KINA
< Poprzednie | Następne > |
KINA. Za oficjalną datę narodzin kina przyjmuje się paryską projekcję filmu braci Augusta i Louisa Lumière z 28 XII 1895. Pierwsza projekcja ruchomych obrazów w Gdańsku odbyła się 10 miesięcy później, 20 X 1896 w Teatrze Wilhelma przy Langgarten 31A (ul. Długie Ogrody). Pokazy organizowały ekipy objazdowe. Według ksiąg adresowych w 1907 funkcjonowały w Gdańsku „Kinematograf” przy Brotbänkengasse 44 (ul. Chlebnicka) i „Teatr żywych fotografii” przy Langgasse 77 (ul. Długa), w 1908 pierwsze kino, które utrzymało się do 1945, „Passage-Theater” w Danziger Passage (Pasażu Gdańskim), łączącym Kohlenmarkt ( Targ Węglowy) z Dominikswall (ul. Wały Jagiellońskie). Przed 1914 powstawało kilka dalszych kin, których żywot z reguły był bardzo krótki, np. krótko działające od 1910 przy Holzmarkt (Targ Drzewny) kino Eden, czy Apollo przy Damm (ul. Grobla), Corso przy Langgasse (ul. Długa), Kinephon-Theater przy Brotbänkengasse (ul. Chlebnicka), Saksonia przy Jopengasse 2 (ul. Piwna) (zob. Frost rodzina), Altstadttheater przy Häkergasse (ul. Straganiarska), Langfuhrer Kunst-Lichtspiele we Wrzeszczu. Niekiedy kina nosiły tę samą nazwę, jak Zentral-Lichtspiele na Stogach i na Siedlcach.
Po 1918 nastąpił dalszy wzrost popularności kina, które pozyskiwało widzów z zamożnych grup społecznych. Jego właściwy rozwój miał miejsce w latach 30. XX wieku. W sezonie 1930/1931 liczba widzów wynosiła 2 113 943, w 1934/1935: 2 465 265. Pierwsza projekcja filmu dźwiękowego, Dzika orchidea, miała miejsce 24 XI 1930 w kinie Rathaus. W większości kin przestawiono się na projekcję filmów dźwiękowych; w 1934 w 3/4 gdańskich kin wyświetlano już filmy dźwiękowe. Repertuar gdańskich kin nie różnił się od programu kin w miastach niemieckich. Od 1933 gdańskie kina były wykorzystywane także do propagowania nazistowskich idei. Dotyczyło to i kronik filmowych oraz filmów dokumentalnych.
Nazwa kina | Liczba miejsc | Adres | Lata działalności |
---|---|---|---|
Capitol Volkskino | 631 | Langgarten 104/105 (ul. Długie Ogrody) | 1928–1945 |
Filmbühne | 330 | Karthäuser Straße 79 (ul. Kartuska) | 1936–1938 (?) |
Filmpalast | 900 | Schlageterstraße 18 (ul. Dmowskiego) | 1924–1945 |
Flamingo-Bühne | 275 | Junkergasse 7 (ul. Pańska) | 1919–1945 |
Gedania-Theater | 131 | Schüsseldamm 53/54 (ul. Łagiewniki) | 1911–1945 |
Gloria-Theater (w 1921: Danziger Zentral-Lichtspielhaus) | 380 | Langgasse 31 (ul. Długa) | 1919–1945 |
Hansa-Lichtspiele | 300 | Olivaer Straße 18 (ul. Oliwska) | 1915–1945 |
Lichtbild-Theater | 250 | Langer Markt 2 (Długi Targ) | 1910–1945 |
Kunst-Lichtspiele | 487 | Hauptstraße (Adolf-Hitler-Straße) 32 (ul. Grunwaldzka) | 1920–1945 |
Odeon Lichtspielhaus | 300 | Dominikswall 14 (ul. Wały Jagiellońskie) | 1918–1945 |
Park-Lichtspiele | 170 | Adolf-Hitler-Straße 521 (ul. Grunwaldzka 521) | 1937–1945 |
Passage-Theater | 430 | Kohlenmarkt (Theaterplatz) 14–16 ( Targ Węglowy) | 1908–1945 |
Rathaus-Lichtspiele | 600 | Langgasse 60/61 (ul. Długa) | 1922–1945 |
Roxy-Lichtspiele | 250 | Am Schlossgarten 11 (ul. Rybińskiego) | 1913–1945 |
Scala Kino-Varieté | 1150 | Langgarten 31 (ul. Długie Ogrody) | 1896–1933 |
