SĄD WETOWY
| < Poprzednie | Następne > |
SĄD WETOWY, organ Rady Miejskiej, nadzorujący sprawy policyjno-handlowe, pilnował przestrzegania postanowień wilkierza i innych przepisów uchwalonych przez ordynki i Radę Miejską, dotyczących porządku w mieście, ze szczególnym uwzględnieniem pośrednictwa handlowego. Za wykroczenia nakładał kary. Podlegał Komisji Ordynków, instancją odwoławczą była Rada Miejska. Najczęściej rozpatrywane wykroczenia dotyczyły: organizacji i handlu, miar, wag, cen, rzemiosła, budownictwa, stanu sanitarnego, nadmiernie wystawnych uroczystości rodzinnych, zakłócenia spokoju ulicznego, rozbojów, niedozwolonego użycia broni, kradzieży, gwałtów, nierządu, ustalania ojcostwa nieślubnych dzieci, wystawienia pozwoleń budowlanych, pobierania opłat za nabywanie prawa miejskiego oraz podatku kawalerskiego. Prowadził księgi obywatelskie, gromadził listy rodowe oraz dokumenty związane z nabyciem lub zwolnieniem z prawa miejskiego (uwolnienia z poddaństwa, zaświadczenia prawego pochodzenia lub wychowania w sierocińcu miejskim). Istniał od 1. połowy XV wieku, ostateczne formy działalności wykształcił w XVI i XVII wieku. Składał się z 2 rajców, 2 ławników i 4 przedstawicieli Trzeciego Ordynku, wybieranych na 2 lata. Stałymi urzędnikami byli 2 prokuratorzy (zwani instygatorami), pisarz i 4 woźnych. Obejmował terytorium miasta Gdańska i jego wiejskie posiadłości. Przestał istnieć z przejęciem Gdańska przez Prusy (1792–1794), przywrócony czasowo w okresie I Wolnym Mieście Gdańsku.
