BASZTA DOMINIKAŃSKA
| < Poprzednie | Następne > |
BASZTA DOMINIKAŃSKA (Dominikaner Turm), w północnym ciągu murów Głównego Miasta, obecnie znajduje się tam parking, na Placu Dominikańskim, przed Halą Targową, od strony ul. Podwale Staromiejskie (dawnej fosy). Położona była pomiędzy Basztą Jacek a nieistniejącą współcześnie Basztą Klasztorną (zamykającą obecną ul. Lawendową, rozebraną w 1841). Powstała w drugiej połowie XV wieku, być może w czasie wojny trzynastoletniej. Okrągła (średnicy około 8 m), o dwóch kondygnacjach i ganku strzelniczym. Niższa kondygnacja była dwa razy wyższa niż ta nad nią i miała dwie strzelnice, wyższa kondygnacja miała jedną strzelnicę, wszystkie służące do ognia flankowego. Ganek miał pięć okien-strzelnic w kierunku fosy (obecnie ul. Podwale Staromiejskie), nieco wysuniętych poza niższe kondygnacje.
Pospolicie zwana była „Kiek en den kök” – „Patrz do kuchni” (1706), z najwyższego piętra istniała bowiem możliwość wejrzenia do kuchni klasztoru Dominikanów (obecnie w tym miejscu hala targowa). Spłonęła w 1807 w trakcie oblężenia Gdańska przez wojska napoleońskie. Pozbawione dachu pozostałości porosły roślinnością, zwana była wówczas przez gdańszczan „Blumentopf” – „Donica”. W 1851 pojawiły się pierwsze plany jej rozbiórki, w 1883 ruiny tymczasowo zabezpieczono, ostatecznie Rada Miejska Gdańska 5 II 1897 podjęła zdecydowaną większością głosów uchwałę o jej rozbiórce, argumentując to stwarzanymi przez ruinę baszty utrudnieniami w ruchu. Orientacyjne miejsce po niej (obrys przyziemia) zaznaczono na początku XXI wieku ciemniejszą kostką na parkingu przed halą targową.
Nazwę „Kiek en den kök” przenoszono niekiedy także na sąsiednią Basztę Jacek (na planie z 1741, na którym Baszta Dominikańska zwana jest „Mönchen Thurm” – „Basztą Mnisią”), co utrwaliło się zwłaszcza po II wojnie światowej.