Schauburg-Lichtspiele | 190 | Dominikswall 12 (ul. Wały Jagiellońskie) | 1918–1945 |
Tobis-Palast | 950 | Langgasse 57/58 (ul. Długa) | 1939–1945 |
Ufa-Palast | 1195 | St. Elisabeth-Kirchengasse 2 (ul. Elżbietańska) | 1931–1945 |
Union-Lichtspiele | 190 | Hauptstraße (Adolf-Hitler-Straße) 153 (ul. Grunwaldzka) | 1923–1934 |
U.T.-Lichtspiele GmbH | 823 | St. Elisabeth-Kirchengasse 8/11 (ul. Elżbietańska) | 1919–1945 |
Urania-Lichtspiele | 240 | Stadtgebiet 11 (Trakt św. Wojciecha) | 1928–1945 |
Zentral-Lichtspiele | 200 | Heidseestraße 35 (ul. Stryjowskiego) | 1929–1945 |
1921 | 6 |
1922 | 16 |
1924 | 13 |
1925 | 14 |
1927 | 13 |
1929 | 18 |
1931 | 16 |
1933 | 17 |
1935 | 17 |
1936/1937 | 18 |
1937/1938 | 18 |
1939 | 19 |
1942 | 18 |
W wyniku działań wojennych w 1945 zniszczeniu uległa większość gdańskich kin. Pierwszy seans po II wojnie światowej odbył się 6 VII 1945 w kinie Delfin (przedwojenne Roxy, 1945-1952 Polonia). Lokalne władze upaństwowionej kinematografii podjęły starania o odbudowanie kinowej infrastruktury, przejmując i adaptując na potrzeby kin pomieszczenia pierwotnie o innym przeznaczeniu. W listopadzie 1945 uruchomiono kino Światowid (istniało do 1949) w adaptowanej sali dawnego Gimnazjum Polskiego przy ul. Augustyńskiego 1; w kwietniu 1946 w dawnej sali parafialnej kościoła ewangelickiego przy ul. Jaśkowa Dolina 14 otwarto kino Bajka (spór o lokal z wcześniejszym administratorem, Kościołem prawosławnym, zakończono w 1966). W marcu 1947 uruchomiono przy ul. Szymanowskiego 12/16 kino Capitol (następnie Zetempowiec, Znicz) w sali byłego ewangelickiego kościoła św. Pawła. W maju 1947 uruchomiono kino Syrena w Nowym Porcie, zastąpione 1 V 1953 przez kino 1 Maja. W sierpniu 1950 otworzyło swoje podwoje kino Przyjaźń, zlokalizowane w świetlicy Wojewódzkiego Zarządu Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej (WZ TPPR) we Wrzeszczu, ul. Sobótki 15 (od 1957 przy ul. Długiej 39/40).
W pierwszej połowie 1953 funkcjonowały w Gdańsku zaledwie 4 stałe kina. 1 XI 1953 uruchomiono największe na Wybrzeżu (około 1200 miejsc) kino Leningrad (od 1993 Neptun), odbudowane w miejscu dawnego kina Tobis-Palast przy ul. Długiej 57. Nazwa kina została narzucona przez Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Gdańsku, choć w plebiscycie prasowym „Głosu Wybrzeża” zwyciężyła nazwa Artus. W kinie Leningrad odbywały się najbardziej reprezentacyjne imprezy filmowe (regionalne premiery filmów związanych z Wybrzeżem Gdańskim, spotkania z twórcami, od 1974 projekcje Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych (FPFF), słynne Konfrontacje i inne). 15 III 1955 na tej samej parceli uruchomiono kino Kameralne przeznaczone początkowo do prezentacji filmów krótkometrażowych, oświatowych i bajek dla dzieci, ale w tej formule nie zaakceptowane przez widownię (w 1984 do 2 kin przy ul. Długiej 57 dodano niewielkie – 70 miejsc – kino Helikon). 20 X 1962 otwarto ostatnie zbudowane od podstaw kino państwowe Kosmos na Oruni (ul. Jedności Robotniczej 115, obecnie Trakt św. Wojciecha), choć planowano budowę dużego kina szerokotaśmowego Zodiak w Oliwie.
