SZKOŁA WOJENNA (Kriegsschule) ob. Urząd Pracy i wydziały Urzędu Miejskiego przy ul. 3 Maja 9. Początkowo teren cment. Poległych za Ojczyznę(Reich der Todten, Im Reiche der Todten; q cmentarze na terenie Śródmieścia. Zespół przy Grodzisku), od 1880–82 q koszary dla pionierów(Pionierkaserne). W 1893–94 gruntownie przebudowana na Szkołę Wojenną. Gmach główny składał się z 2 skrzydeł bocznych oraz z części środkowej, umieszczonej na narożu z portalem wejściowym na osi. Na parterze znajdowało się biuro komendanta szkoły, kantyny (oficerska i dla kadetów), sala bilardowa i czytelnia, pomieszczenia gosp. i magazynowe; na piętrach – sale wykładowe, bibl., izba chorych, wieloosobowe izby mieszkalne dla kadetów (chorążych) oraz mieszkania służbowe dla kadry oficerskiej. Elewacje wykonano z czerwonej cegły licowej i kamiennych detali architekt. Budynek wzniesiony został w formie nawiązującej do niem. architektury renes. W skład kompleksu zabudowań szkoły wchodziły stajnie, budynek ujeżdżalni, kryta hala do ćwiczeń i szermierki, budynki gosp., magazynowe i mieszkalne oraz plac do jazdy konnej i ogród założony na zboczu fortu q Grodzisko. Otwarta 1893, kształciła kandydatów (chorążych) na oficerów; kurs trwał 35 tygodni i obejmował zajęcia teoret. (m.in. podstawy taktyki, terenoznawstwo, bronioznawstwo, jęz. fr. lub ros.) i praktyczne (m.in. ćwiczenia gimnastyczne, strzelanie z broni ręcznej i artylerii, jazda konna, obsługa telegrafu). W ramach zajęć wizytowano również in. twierdze, obiekty wojsk. w Gd. i okolicy, odbywały się także ćwiczenia poza kompleksem szkoły. Zaplanowano 108 kadetów na jednym kursie, zazwyczaj liczba ta była przekraczana. Po kursie kadet stawał się podchorążym i zdawał państw. egzamin na patent oficerski. Komendant szkoły miał stopień ppłk. lub płk., kadra składała się z 7–8 nauczycieli w randze kpt. i 6–8 oficerów inspekcyjnych (odpowiedzialnych m.in. za dyscyplinę) w randze ppor. lub por. Pracowała też pewna liczba żołnierzy odpowiedzialnych za utrzymanie obiektu oraz rachmistrz. Szkołę wojenną ukończyło ok. 3500 podchorążych, m.in. Erwin Rommel (1912) i Manfred Freiherr von Richthofen (1914). Po 1919 budynek przejęły władze Gd., które urządziły (po adaptacji) biura urzędów podatkowych, a ok. 1925 umieściły także gł. kasę II WMG (urząd miejski zarządzający finansami). W okresie międzywojennym dobudowano na wewnętrznym dziedzińcu ceglany budynek położony równolegle do ob. ul. 3 Maja. W 1939 kompleks ponownie przejęło wojsko; pełnił tymczasowe funkcje koszar i siedziby administracji wojsk. Budynek gł., bez szkód 1945, był siedzibą Zarządu Miasta, nast. do 1951 Miejskiej RN. Niewiele zmieniony, mieści ob. Powiatowy Urząd Pracy (obejmujący Gd. i powiat gd. z siedzibą w Pruszczu Gd.) i wydziały Urzędu Miejskiego. Pozostałe budynki kompleksu dawnej szkoły po 1945 stały się m.in. siedzibą sekcji sport. SKS q Start, biura geodezyjnego, pryw. firm. Dawny budynek stajenny wraz z ujeżdżalnią wykorzystywany był przez Biuro Planowania Przestrzennego, 2008–11 zaadaptowany na tzw. centrum sprawiedliwości (siedziby gd. prokuratur: apelacyjnej, okręgowej i jednej z 3 prokuratur rejonowych oraz sądu okręgowego), dodatkowo z nowym budynkiem na dawnym placu apelowym.
JDan
