BRABANK

< Poprzednie

Następne >

Brabank, zabudowa (po lewej u góry przy ujściu Kanału Raduni do Motławy) i place stoczniowe (poniżej) oraz Wiadrownia (za Kanałem Raduni), 1601, fragment planu Friedricha Berndta

Widok na Brabank, z lewej Zamczysko, widoczny przy Brabanku dwumasztowy żaglowiec–jacht rzeczny (o małym zanurzeniu) należał do krajczego koronnego Franciszka Salezego Potockiego, rycina J. F. Schustera, 1770

Statki w stoczni Klawitera na Brabanku, widoczny drewniany Most Wapienniczy, połowa XIX wieku

Budynki Stoczni Klawittera na Brabanku około 1905

Powyżej ruin kościoła św. Jana byłe hale warsztatów Siemens-Schuckert Werke na Brabanku, następnie Elmoru, około 1950

Widok z osiedla Brabank na Główne Miasto (i podniesioną kładkę przez Motławę), 2017

Osiedle Brabank, widok z Mostu Wapienniczego, 2018

Brabank widziany z kładki nad Motławą, z lewej Most Wapienniczy

BRABANK (błędnie Brabancja), nazwa wywodzona od bragen, kalfatern: „uszczelniać poszycie statku”; nazwa Bragebank notowana od 1434. Stocznia remontowa, pochylnia do wyciągania statków, wzmiankowana od 1388, do XVI wieku o nieustalonym dokładnie miejscu, następnie obszar (około 50 × 200 m) poniżej ujścia Kanału Raduni do Motławy, okolice ul. Stara Stocznia (zob. Wiadrownia). W XV wieku miała pochyły drewniany pomost do wyciągania statków z wody celem remontu części podwodnych (remontowana była tu karawela „Peter von Danzig”). Wedle wilkierza z połowy XV wieku pod karą 10 grzywien zabronione było remontowanie statków w innych częściach Gdańska (z obawy o zaprószenie pożaru podczas prac, np. smołowania). Od 1761 także miejsce budowy mniejszych statków, w okresach zastoju wykorzystywane jako plac składu drewna.

W 1827 w części południowo-wschodniej powstała Stocznia Klawittera, w części zachodniej pojawiła się zabudowa mieszkalna (kamienice czynszowe). Od 1865 produkcję stoczniową przenoszono na Polski Hak, ostatecznie zanikła po pożarze warsztatów i drewnianych pochylni w 1905. Jej miejsce zajęły warsztaty Siemens-Schuckert Werke. W 1945 zabudowa została w większości zniszczona, w trzech ocalałych halach, znajdujących się w części południowej, uruchomiono zakłady Elmor, nazwę Brabank zmieniono na Stara Stocznia.

W latach 2007–2013 wyburzono budynki po Elmorze w celu doprowadzenia do nabrzeża Motławy tzw. Nowej Wałowej (ul. ks. Popiełuszki) oraz uzyskania przestrzeni pod zabudowę mieszkaniową (z częścią usługową). W marcu 2014 firma Invest Komfort SA rozpoczęła budowę nowego osiedla (według projektu gdyńskiego Studia Architektonicznego „Kwadrat” z 2007). Początkowo zaproponowano dla niego nazwę Motława Apartments, ale ostatecznie w otwartym konkursie zwyciężyła nazwa Brabank, którą zgłosili Jacek Kaczkowski i Krzysztof Łudczak. Pierwszy etap budowy osiedla, zakończony w trzecim kwartale 2016, składał się z trzech sześciopiętrowych budynków (z parterem), z podziemnymi garażami, 141 mieszkań (apartamenty od 45 do 120 m² o ponadstandardowej wysokości 260-280 cm), w części parterowej 29 lokali usługowych.BŚ