CYSTERSI
| < Poprzednie | Następne > |
CYSTERSI, Kongregacja Najświętszej Maryi Panny Królowej Świata, zakon mniszy, założony pod koniec XI wieku we Francji (Citeaux), realizujący ideał życia eremickiego według reguły św. Benedykta z Nursji w jej pierwotnym brzmieniu. W odróżnieniu od benedyktynów właściwych noszący biały (lub szary) habit z czarnym szkaplerzem, propagują większą ascezę i prostotę życia wspólnego, ostatecznie jednak – w średniowieczu i epoce nowożytnej – nie odżegnywali się od wspólnotowej własności feudalnej. W charyzmacie cystersów obok modlitwy i kontemplacji mieściła się z czasem także praca duszpasterska (kaznodziejstwo, misje) pośród ludności zamieszkującej ich dobra oraz działalność naukowa. W strukturze organizacyjnej charakterystyczna była afiliacja do jednostki macierzystej (zależność szczególnie istotna do końca XV wieku) oraz duża autonomia wewnętrzna poszczególnych klasztorów. Od lat 40. XII wieku w Polsce (Łekno, Jędrzejów). Na Pomorze przybyli z zachodniopomorskiego Kołbacza, w roku 1186 otrzymali z rąk Sambora i nadanie, na którym rozwinęło się opactwo cystersów w Oliwie. Osiedliwszy się w sąsiedztwie Gdańska, założyli w Oliwie prężny ośrodek religijny z kościołem klasztornym ( kościół Trójcy Świętej) oraz parafialnym kościoła św. Jakuba. Po ostatecznej likwidacji konwentu przez państwo pruskie (1831) ostatni zakonnik, Ludwik Antoni Lamshefft, zmarł w Pieniężnie w 1841 roku, w biedzie i opuszczeniu. W XIX wieku kryzys ogarnął cały zakon cystersów (na ziemiach polskich przetrwały tylko 2 opactwa). Powolne odrodzenie w okresie międzywojennym. Do Gdańska cystersi (2 zakonników ze Szczyrzyca koło Limanowej) powrócili w kwietniu 1945, obejmując w Oliwie poewangelicki kościół Pojednania, obecny kościół Matki Bożej Królowej Korony Polskiej, i tworząc dom zakonny (tzw. przeorat zwykły, pierwszy przeor – Eugeniusz Komasa) w budynku dawnej ewangelickiej gminy przy ul. Polanki 131, podporządkowany macierzystemu opactwu w Szczyrzycu. Formalne przejęcie kościoła i plebanii na własność nastąpiło w roku 1971. W 1988 utworzono parafię pod wyżej wymienionym wezwaniem, której prowadzenie jest głównym zadaniem obecnego czteroosobowego konwentu. Zajmują się ponadto katechizacją w szkołach oraz opieką duchową w Schronisku dla Nieletnich przy ul. Polanki 122.