Sieć gdańskich kin podległych administracji państwowej uzupełniona była przez cały okres Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL) siecią kin pozapaństwowych (związkowych, społecznych lub wojskowych). Liczbę kin, ich status, instytucję zarządzającą, pojemność, kategoryzację oraz czas działalności przedstawiono w tabeli.
Najwięcej kin działało w 1. połowie lat 60. XX wieku: dziewięć państwowych (Leningrad, Kameralne, Bajka, Znicz, Delfin, 1 Maja, Kosmos, Jagienka, Zorza) oraz 11 pozapaństwowych (Drukarz, Żak, Przyjaźń, Zawisza, Tramwajarz, Motława, Wrzos, Włókniarz, Piast, Gedania, Panorama), uzupełnionych kinem Letnim na stadionie Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji przy ul. Traugutta (1958–1962), pokazami w Domu Kultury na Oruni oraz w innych domach kultury (głównie za pomocą aparatury wąskotaśmowej 16 mm).
Do końca PRL pojawiły się cztery nowe obiekty: Watra w Domu Harcerza (1971), Barkas w Świbnie (kino istniało wcześniej, stało się „gdańskie” po włączeniu Świbna w granice administracyjne miasta w 1973), Zaspa (1982) oraz Helikon (1984). Nie zapobiegło to stopniowemu zamykaniu kin, zwłaszcza pozapaństwowych (w 1989 tych ostatnich było już tylko pięć) oraz technicznych degradacji wielu z nich, co było efektem powiększającego się globalnego deficytu kinematografii. W PRL kina podzielone były na kategorie (od tzw. zeroekranów aż do kategorii IV) według warunków lokalowych i wyposażenia technicznego kina. Wpływało to na obieg filmów (premierowymi były najczęściej Leningrad i Znicz), stan kopii (kina III i IV kategorii prezentowały zniszczoną już kopię, zwykle jedną na całe Wybrzeże Gdańskie) oraz cenę biletów (w tych ostatnich najniższą).
Po 13 XI 1981 (do 18 I 1982) działalność wszystkich kin została zawieszona z powodu wprowadzenia stanu wojennego. W dekadzie lat 90. XX wieku, wobec niekorzystnych dla rozwoju kin zmian strukturalnych (ekspansji indywidualnych kanałów odbioru filmów: magnetowidów, odtwarzaczy DVD oraz telewizji; spadku liczby widzów w kinach; zmian w społecznej praktyce chodzenia do kina), przy jednoczesnej degradacji infrastruktury gdańskich kin, nastąpiło stopniowe zamykanie dotychczas istniejących obiektów. Najdłużej istniały Znicz, Zawisza (zamknięte w 2002) oraz Bajka (2003). W kompleksie kin Neptun-Kameralne-Helikon (sprzedanym w 2005 firmie Capital Park z przeznaczeniem na inwestycje pozakinowe) projekcje filmowe odbywały się do maja 2015 roku. W grudniu 2000 roku doszło do ważnego wydarzenia w historii gdańskich kin: powstało pierwsze kino wielosalowe (Multikino, 10 sal, 2771 miejsc), w roku 2003 otwarto Kinoplex (od 14 II 2009 Helios, 8 sal, 1712 miejsc) oraz Cinema City Krewetka (8 sal, 1871 miejsc).
Od 1957 istnieje zasłużone dla rozwoju kultury filmowej kino studyjne Żak (do 1999 przy ul. Wały Jagiellońskie 1, od 2001 przy al. Grunwaldzkiej 195/197), przy którym działa najstarszy do dziś istniejący w Polsce DKF im. Zbyszka Cybulskiego (powstały w 1956). Kino artystyczne promowane było także od 1984 przez Gdańskie Centrum Kultury Filmowej (kino Kameralne i Helikon, od 1993 wraz z Neptunem jako Gdańskie Centrum Filmowe), organizatora wielu imprez z zakresu propagowania kultury filmowej (między innymi Ogólnopolskiego Konkursu Wiedzy o Filmie).
