WIZYTA KSIĘCIA WALII KAROLA W GDAŃSKU, 1993
WIZYTA KSIĘCIA WALII KAROLA WINDSOR W GDAŃSKU (ur. 14 XI 1948 Pałac Buckingham, Londyn) z wykształcenia archeologa, antropologa i historyka, księcia Kornwalii i Rothesay od 1952, księcia Walii od 1958, księcia Edynburga w latach 2021–2022, od 8 IX 2022 król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej jako Karol III Windsor.
Przybył do Polski 17 V 1993 z czterodniową, oficjalną wizytą, na zaproszenie prezydenta Lecha Wałęsy jako książę Walii Karol Windsor. Z powodu separacji nie towarzyszyła mu małżonka, księżna Diana. Do Gdańska przyleciał 18 maja z kilkugodzinną wizytą na zaproszenie prof. Jerzego Limona i Fundacji Theatrum Gedananse, której był honorowym patronem od początku lat 90. XX wieku. Był drugim następcą tronu brytyjskiego, który odwiedził Gdańsk, jego poprzednikiem był w 1391 hrabia Derby, późniejszy król Henryk IV.
Samolot linii lotniczych British Airways z księciem Karolem na pokładzie wylądował na lotnisku w Rębiechowie około godziny 14:30. Książę i towarzyszący mu ambasadora Wielkiej Brytanii w Polsce Michael Llewellyn-Smith powitani zostali na płycie lotniska przez wojewodę gdańskiego Macieja Płażyńskiego i prezydenta miasta Gdańska Franciszka Jamroża. Po Gdańsku, podobnie jak i po Warszawie, goście poruszali się limuzyną marki Volvo, choć pierwotnie miały to być sprowadzone specjalnie na tę okoliczność do Polski dwa białe Jaguary w standardowym wykonaniu, promujące brytyjski przemysł. Z braku opancerzenia tych samochodów zmianę marki wymusiło Biura Ochrony Rządu.
Bezpośrednio z lotniska brytyjski następca tronu udał się na Westerplatte. Ubranego w mundur Królewskiej Marynarki Wojennej gościa, powitał szef sztabu polskiej Marynarki Wojennej, kontradmirał Ryszard Łukasik, a kompania reprezentacyjna Marynarki Wojennej oddała honory wojskowe. O godzinie 15:10 książę Karol złożył wieniec z maków pod pomnikiem Obrońców Westerplatte. Następnie wręczył medale ośmiu weteranom II wojny światowej, walczącym pod brytyjskim dowództwem na różnych frontach, m.in. w bitwie o Anglię i pod Monte Cassino. Około godziny 16:00 książę Walii, ubrany już po cywilnemu, pod pomnikiem Poległych Stoczniowców, w asyście dyrektora naczelnego Stoczni Gdańskiej Hansa Szyca, oddał hołd poległym i złożył kwiaty. Pod stoczniową Bramą nr 2 dyrektor Szyc objaśnił mu znajdujące się tam pamiątkowe tablice i przybliżył historię tego miejsca.
Następnie, około godziny 16:25, udano się na plac przy ul. Bogusławskiego, na którym ustawiono szkic sytuacyjny Teatru Elżbietańskiego, zbudowanego później w tym miejscu Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego. Goście zostali tu ponownie powitany prezydenta Franciszka Jamroża i prezesa Fundacji Theatrum Gedanense Jerzego Limona, a także przez liczną grupę mieszkańców Gdańska. Książę Karol, jako honorowy patron Fundacji, zapoznał się z planami budowy Teatru, a prezydent Franciszek Jamroż wręczył Jerzemu Limonowi list intencyjny w sprawie przekazania placu pod budowę siedziby tej instytucji. Po oficjalnej ceremonii, książę Karol przez dłuższą chwilę rozmawiał z przypadkowymi, przybyłymi na tą okoliczność, mieszkańcami Gdańska.
Około godziny 16:40 goście udali się na krótki spacer ul. Długą do Ratusza Głównego Miasta, gdzie w Sali Czerwonej odbyło się zamknięte spotkanie księcia z wojewodą Maciejem Płażyńskim i prezydentem Franciszkiem Jamrożem. W trakcie spotkania brytyjski następca tronu otrzymał w charakterze upominków m.in. grafikę Ryszarda Stryjca, obraz z wizerunkiem Dworu Artusa oraz album fotograficzny przedstawiającym ten zabytek.
