SZKOŁA WOJENNA
| < Poprzednie | Następne > |
SZKOŁA WOJENNA (Kriegsschule), obecnie Urząd Pracy i wydziały Urzędu Miejskiego przy ul. 3 Maja 9. Początkowo teren cmentarza Poległych za Ojczyznę (Reich der Todten, Im Reiche der Todten; cmentarze na terenie Śródmieścia. Zespół u podnóża Grodziska), od lat 1880–1882 koszary dla pionierów (Pionierkaserne, koszary). W 1893–1894 gruntownie przebudowana na Szkołę Wojenną. Gmach główny składał się z 2 skrzydeł bocznych oraz z części środkowej, umieszczonej na narożu z portalem wejściowym na osi. Na parterze znajdowało się biuro komendanta szkoły, kantyny (oficerska i dla kadetów), sala bilardowa i czytelnia, pomieszczenia gospodarcze i magazynowe; na piętrach – sale wykładowe, biblioteka, izba chorych, wieloosobowe izby mieszkalne dla kadetów (chorążych) oraz mieszkania służbowe dla kadry oficerskiej. Elewacje wykonano z czerwonej cegły licowej i kamiennych detali architektonicznych. Budynek wzniesiony został w formie nawiązującej do niemieckiej architektury renesansowej. W skład kompleksu zabudowań szkoły wchodziły stajnie, budynek ujeżdżalni, kryta hala do ćwiczeń i szermierki, budynki gospodarcze, magazynowe i mieszkalne oraz plac do jazdy konnej i ogród założony na zboczu fortu Grodzisko. Otwarta w 1893 roku, kształciła kandydatów (chorążych) na oficerów; kurs trwał 35 tygodni i obejmował zajęcia teoretyczne (m.in. podstawy taktyki, terenoznawstwo, bronioznawstwo, język francuski lub rosyjski) i praktyczne (m.in. ćwiczenia gimnastyczne, strzelanie z broni ręcznej i artylerii, jazda konna, obsługa telegrafu). W ramach zajęć wizytowano również inne twierdze, obiekty wojskowe w Gdańsku i okolicy, odbywały się także ćwiczenia poza kompleksem szkoły. Zaplanowano 108 kadetów na jednym kursie, zazwyczaj liczba ta była przekraczana. Po kursie kadet stawał się podchorążym i zdawał państwowy egzamin na patent oficerski. Komendant szkoły miał stopień podpułkownika lub pułkownika, kadra składała się z 7–8 nauczycieli w randze kapitana i 6–8 oficerów inspekcyjnych (odpowiedzialnych m.in. za dyscyplinę) w randze podporucznika lub porucznika. Pracowała też pewna liczba żołnierzy odpowiedzialnych za utrzymanie obiektu oraz rachmistrz. Szkołę wojenną ukończyło około 3500 podchorążych, m.in. Erwin Rommel (1912) i Lothar Freiherr von Richthofen (1914). Po 1919 roku budynek przejęły władze Gdańska, które urządziły (po adaptacji) biura urzędów podatkowych, a około 1925 umieściły także główną kasę II Wolnego Miasta Gdańska (urząd miejski zarządzający finansami). W okresie międzywojennym dobudowano na wewnętrznym dziedzińcu ceglany budynek położony równolegle do obecnej ul. 3 Maja. W 1939 roku kompleks ponownie przejęło wojsko; pełnił tymczasowe funkcje koszar i siedziby administracji wojskowej. Budynek główny, bez szkód w 1945, był siedzibą Zarządu Miasta, następnie do roku 1951 Miejskiej RN. Niewiele zmieniony, mieści obecnie Powiatowy Urząd Pracy (obejmujący Gdańsk i powiat gdański z siedzibą w Pruszczu Gdańskim) i wydziały Urzędu Miejskiego. Pozostałe budynki kompleksu dawnej szkoły po 1945 stały się m.in. siedzibą sekcji sportowej SKS Start, biura geodezyjnego, prywatnych firm. Dawny budynek stajenny wraz z ujeżdżalnią wykorzystywany był przez Biuro Planowania Przestrzennego, w latach 2008–2011 zaadaptowany na tzw. centrum sprawiedliwości (siedziby gdańskich prokuratur: apelacyjnej, okręgowej i jednej z trzech prokuratur rejonowych oraz sądu okręgowego), dodatkowo z nowym budynkiem na dawnym placu apelowym.
