PATER PAUL, uczony, drukarz
| < Poprzednie | Następne > |
PAUL PATER (1656 Wierzbowo/Vrbov, Słowacja – 7 XII 1724 Gdańsk), uczony, teoretyk i praktyk drukarski (q drukarstwo i drukarnie). Ukończył gimnazjum we Wrocławiu, studiował w Lipsku i Jenie. Interesował się naukami ścisłymi, od geografii po matematykę; zwolennik idei Kopernika, Bacona, Galileusza, Newtona, Locke’a. Bibliotekarz w Wolfenbüttel, od roku 1688 profesor Gimnazjum Akademickiego w Toruniu. Od 1698 roku drukował, najpierw w Toruniu, następnie w Gdańsku, kalendarze niemiecko- (Neuer und alter Kunst- und Tugend-Calender) oraz polskojęzyczne (Gospodarski kalendarz…). Na tle epoki odznaczały się one naukowym podejściem do przedstawianych zagadnień oraz walką z przesądami. Tworzył wiersze oraz prozę literacką, również utwory sceniczne. Od 1704 od 1705 roku profesor matematyki w q Gimnazjum Akademickim; wspólnie z q Danielem Gabrielem Fahrenheitem prowadził doświadczenia nad skonstruowaniem mierników temperatury i ciśnienia. W roku 1710 otworzył własną oficynę drukarską przy Poggenpfuhl (ul. Żabi Kruk). Działała przy niej szkoła typograficzna, pierwsza taka placówka w Polsce. W Gdańsku zainteresował się tematyką morską, w 1723 wydał traktat dotyczący Morza Kaspijskiego. Po śmierci zlicytowano jego bogatą bibliotekę oraz sprzedano drukarnię (częściowo wywieziona do Królewca). Obecnie jego imieniem nazwano jeden z tramwajów PESA Swing.
