DP
<br/
Carillon na Biskupiej Górce, 1940. Wykonany w Stoczni Gdańskiej ( Stocznia Królewska), składał się z 22 spiżowych dzwonów oraz zegara, z którym był powiązany. Zawieszony u schyłku 1939 w wieży zbudowanego w tym roku schroniska młodzieżowego na Biskupiej Górce. Pierwszy koncert odbył się 26 VII 1940. W południe, w trakcie bicia dzwonów, ukazywały się na wieży modele okrętów z 1473: „Peter von Danzig” i atakowana przez niego florencka galera, która w południe traciła główny maszt. Carillon ten sterowany był urządzeniami elektromagnetycznymi. Wojnę przetrwało 16 dzwonów. W 1970 dzwony od b do es2 z dodanym g2 zainstalowano w wieży Ratusza Głównego Miasta. Carillon mimo, że posiadał klawiaturę, grał automatycznie. Od 8 do 20 o pełnej godzinie dzwony grały Rotę Feliksa Nowowiejskiego, symboliczny utwór skomponowany do słów Marii Konopnickiej. Z powodu złego stanu technicznego zdemontowany w latach 90. XX wieku.
Carillon kościoła św. Katarzyny, 1989. Powstał z inicjatywy i w wyniku starań urodzonego w Gdańsku Hansa Eggebrechta, który przez kilka lat zbierał w całej Europie fundusze na jego wykonanie. Część dzwonów otrzymała imiona fundatorów. W latach 1986–1989 powstało w ludwisarni Royal Eijsbouts w Asten (Holandia) 37 dzwonów w skali od c1 do c4. Największy z dzwonów, PAX ET RECONCILATIO (Pokój i Pojednanie), został poświęcony przez papieża Jana Pawła II 12 VI 1987 w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Początkowo grał tylko automatycznie. Dzwony po raz pierwszy usłyszano 31 VIII 1989, w przeddzień 50. rocznicy wybuchu II wojny światowej. W 1998 carillon rozbudowano dzięki kolejnym, tym razem polskim fundatorom do 49 dzwonów w skali od c1 do c5 i dodano do niego klawiaturę. Nowe możliwości carillonu zaprezentowano podczas inauguracyjnego koncertu w dzień patronki kościoła św. Katarzyny Aleksandryjskiej, 28 XI 1998 – koncert zagrał Gert Oldenbeuving. Pożar dachów i wieży kościoła św. Katarzyny 22 V 2006 zniszczył pulpit do gry ręcznej, ocalały dzwony oraz urządzenia sterujące w wieży. Odbudowany, ponownie pełni swoją funkcję. W 2006 zakupiono 50. dzwon, o masie 2835 kg, największy w zestawie; na przeszkodzie montażu stanął pożar. Po ukończeniu odbudowy wieży dzwon ten 12 VI 2013 został dołączony do carillonu.
Carillon kościoła św. Katarzyny
Ton
|
Średnica (mm)
|
Masa (kg)
|
Inskrypcja
|
c1
|
1564
|
2300
|
* EIJSBOUTS ASTENSIS ME FECIT ANNO MCMLXXXVII * STIFTUNG DES BERLINER TAGESSPIEGELS PAX ET RECONCILATIO POKÓJ I POJEDNANIE FRIEDEN UND VERSÖHNUNG
|
cis1
|
1474
|
1840
|
* EIJSBOUTS ME FECIT ANNO MCMLXXXVII* GESTIFTET VOM MINISTERPRÄSIDENT LOTHAR SPÄTH AUS STUTTGART *VON DER DEIMLER~BENZ A.G. IN STUTTGART UND* VON DEN GESCHWISTERN TIETIEN AUS HAMBURG* PRO MEMORIA ST.ADALBERTUS