O repertuarze kin gdańskich w PRL (państwowych i pozapaństwowych) decydował centralny dystrybutor-monopolista. Repertuar był wypadkową niezmiennej przez cały okres PRL funkcji propagandowej kina oraz doraźnych, uzależnionych od okresu historycznych aspektów społecznych (zapotrzebowanie widowni) i ekonomicznych (rentowność). Przez cały okres PRL na ekranach kin w nadmiarze prezentowano tzw. filmy zaangażowane, zwłaszcza z krajów demokracji ludowej i ZSRR, kosztem filmów zachodnich (artystycznych i rozrywkowych). Odbiciem tej tendencji były cykliczne przeglądy filmowe organizowane w gdańskich kinach m.in. z okazji: Międzynarodowego Święta Pracy (1 maja), rocznicy zakończenia II wojny światowej (9 maja), święta Odrodzenia Polski (22 lipca), rocznicy wybuchu II wojny światowej (1 września), rocznicy Wielkiej Rewolucji Październikowej (pierwsza dekada listopada) oraz innych pomniejszych (rocznica wyzwolenia Warszawy, dzień kobiet, urodziny Lenina, dzień Wojska Polskiego, dzień górnika i inne).
Ideologiczna funkcja repertuaru stała w sprzeczności z wymogami ekonomicznymi (realizacji odgórnie narzuconego planu wykonania usług kinowych oraz rentowności kin, z roku na rok coraz mniejszej), co było szczególnie odczuwalne w okresie 1960–1975, kiedy nadzór nad kinami gdańskimi sprawowała Wojewódzka Rada Narodowa (odpowiedzialna także za remonty obiektów), a repertuar narzucany był centralnie, zgodnie z ideologicznymi wymogami. Dzięki początkowej niechęci władz PRL do traktowania sztuki filmowej w kategoriach rozrywki, po październiku 1956 roku (zwłaszcza w latach 60. i częściowo latach 70. XX wieku) Polska (a w konsekwencji także i Gdańsk) miała jeden z najambitniejszych repertuarów filmowych w Europie. Filmy, które nie zostały dopuszczone na ekrany do szerokiej dystrybucji, prezentowane były podczas niezwykle popularnego przeglądu Konfrontacje (w Gdańsku głównie w kinie Leningrad, w latach 1974–1993).
Lokalną specyfikę repertuaru gdańskich kin wyznaczały uroczyste premiery filmów związanych z Gdańskiem i Wybrzeżem Gdańskim ( Gdańsk w filmie po 1945) oraz imprezy promujące kino polskie (FPFF, przeglądy: „Polskie debiuty filmowe”, „Młode kino polskie”). Repertuar gdańskich kin został mocno skomercjalizowany w latach 80. XX wieku (ekspansja tzw. Kina Nowej Przygody), kiedy rentowność stała się najważniejszym priorytetem ich działalności. Po transformacji ustrojowej, wobec dominacji multipleksów, problemem stał się dostęp widzów do kina artystycznego (obecnego w kinie Żak oraz w GCF), choć liczba sal w multipleksach skłania ich właścicieli do dywersyfikacji repertuaru.
