MARCINIAK WINCENTY, zastępca komendanta wojewódzkiego MO w Gdańsku
| < Poprzednie | Następne > |
WINCENTY MARCINIAK (ur. 19 I 1901 Grochowiska Królewskie, powiat żniński – najprawdopodobniej lata 70. XX w.), major, zastępca komendanta wojewódzkiego Milicji Obywatelskiej (MO) w Gdańsku. Syn rolnika Tomasza (1857–1908) i Wiktorii z domu Dyczkowiak (1865–1926). Miał ośmioro rodzeństwa: Wojciecha (1885–1912), Piotra (1887–1934), Stanisława (ur. 1890), Pelagię (ur. 1891), Stanisława (ur. 1893), Franciszka (ur. 1895), Konstancję (ur. 1895) i Marię (ur. 1897). Deklarował bezwyznaniowość.
Ukończył szkołę powszechną w Rogowie, w latach 1914–1918 pracował w aptece jako laborant. Mówił biegle po angielsku i niemiecku. W wieku 18 lat wstąpił ochotniczo do 3. Pułku Strzelców Wielkopolskich. Brał udział w powstaniu wielkopolskim, w walkach powstańczych pod Szubinem, Kcynią i Żninem, podczas których został ranny. Od 15 VI 1919 do 30 IX 193 służył w Marynarce Wojennej. Początkowo w Oddziale Portowym Marynarki Wojennej w Modlinie, a następnie we Flotyllach Pińskiej i Wiślanej. Podczas służby w marynarce kontynuował naukę w gimnazjum matematyczno-przyrodniczym w Świeciu nad Wisłą, które ukończył w 1930. 15 VII 1934 został absolwentem podchorążych piechoty w Bydgoszczy. Po promowaniu na stopień podporucznika otrzymał przydział do 24. Pułku Piechoty w Łucku. Do 1939 należał do Ligi Morskiej i Kolonialnej, Polskiego Czerwonego Krzyża i Polskiej Macierzy Szkolnej.
Podczas kampanii wrześniowej 1939, w stopniu porucznika, był dowódcą kompanii szkolnej. Po dostaniu się do niewoli, przebywał w niej do końca wojny. W oflagu II C Woldenberg (Dobiegniew) ukończył konspiracyjny kurs żandarmerii. Po powrocie z niewoli w kwietniu 1945 złożył podanie o przyjęcie do MO, które pomimo że był przedwojennym zawodowym oficerem, zostało uwzględnione. 20 IV 1945 wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej (PPR). Od 17 IV 1945 do 7 XII 1947 był szefem sekcji nadzoru milicji kolejowej i rzecznej wydziału służby zewnętrznej Komendy Głównej MO, następnie szefem sekcji operacyjnej tegoż wydziału. Jednocześnie pełnił obowiązki inspektora Milicji Morskiej, której był jednym z organizatorów. 1 X 1945 otrzymał awans na kapitana.
W grudniu 1947, będąc majorem, otrzymał skierowanie do Komendy Wojewódzkiej MO w Gdańsku na stanowisko zastępcy komendanta wojewódzkiego MO do spraw operacyjnych. Według charakterystyk cechował się rygorystycznym podejściem do podwładnych i powściągliwym stosunkiem do zachodzących w Polsce przemian politycznych. Pomimo przynależności do PPR, a następnie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR), nie angażował w sprawy partyjne. Przełożeni pozytywnie oceniali jego pracę, jednakże nie ufali mu ze względu na służbę w przedwojennym wojsku. Z tego też powodu 31 X 1949 został zwolniony z MO z trzymiesięcznym odszkodowaniem. Po zwolnieniu pracował jako referent w spółdzielni. Pod koniec 1956 zwrócił się do ówczesnego komendanta głównego MO z prośbą o ponowne przyjęcie do służby. Nie został jednak przyjęty z powodu braku odpowiedniego stanowiska i wieku (miał wówczas 55 lat).
Odznaczony Krzyżem Niepodległości (1919) i Srebrnym Krzyżem Zasługi (1945, 1946). Był żonaty ze Stanisławą Koperą (ur. 1902), ojciec Witolda (ur. 1923) i Lecha (ur. 1924).
Bibliografia:
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Gdańsk, 210/147 (akta osobowe Wincentego Marciniaka).
Sywula Michał, Milicja Obywatelska w województwie gdańskim 1945–1949, Gdańsk–Warszawa 2020.