|
d1
|
1390
|
1535
|
*EIJSBOUTS ASTENSIS ME FECIT ANNO MCMLXXXIX * GESTIFTET VON DER CHEMIEPETROL IN HAMBURG PRO MEMORIA: CIERPIĄCYM I CHORYM DEN LEIDENDEN UND KRANKEN
|
dis1
|
1310
|
1285
|
* EIJSBOUTS ASTENSIS ME FECIT ANNO MCMLXXXVIII * GESTIFTET VON RUDOLF AUGUST OETKER IN BIELEFELD PRO MEMORIA MAXIMILIAN KOLBE
|
e1
|
1235
|
1075
|
* EIJSBOUTS ASTENSIS ME FECIT ANNO MCMLXXXIX * GESTIFTET VON MALERN DER GEMEINDE FISCHERHUDE „TUE DEINEN MUND AUF FÜR DIE STUMMEN” SPR. 31,8 DIETRICH BONHOEFER GEB. 4.1906 FEBRUAR GEST. 9.1945 APRIL „PODNIEŚ SWÓJ GŁOS W IMIENIU MILCZĄCYCH”
|
f1
|
1166
|
905
|
* EIJSBOUTS ASTENSIS ME FECIT ANNO MCMLXXXIX * GESTIFTET VON DER SCHICHAUWERFT IN BREMERHAVEN PRO MEMORIA: TYM CO ZGINĘLI NA MORZU DEN UNTERGEGANGENEN SEELEUTEN
|
fis1
|
1100
|
760
|
* EIJSBOUTS ME FECIT ANNO MCMLXXXVII * GESTIFTET VON DER PRESSESTIFTUNG BERLINER TAGESSPIEGEL PRO MEMORIA PATER JANUSZ KORCZAK.
|
g1
|
1038
|
640
|
* EIJSBOUTS ASTENSIS ME FECIT ANNO MCMLXXXIX * GESTIFTET VON DEN STADTWERKEN A.G. IN BREMEN PRO MEMORIA JAKUB VAN DEN BLOCKE, ERNST BLECH, ANDREAS STENDEL
|
gis1
|
980
|
535
|
* EIJSBOUTS ME FECIT ANNO MCMLXXXVIII * GESTIFTET VON DER PRESSESTIFTUNG BERLINER TAGESSPIEGEL PRO MEMORIA STEFAN WYSZYŃSKI KARDYNAŁ PRYMAS
|
a1
|
925
|
450
|
* EIJSBOUTS ME FECIT ANNO MCMLXXXVIII * GESTIFTET VON DER PRESSESTIFTUNG BERLINER TAGESSPIEGEL PRO MEMORIA JOHANNES HEVELIUS ASTRONOM
|
b1
|
873
|
375
|
* EIJSBOUTS ME FECIT ANNO MCMLXXXVIII * GESTIFTET VON DER PRESSESTIFTUNG BERLINER TAGESSPIEGEL PRO MEMORIA FRIEDRICH REIMER PFARRER AN ST. KATHARINEN
|
h1
|
824
|
320
|
* EIJSBOUTS ME FECIT ANNO MCMLXXXVIII * GESTIFTET VON DER PRESSESTIFTUNG BERLINER TAGESSPIEGEL OFIAROM WOJEN * DEN TOTEN DER KRIEGE
|
c2
|
774
|
263
|
* EIJSBOUTS ME FECIT ANNO MCMLXXXIX * GESTIFTET VON DER GEMEINDE ST. MARIEN IN LÜBECK ET DINITE NOBIS DEBITA NOSTRA SICUS ET NOS DIMITTIMUS DEBITORIBUS NOSTRIS
|
cis2
|
727
|
220
|
* EIJSBOUTS ASTENSIS ME FECIT ANNO MCMLXXXVI * DER PRÄSIDENT DER BUNDESREPUBLIK DEUTSCHLAND~RICHARD VON WEIZSÄCKER TYM KTÓRZY PRZYCZYNILI SIĘ DO ŚWIETNOŚCI GDAŃSKA DEN VERDIENTEN FÜR DANZIGS SCHÖNHEIT
|
d2
|
686
|
186
|
* EIJSBOUTS ME FECIT ANNO MCMLXXXVII * FREIE HANSESTADT BREMEN DER SENAT BREMEN UND GDAŃSK FÜR FRIEDEN UND VERSTÄNDIGUNG
|
dis2
|
646
|
162
|
* EIJSBOUTS ASTENSIS ME FECIT ANNO MCMLXXXIX * GESTIFTET VON DER DEUTSCHEN SHELL A.G. IN HAMBURG PRO MEMORIA KS.BRONISŁAW KOMOROWSKI † STUTTHOF 1940
|
e2
|
611
|
141
|
* EIJSBOUTS ASTENSIS ME FECIT ANNO MCMLXXXIX * GESTIFTET VON DER LÜRSSEN WERFT IN BREMEN PRO MEMORIA REINHOLD SCHNEIDER
|
f2
|
580
|
123
|
* EIJSBOUTS ME FECIT * GESTIFTET VON DER FIRMA ROBERT BOSCH GMBH IN STUTTGART PRO MEMORIA † DACHAU 26.01.1943 R.