Nazwa | Adres | Data rozpoczęcia i zakończenia działalności |
Standard (kategoria*, liczba miejsc, ewentualnie liczba sal) | Właściciel | Uwagi |
---|---|---|---|---|---|
1 MAJA (od 1990 Nord) | Nowy Port, ul. Marynarki Polskiej 111 (Dom Kultury Związku Zawodowego Marynarzy i Portowców) | 1 V 1953 – 1995 | do 1974 – kat. II od 1974 – kat. I, 273 miejsca |
kino państwowe** / związkowe | Do 1956 było to kino państwowe, 1956–1974 związkowe (Związek Zawodowy Marynarzy i Portowców), od 1974 ponownie państwowe (OPRF, OIRF, Neptun Film). |
Bajka | Wrzeszcz, ul. Jaśkowa Dolina 14 | 7 IV 1946 – 2003 | 1952 – 375 miejsc 1967 – kat. I, 302 miejsca 1968 – kat. I, 229 miejsc 1979 – kat. I, 274 miejsca |
kino państwowe | Budynek dawnego Luterhausu został przekazany tuż po wojnie Polskiemu Kościołowi Prawosławnemu w Gdańsku. Spór pomiędzy nim a OZK (WZK) został ostatecznie rozstrzygnięty dopiero w 1966 roku. |
Barkas | Świbno, ul. Boguckiego | 1979 – kat. II, 172 miejsca | kino państwowe | Kinem gdańskim stało się po zmianach administracyjnych w 1973 i włączeniu Wyspy Sobieszewskiej (w tym Świbna) w granice Gdańska. | |
Capitol zob. Znicz | |||||
Cinema 3D | Suchanino, ul. Schuberta 102 A (Centrum Handlowe Morena) | 14 X 2016 | 6 sal, 1100 miejsc | ||
Cinema City Krewetka | Śródmieście, ul. Karmelicka 1 | 2002 | 8 sal, 1871 miejsc | kino prywatne | |
Delfin | Oliwa, ul. Armii Czerwonej 11 (obecnie ul. Opata Jacka Rybińskiego) | 6 VII 1945 – 1990 | 1952 – 273 miejsca 1967 – kat. II, 200 miejsc 1979 – kat. II, 181 miejsc |
kino państwowe | Pierwsze kino w powojennym Gdańsku, do 26 V 1952 nosiło nazwę "Polonia" |
Drukarz (wcześniej Rudy Kot) |
Śródmieście, ul. Garncarska 18/20 (Dom Drukarza) | luty 1957 – 1991 | 1971 – kat. III, 180 miejsc 1979 – kat. III, 210 miejsc 1982 – kat. II, 210 miejsc |
kino pozapaństwowe, właściciel: Związek Zawodowy Poligrafii |
Nazwa Rudy Kot obowiązywała do końca 1957 roku. |
Garnizonowe zob. Zawisza | |||||
Gedania | Śródmieście, ul. Dyrekcyjna 2 (budynek Dyrekcji Kolei) | 13 IX 1958 – 1992 | 1958 – 300 miejsc 1971 – kat. II, 455 miejsc 1979 – kat. II, 400 miejsc 1982 – kat. II, 400 miejsc |
kino pozapaństwowe, właściciel: Związek Zawodowy Kolejarzy DOKP |
|
Helikon | Śródmieście, ul. Długa 57 | 1984–2015 | 70 miejsc | kino państwowe | Od 1984 wraz z kinem Kameralne tworzyło Gdańskie Centrum Kultury Filmowej; od 1993 z kinami Kameralne i Neptun – Gdańskie Centrum Filmowe. |
Helios zob. Kinoplex | |||||
Helios | Wrzeszcz, ul. Kilińskiego 4 (Galeria Metropolia) | 22 X 2016 | 7 sal, 1000 miejsc | ||
Jagienka | Wrzeszcz, ul. Wajdeloty 13 | czerwiec 1961 – do końca 1963 | kino państwowe | ||
Kameralne | Śródmieście, ul. Długa 57 | 15 III 1955 – 2015 | 1967 – kat. II, 165 miejsc 1979 – kat. II, 165 miejsc 1982 – kat. II, 165 miejsc |
kino państwowe | W latach 1979–1985 wydzierżawione Socjalistycznemu Związkowi Studentów Polskich na potrzeby kina i DKF-u „Żak” – funkcjonowało wówczas pod nazwą Kameralne-Żak. Ponownie otwarte po generalnym remoncie w 1988 roku. Od 1984 wraz z kinem Helikon tworzyło Gdańskie Centrum Kultury Filmowej; od 1993 z kinami Helikon i Neptun – Gdańskie Centrum Filmowe. |
