Chełm) i Siedlce (Schidlitz), z prawej Biskupia Górka (Bischofs Berg) na planie Friedricha Bernharda Engelhardta z 1807 (fragment)
STARA WIEŚ (Altdorf 1843), wieś powstała na polach wsi Nowa Górka (Stolzenberg, Chełm), włączona administracyjnie do Gdańska 15 VIII 1933. Na przedłużeniu obecnej ul. Suchanka, częściowo w miejscu zajmowanym w latach 2008–2020 przez hipermarket Tesco, następnie Kaufland przy ul. Cienistej.
Po wojnach napoleońskich i zniszczeniach w XIX wieku grunty wsi w większości w posiadaniu gdańskich rodzin, m.in. rodzin związanych z Johannem Stephanem Schahnasjanem, którego syn Severin Theodor Aloysius (1820–1893) w 1856 był tu sołtysem (Gemeindevorsteher). Po nim sołectwo na wiele lat przeszło w ręce rodziny młynarza Benjamina Waschkego z okolic Pasłęka: Johanna Friedricha (zm. 21 III 1886) i jego syna Rudolpha (sołtysem był już od 1877). Inny z synów Benjamina Waschkego i jego żony Catheriny z domu Popp, Gustav Adolf Waschke (1824 – 9 III 1898), był miejscowym nauczycielem. Ich potomkowie posiadali tu gospodarstwo do końca II wojny światowej (jesienią 1939 gospodarstwo Fritza Waschke było miejscem przymusowej pracy aresztowanych Polaków, zob. Jan Gdaniec, wedle którego "gospodarz niemiecki zachowywał się wobec nas poprawnie"), inni członkowie rodziny przenieśli się do Gdańska (Kurt Georg Waschke, syn Wilhelma (30 XII 1905 Stara Wieś – 1943 Gdańsk)).
Kolejną z rodzin posiadającą tu duże gospodarstwo byli Meyerowie. Wśród zatrudnionych do pracy we wsi od połowy XIX wieku wielu napłynęło z katolickich Kaszub, np. pochodzący z Klukowa Jan Piastowski, jego żona Zuzanna z domu Burchart, syn Franciszek Antoni (ur. 16 I 1862 Klukowo), już na miejscu od 1889 żonaty z Franciszką Magdaleną Stenzel (ur. 5 VIII 1859 Kiełpino Górne), córką Rozalii Czarnkowskiej. Innymi dłużej tu mieszkającymi katolickimi rodzinami byli Kowalewscy, Krawatcy, Patoka, Pioch, Kuntzowie.
W 1910 zamieszkiwały tu 52 osoby (44 deklarowały pochodzenie niemieckie), w 1919 – 38, w 1923 – 38. Zabudowa zanikła w końcu lat 70. XX wieku w związku z rozwojem nowego Chełma.
Bibliografia:
Archiwum Państwowe Gdańsk, 1613/40, nr 46 (sołtys Johann Friedrich Waschke); 1613/11, nr 184 (sołtys Rudolph Waschke); 1613/76, nr 46 (akt zgonu Gustava Adolfa Wachke); 1613/76 nr 58; 1613/48, nr 42; 1613/82, nr 268; 1613/94, nr 439; 1613/104, nr 1.
Dziewulski Stefan, Ludność Wolnego Miasta Gdańska, Warszawa 1926.