|
fis2
|
554
|
108
|
* EIJSBOUTS ME FECIT * NORDELBISCHE EVANGELISCH ~ LUTHERISCHE KIRCHE PROFESSOR D. PETER KRUSCHE, BISCHOF FÜR HAMBURG SOLI DEO GLORIA
|
g2
|
532
|
95
|
*EIJSBOUTS ME FECIT * FRAU DORE BLINDOW FISCHERHUDE URAHN WAR J. HEVELIUS PROF. DR. HELMUT HIELICKE PASTOR, PRO MEMORIA
|
gis2
|
510
|
84
|
* GESTIFTET VON DER FAMILIE BONTIES VAN BEEK: FISCHERHUDE NACHFAHREN DES JOHANNES HEVELIUS * IN MEMORIAM CATO PONTIES VAN BEEK, GEBOREN 14.11.1920 IN BREMEN, HINGERICHTET: 5.8.1943 IN BERLIN ~ PLÖTZENSEE
|
a2
|
487
|
74
|
* EIJSBOUTS ME FECIT ANNO MCMLXXXVIII * HANS KOSCHNICK MDB, BREMEN PROF. HORST EHMKE MDB, BONN SI VIS PACEM COLE JUSTITIAM
|
b2
|
468
|
66
|
* EIJSBOUTS ASTENSIS ME FECIT ANNO MCMLXXXVII * WEIHBISCHOF PROF. DR. SIEGEL HAMBURG – SCHLESWIG – HOLSTEIN IM BISTUM OSNABRÜCK SURSUM CORDA
|
h2
|
448
|
59
|
* EIJSBOUTS ME FECIT ANNO MCMLXXXVIII * GESTIFTET VOM ZENTRALRAT DER JUDEN IN DEUTSCHLAND PRO MEMORIA OSCAR SCHINDLER
|
C3
|
431
|
53
|
* EIJSBOUTS ME FECIT * GESTIFTET VON DER DEUTSCH ~ POLNISCHEN GESELLSCHAFT IN BREMEN FREUNDSCHAFT IST DAS BAND DER VERNUNFT PRZYJAŹŃ JEST WIĘZIĄ ROZSĄDKU
|
cis3
|
413
|
48
|
* EIJSBOUTS ME FECIT ANNO MCMLXXXVIII * DER SENAT DER FREIEN UND HANSESTADT HAMBURG GDAŃSK UND HAMBURG EINST DURCH DIE HANSE VERBUNDENE STÄDTE, WERDEN AUCH IN ZUKUNFT MITEINANDER IN FRIEDEN BESTEHEN
|
d3
|
396
|
44
|
* EIJSBOUTS ME FECIT * GESTIFTET VON DER DEUTSCH ~ POLONISCHEN GESELLSCHAFT HAMBURG FÜR DEN FRIEDEN ~ NA RZECZ POKOJU
|
dis3
|
382
|
40
|
* HELMUT SCHMIDT BUNDESKANZLER A.D. BUNDESREPUBLIK DEUTSCHLAND * PRO MEMORIA EDITH STEIN
|
e3
|
366
|
35
|
* EIJSBOUTS ME FECIT * H.G.~ M.~ DR. K. I.~ S.~ M.~ LANGE, HAMBURG PRO MEMORIA EXZELLENZ BISCHOF LECH KACZMAREK † 1984 GDAŃSK-OLIWA
|
f3
|
352
|
32
|