Po krótkim spacerze ulicami Gdańska w Dworze Artusa książę Walii spotkał się z wytypowanymi wcześniej mieszkańcami. Zaproszeni nie mogli zabrać ze sobą aparatów fotograficznych, Urząd Ochrony Państwa zastrzegł sobie wcześniej prawo kontroli przybyłych. Następnie w restauracji w podziemiach Dworu Artusa książę podejmował 50 najhojniejszych sponsorów Fundacji Theatrum Gedanense, m.in. byli wśród nich prezes wydawnictwa „Twój Styl” Cezary Windorbski, który w dużej części sfinansował przyjęcie księcia w Gdańsku, szef „Hestii” Jerzy Zajadło, dzięki którego staraniom wybito w mennicy warszawskiej okolicznościowy, srebrny medal w liczbie 200 sztuk. Jeden z nich otrzymał książę Karol, a drugi prezydent Lech Wałęsa. Reszta medali została sprzedana w cenie jednego miliona złotych za sztukę jako cegiełka, z której dochód w całości przeznaczony został na konto Fundacji. Wśród gości byli również: szef Rank Xerox Jerzy Olejniczak, Donald Blair z United Distillers, David Whitworth z British Airways oraz przedstawiciele: Baltony, The British Council, Computer Systems for Business International Ltd., Hestia Insurance, International Computers Limited, Rafinerii Gdańskiej, Teatru Wybrzeże, United Distillers i Yardley Lentheric Group.
Około godziny 18:35 książę Karol wziął udział w wieczorze artystycznym przygotowanym przez Fundację Theatrum Gedanense w Dworze Artusa. Wpisał się również do księgi pamiątkowej Fundacji. Podczas przyjęcia odbył się również koncert muzyki renesansowej w wykonaniu Cappelli Gedanensis, występ szkockiego zespołu „Sileas”, prezentującego staroszkocką muzykę i instrumenty oraz krótki występ aktorów z Teatru Wybrzeże. Przyjęcie miało charakter zamknięty i wzięły w nim udział osobistości ze świata polityki, gospodarki i kultury, które bezpośrednio były związane z Fundacją. Łącznie było to około 350 gości, a karta wstępu kosztowała pół miliona złotych. Ponownie nie można było używać aparatów fotograficznych. Podczas tego spotkania książę wygłosił krótkie przemówienie pożegnalne.
Około godziny 19:30 z lotniska w Rębiechowie książę Karol odleciał do Warszawy. Kolejnym, oficjalnym punktem jego wizyty, był Kraków, Polskę opuścił 20 maja około godziny 16:00.
Bibliografia:
(hb), W Gdańsku. Popołudnie z księciem Karolem, „Głos Wybrzeża”, nr 113 (13547), 18 V 1993, s. 1.
(iwo, PAP), Giętki język księcia, „Gazeta Wyborcza”, nr 115 (1194), 19 V 1993, s. 3.
A.J., Książę Karol w Gdańsku, „Dziennik Bałtycki”, nr 113 (14756), 19 V 1993, s. 1–2.
Bykowska Halina, Brytyjski następca tronu zwiedzi nie tylko gdańską Starówkę. Spacerek i interesy, „Głos Wybrzeża”, nr 113 (13547), 18 V 1993, s. 3.
Bykowska Halina, Książę Karol na Dworze Artusa, „Głos Wybrzeża”, nr 114 (13548), 19 V 1993, s. 1–2.
D.H., Komu wesołe miasteczko, komu uścisk dłoni. Książę za 600 milionów, „Gazeta Gdańska”, nr 100 (905), 25 V 1993, s. 1–2.
D.H., Książę w gdańskiej scenerii. Jazda pod prąd. Weterani zaszczyceni rozmową. W Dworze Artusa z Fundacją Theatrum Gedanense, „Gazeta Gdańska”, nr 96 (901), 19 V 1993, s. 1–2.
D.H., Otwarcie Dworu Artusa w 1994? Czar księcia działa, „Gazeta Gdańska”, nr 105 (910), 1 VI 1993, s. 2.
D.H., Zamiast króla Artura książę Karol w Dworze Artusa, „Gazeta Gdańska”, nr 86 (891), 5 V 1993, s. 1–2.
Leski Krzysztof, Smutny Karol w pancernym volvo. Uśmiechy dla Gdańska?, „Gazeta Gdańska”, nr 95 (900), 18 V 1993, s. 1–2.