Kinoplex (od 14 II 2009 Helios) | Przymorze, ul. Kołobrzeska 41C | 2003 | 8 sal, 1712 miejsc | kino prywatne | |
Kopernik | Siedlce, ul. Kartuska | brak danych | 1968, 1971 – kat. IV, 196 miejsc, wąskotaśmowe 16 mm | właściciel: Szpital Wojewódzki | |
Kosmos | Orunia, ul. Jedności Robotniczej 115 (ob. Trakt św. Wojciecha) | 20 X 1962 – 1998 | 1966 i 1979 – kat. I, 440 miejsc | kino państwowe | |
Leningrad (od 1993 Neptun) | Śródmieście, ul. Długa 57 | 3 XI 1953 – 31 V 2015 | 1967 – kat. 0, 1200 miejsc 1968 – kat. 0, 1106 miejsc 1979 – kat. 0, 1202 miejsca 1998 – 1100 miejsc |
kino państwowe | Od 1993 (wraz z Helikonem i Kameralnym) tworzyło Gdańskie Centrum Filmowe. |
Lechia (Letnie) | Wrzeszcz (Aniołki), ul. Traugutta (stadion MOSiR) | 1958–1962 | kino państwowe | Kino plenerowe, działało w miesiącach letnich: 1958: 14 sierpnia – 24 września; 1959: 25 lipca – 15 października (!); 1960: 13 lipca – 18 września; 1961: 20 czerwca – 1 października; 1962: 9 czerwca – 31 sierpnia. | |
Marynarz (kontynuacja działalności kina Syrena) | Nowy Port, ul. Na Zaspę 52 (Dom Marynarza) | 5 VIII 1950 – 1 IV 1953 | 1952 – 160 miejsc | kino państwowe | Zamknięte ze względu na złe warunki bezpieczeństwa. |
Motława | Śródmieście, ul. Wałowa 18 | 1 V 1958 – 1971 | 1968, 1971 – kat. II, 415 miejsc | kino pozapaństwowe, właściciel: Zakłady Gazownicze |
|
Multikino | Wrzeszcz, al. Zwycięstwa 14 | 18 XI 2000 (oficjalne otwarcie, działało od 3 XI 2000) | 10 sal, 2771 miejsc | kino prywatne | |
Neptun zob. Leningrad | |||||
Nord zob. 1 MAJA | |||||
Panorama | Śródmieście, ul. Lisia Grobla | 24 III 1959 – 2 I 1966 | kino pozapaństwowe, właściciel: Stocznia Gdańska |
W momencie powstania była to druga w Gdańsku (po kinie Znicz) sala z ekranem panoramicznym. | |
Piast | Śródmieście, ul. Angielska Grobla 19A | grudzień 1959 –1977 | 1971, 1979 – kat. I, 360 miejsc | kino pozapaństwowe, właściciel: Zakłady Mięsne |
|
Polonia zob. Delfin | |||||
Przyjaźń | Wrzeszcz, ul. Sobótki 15 (w świetlicy Wojewódzkiego Zarządu TPPR) | od 31 VII 1950 | 1971 – kat. II, 115 miejsc | kino pozapaństwowe, właściciel: Wojewódzki Zarząd Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej |
W prasie występowało pod kilkoma nazwami: Przyjaźń, Klub Przyjaźni TPPR, Klub Przyjaźń, Klub TPPR. |
Śródmieście, ul. Wałowa (świetlica gdańskiej Gazowni) | od 29 III 1952 | ||||
Śródmieście, ul. Angielska Grobla 19B (w gmachu Miejskich Zakładów Mięsnych) | od 1 VI 1952 | ||||
Śródmieście, ul. Długa 35 | 1957–1975 | ||||
Rudy Kot zob. Drukarz | |||||
Syrena (zob. też Marynarz) | Nowy Port, ul. Sportowa | 16 V 1947 – 5 VIII 1950 | kino państwowe | Przeniesione do świetlicy Domu Marynarza (już jako Marynarz) ze względu na małą przydatność sali. | |
Światowid | Śródmieście, ul. Białowiejska 1 (obecnie ul. Augustyńskiego), zaadaptowana sala byłego Gimnazjum Polskiego Macierzy Szkolnej |