*EIJSBOUTS ME FECIT * DEUTSCH – POLNISCHE – GESELLSCHAFT OLDENBURG E.V. OBROŃCOM POCZTY POLSKIEJ † 1.9.1939
|
fis3
|
341
|
30
|
* EIJSBOUTS ASTENSIS ME FECIT ANNO MCMLXXXVII * PRO MEMORIA WIESŁAW JANUSZAJTIS † DEZEMBER 1942 KL AUSCHWITZ - OŚWIĘCIM
|
g3
|
328
|
27
|
* EIJSBOUTS ME FECIT * DR. DIETRICH LETTAU ~ DUISBURG (DANZIG) ANTONI LENDZION † STUTTHOF 1940 ABGEORDNETER DES VOLKSTAGES DANZIG
|
gis3
|
317
|
25
|
* EIJSBOUTS ME FECIT * OFIAROM „TITUS BRANDSMA” DACHAU 1942 BEATIFICATIO MCMLXXXVI*
|
a3
|
306
|
23
|
* EIJSBOUTS ME FECIT ANNO MCMLXXXVI * HEINRICH UMNUS HAMBURG ST. KATHARINEN KIRCHE GDAŃSK – DANZIG OFIAROM PIASNITZ
|
b3
|
296
|
21
|
* EIJSBOUTS ME FECIT ANNO MCMLXXXVI * HANS LOTHAR FAUTH LÜBECK CARILLON ST. K. KIRCHE GDAŃSK – DANZIG OFIAROM GRENZDORF DEN OPFERN VON GRENZDORF
|
h3
|
287
|
19
|
* EIJSBOUTS ME FECIT ANNO MCMLXXXVI * R. RÖNNFELD „CARILLON” – ST. KATHARINEN KIRCHE GDAŃSK (DANZIG) OFIAROM STUTTHOFU DEN OPFERN VON STUTTHOF
|
c4
|
270
|
18
|
* EIJSBOUTS ASTENSIS ME FECIT MCMLXXXV * II*V*HANS EGGEBRECHT BEGINN DER STIFTUNG FÜR EIN „CARILLON” ST. KATHARINEN DANZIG
|
cis4
|
270
|
16,7
|
* EIJSBOUTS ASTENSIS ME FECIT ANNO MCMXCVIII * MILLENIUM GEDANIAE 997–1997 RADA MIASTA GDAŃSKA
|
d4
|
262
|
15,8
|
* EIJSBOUTS ASTENSIS ME FECIT ANNO MCMXCVIII * WOJEWODA GDAŃSKI
|
dis4
|
254
|
14,7
|
* EIJSBOUTS ASTENSIS ME FECIT ANNO MCMXCVIII * RAFINERIA GDAŃSKA
|
e4
|
250
|
14,4
|
ŚW. JULIA JULIA MAŁGORZATA WINDORBSKA SWOJEJ PATRONCE
|
f4
|
242
|
13,8
|
MUZEUM HISTORII MIASTA GDAŃSKA W XXX LECIE POWSTANIA 1970–2000
|
fis4
|
236
|
12,9
|
CENTRALA PRODUKTÓW NAFTOWYCH CPN S.A. ODDZIAŁ W GDAŃSKU 1998
|
g4
|
227
|
12
|
SZKOŁA ENGLISH UNLIMITED W GDAŃSKU
|
gis4
|
223
|
11,6
|
ZOFIA I WŁADYSŁAW PEST
|
a4
|
218
|
10,9
|
ZOFIA I JAN SEMIK MARIAN KONOBA
|
b4
|
212
|
10,4
|
MIĘDZYNARODOWE TARGI GDAŃSKIE S.A.
