PATER PAUL, uczony, drukarz
| < Poprzednie | Następne > |
PAUL PATER (1656 Wierzbowo/Vrbov, Słowacja – 7 XII 1724 Gdańsk), uczony, teoretyk i praktyk drukarski (q drukarstwo i drukarnie). Ukończył gim. we Wr., studiował w Lipsku i Jenie. Interesował się naukami ścisłymi, od geografii po matematykę; zwolennik idei Kopernika, Bacona, Galileusza, Newtona, Locke’a. Bibliotekarz w Wolfenbüttel, od 1688 prof. Gimnazjum Akademickiego w Toruniu. Od 1698 drukował, najpierw w Toruniu, nast. w Gd., kalendarze niemiecko- (Neuer und alter Kunst- und Tugend-Calender) oraz polskojęzyczne (Gospodarski kalendarz…). Na tle epoki odznaczały się one nauk. podejściem do przedstawianych zagadnień oraz walką z przesądami. Tworzył wiersze oraz prozę lit., również utwory sceniczne. Od 1704 od 1705 prof. matematyki w q Gimnazjum Akademickim; wspólnie z q Danielem Gabrielem Fahrenheitem prowadził doświadczenia nad skonstruowaniem mierników temperatury i ciśnienia. W 1710 otworzył własną oficynę drukarską przy Poggenpfuhl (ul. Żabi Kruk). Działała przy niej szkoła typograficzna, pierwsza taka placówka w Polsce. W Gd. zainteresował się tematyką morską, 1723 wydał traktat dotyczący M. Kaspijskiego. Po śmierci zlicytowano jego bogatą bibl. oraz sprzedano drukarnię (częściowo wywieziona do Królewca). Obecnie jego imieniem nazwano jeden z tramwajów PESA Swing.