październik 1945 – 23 VII 1949 | kino państwowe | Zlikwidowane na żądanie władz oświatowych, administratora budynku. | |
Tramwajarz | Strzyża, al. Wojska Polskiego | 1957–1976 | 1971 – kat. II, 275 miejsc | kino pozapaństwowe, właściciel: Zarząd Komunikacji Miejskiej | |
Watra (od 1996 Watra-Syrena) | Śródmieście, ul. Za Murami 2–10 (Dom Harcerza) |
1971–2002 | 1971 – kat. II, 200 miejsc 1979 – kat. II, 198 miejsc 1982 – kat. II, 198 miejsc |
kino społeczne, właściciel: Komenda Hufca Związku Harcerstwa Polskiego; od 1996 należało do spółki Syrena |
|
Włókniarz | Stogi, ul. Nowotna 18 | 5 X 1957 – 1968 | kino pozapaństwowe, właściciel: Państwowe Fabryki Przemysłu Pasmanteryjnego Gdańsk (Pasanil) |
||
Wrzos | Siedlce, ul. Kartuska 10 | 21 IX 1957 – 1972 | 1968, 1971 – kat. II, 183 miejsca | kino pozapaństwowe, właściciel: Komenda Wojewódzka Milicji Obywatelskiej |
|
Zaspa | Osiedle Zaspa, ul. Pilotów (Dom Społeczny) | lipiec 1982 – 1992 | 1979, 1983 – kat. II, 237 miejsc | kino państwowe | |
Zawisza (wcześniej Garnizonowe) | Wrzeszcz, ul. Słowackiego 3 (Garnizonowy Klub Oficerski) | czerwiec 1957 – 2002 | 1971 – kat. II, 234 miejsca 1979 – kat. I, 204 miejsca 1982 – kat. I, 204 miejsca |
kino pozapaństwowe, właściciel: do 1983 – Garnizonowy Klub Oficerski; od 1983 – Pomorski Okręg Wojskowy |
Do końca 1959 funkcjonowało pod nazwą Garnizonowe. |
ZMP-owiec zob. Znicz | |||||
Znicz (wcześniej jako Capitol i ZMP-owiec) | Wrzeszcz, ul. Szymanowskiego 12/16 | 15 III 1947 – 2002 | 1952 – 849 miejsc 1967 – kat. I, 712 miejsc 1976 – kat. 0, 652 miejsca 1979 – kat. 0, 652 miejsca |
kino państwowe | Nazwa Capitol obowiązywała do 30 IX 1950; od 1 X 1950 – nazwa ZMP-owiec; od 19 III 1957 – Znicz. Pierwsze kino gdańskie z ekranem panoramicznym. |
Zorza | Przeróbka, ul. Siennicka 25 (adaptowana sala Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego) | maj 1962 – 31 XII 1967 | kino państwowe | Zlikwidowane na żądanie ZNTK. | |
Żak | Śródmieście, ul. Wały Jagiellońskie 1 Śródmieście, ul. Długa 57 Wrzeszcz, al. Grunwaldzka 195/197 |
1957 | 1971 – kat. II, 130 miejsc 2001 – 148 miejsc |
kino pozapaństwowe, właściciel: Związek Studentów Polskich; od 1991: Miasto Gdańsk |
W latach 1957–1979, 1985–1999 mieściło się przy ul. Wały Jagiellońskie 1; 1979–1985 przy ul. Długiej 57 w sali kina Kameralne (jako Kameralne-Żak); od 2001 przy al. Grunwaldzkiej 195/197. |
* W okresie PRL kina dzielono na tzw. kategorie według warunków lokalowych i wyposażenia technicznego kina: od kategorii najwyższej (tzw. zeroekranów) aż do najniższej kategorii IV. ** Nazwy kolejnych, najważniejszych instytucji państwowych nadzorujących gdańskie kina: Okręgowy Zarząd Kin (do 1959), Wojewódzki Zarząd Kin (1960–1975), Okręgowe Przedsiębiorstwo Rozpowszechniania Filmów (1976–1987), Okręgowa Instytucja Rozpowszechniania Filmów (1987–1990), Instytucja Filmowa Dystrybucji Filmów „Neptun Film” (1990–1994), Państwowa Instytucja Filmowa „Neptun Film” (1994–2000), Neptun Film sp. z o.o (2000–2007; w 2005 sprzedana firmie Capital Park sp. z o.o.). |