|
h4
|
203
|
9,7
|
ŚW. PIOTR I PAWEŁ KOCHANYM RODZICOM TERESIE I RYSZARDOWI PIOTR I PAWEŁ ADAMOWICZOWIE
|
c5
|
201
|
9,8
|
HENRYKA, CZESŁAW I MAŁGORZATA SZWAJ
|
b0
|
1708
|
2835
|
Eijsbouts Astensis me fecit pro Gedano AD MMVI, in memoriam Summi Pontificis Joannis Pauli II – Magni Wołam: Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze tej Ziemi! FIDE ET RATIONE, NON ARMIS imię moje Katarzyna
|
GSZ
|
Carillon Ratusza Głównego Miasta, 2000. Pod koniec grudnia 2000 zawieszono nowy carillon w wieży Ratusza Głównego Miasta, także pochodzący z ludwisarni Royal Eijsbouts. Inauguracyjny koncert jego dzwonów, w wykonaniu Gerta Oldenbeuvinga, odbył się w południe 31 XII 2000. Towarzyszył mu dźwięk tysięcy dzwonków w rękach zgromadzonych na Długim Targu gdańszczan, żegnających XX wiek. Składa się z 37 dzwonów w skali od g1 do a4, posiada mechanizm do gry automatycznej oraz klawiaturę umożliwiającą koncertowanie, wykonaną w systemie World Standard 2006. W trybie automatycznym carillon, połączony z zegarami wieżowymi, sterowany elektronicznie, sygnalizuje krótkimi utworami pełne godziny; grane są utwory chorałowe Johanna Sebastiana Bacha, tańce polskie z epoki renesansu, Rota Feliksa Nowowiejskiego (w południe), Hymn kaszubski i hymn Gaude Mater Polonia. W trybie ręcznym, za pomocą kontuaru z klawiaturą, używany jest do regularnego i okazjonalnego koncertowania.
Carillon Ratusza Głównego Miasta
Ton
|
Średnica (mm)
|
Waga (kg)
|
Nazwa
|
Fundatorzy
|
g1
|
1018
|
628
|
Solidarność
|
Miasto Gdańsk
|
a1
|
911
|
451
|
Polegli Stoczniowcy
|
Miasto Gdańsk
|
b1
|
817
|
326
|
Lech Bądkowski
|
Miasto Gdańsk
|
c2
|
764
|
267
|
Obrońcy Westerplatte
|
PZU SA Oddział Okręgowy w Gdańsku (współfundator)
|
cis2
|
733
|
236
|
Obrońcy Poczty Polskiej
|
Miasto Gdańsk
|
d2
|
686
|
194
|
ks. Bronisław Komorowski
|
Miasto Gdańsk
|
dis2
|
643
|
160
|
Lesser Giełdziński
|
Miasto Gdańsk
|
e2
|
617
|
142
|
Ród Schopenhauerów
|
Miasto Gdańsk
|
f2
|
579
|
117
|
Leopold Winter
|
Miasto Gdańsk
|
fis2
|
556
|
104
|
Johann Carl Schultz
|
Miasto Gdańsk
|
g2
|
522
|
87
|
Krzysztof C. Mrongowiusz
|
Bank Gospodarki Żywnościowej SA
|
gis2
|
502
|
78
|
Jakob Kabrun
|
Miasto Gdańsk
|
a2
|
472
|
65
|
Daniel Chodowiecki
|
Miasto Gdańsk
|
ais2
|
444
|
54
|
Gottfried Lengnich
|
Miasto Gdańsk
|
b2
|
428
|
49
|
Ród Gralathów
|
OM INVESTMENT; REWITT Księgowi i Biegli Rewidenci
|
c3
|
403
|
41
|
Daniel F. Fahrenheit
|
„FREGATA” SA
|
cis3
|
389
|
38
|
Ród Wittwercków
|
Ambasada Królestwa Niderlandów Konsulat w Gdańsku
|
d3
|
367
|
32
|
Jan III Sobieski
|
Kupcy Dominikańscy Spółka z o.o.
|
dis3
|
347
|
27
|
Jan Heweliusz
|
DGT Spółka z o.o.
|
e3
|
336
|
25
|
Arendt Dickmann
|
„Dziennik Bałtycki”
|
f3
|
318
|
22
|
Ród Benningków
|
NETIA TELECOM SA
|
fis3
|
309
|
20
|
Johann Speymann
|
Grzegorz Pellowski
|
g3
|
293
|
17
|
Ród Strakowskich
|
Międzynarodowe Targi Gdańskie SA
|
gis3
|
285
|
16
|
Ród van den Blocków
|
Jan Zacharewicz
|
a3
|
271
|
14
|
Ród Ferberów
|
Stefan Grabski
|
ais3
|
258
|
13
|
Jan Bernard Bonifacio
|
Cezary Wojciech Marek Windorbski
|
b3
|
252
|
12
|
Anthony von Obberghen
|
Cezary Wojciech Marek Windorbski
|
c4
|
240
|
11
|
Johannes Moor
|
Pracownicy Muzeum Historycznego Miasta Gdańska,
Bogna, Jadwiga, Andrzej, Lech Lipińscy, Małgorzata i Leszek Chroboczyńscy
|
cis4
|
235
|
10
|
Zygmunt II August
|
AKOBI SA Drukarnia
|
d4
|
225
|
9
|
Komisja Morska
|
Anna i Janusz Czerwińscy
|
dis4
|
216
|
8
|
Jan Dantyszek
|
Port Lotniczy Gdańsk – Trójmiasto
|
e4
|
212
|
8
|
Kazimierz Jagiellończyk
|
Paweł Adamowicz
|
f4
|
203
|
7
|
Konrad Leczkow
|
ATLAS s.c.
|
fis4
|
200
|
7
|
HANZA
|
Małgorzata Marczak
|
g4
|
192
|
6
|
Mściwój I
|
Alicja Grodecka-Czubala
|
gis4
|
189
|
6
|
Świętopełk II
|
Klasztor oo. Dominikanów w Gdańsku
|
a4
|
182
|
6
|
Święty Wojciech
|
Maciej i Wojciech Kazienko
|
GSZ
|
Carillon Mobilny, 2009. Wykonany w 2009 na zlecenie władz Miasta Gdańska, także w ludwisarni Royal Eijsbouts. Składa się z 48 dzwonów o następstwie F1, G1–f6 o masie od 9 do 845 kg, łącznie 4868 kg. Dzwony zawieszone są w zbudowanej do tego celu przyczepie, holowanej przez ciągnik marki MAN 11.168, tam też znajduje się pulpit z klawiaturą do ręcznego grania typu World Standard 2006. Jest to jedyny w Polsce i jeden z ośmiu tego typu instrumentów w Europie. Umożliwia wykonywanie koncertów w miejscu postoju instrumentu. Carillonista w trakcie koncertu pozostaje w kontakcie z publicznością, czego pozbawiony jest podczas koncertu w wieży. Inauguracyjny koncert jego dzwonów, również w wykonaniu Gerta Oldenbeuvinga, odbył się u stóp Ratusza Głównego Miasta na Długim Targu 24 V 2009. Odbyły się już koncerty w Wilnie, Belgii, Holandii. W Brukseli w 2010 wykonano koncert szopenowski w ramach uroczystości organizowanej przez Parlament Europejski; wiele razy koncertowano w województwie pomorskim i kujawsko-pomorskim.
Koncerty. Gdańsk jest jedynym miastem w Polsce, który posiada – i to aż trzy – carillony koncertowe. Każdego roku latem (od 1999) odbywają się w Gdańsku festiwale muzyki carillonowej, głównie w okresie Jarmarku św. Dominika. Na carillonach Ratusza Głównego Miasta i kościoła św. Katarzyny grają polscy i zagraniczni carilloniści. Często towarzyszą im zespoły orkiestrowe i wirtuozi różnych instrumentów. Program Festiwalu ciągle się poszerza, a od 2007 letnie koncerty carillonowe objęte są patronatem konsulatów honorowych Belgii oraz Niderlandów. W 2006 odbył się, po raz pierwszy w Polsce, XVIII Światowy Kongres Carillonowy, zorganizowany przez Polskie Stowarzyszenie Carillonowe z siedzibą w Gdańsku, podczas którego prezentowano koncerty na gdańskich carillonach. 18 I 2019 – na apel miejskiej carillonistki Moniki Kaźmierczak, która zagrała na carillonie kościoła św. Katarzyny – kilkunastu carillonistów z całego świata (między innymi Belgii, Holandii, ale i Stanów Zjednoczonych), wykonało jednocześnie „Epitafium”, skomponowane tuż po śmierci prezydenta Pawła Adamowicza przez Katarzynę Kwiecień-Długosz. DP GSZ
|