GDAŃSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE (Societas Scientiarum Gedanensis; GTN), kontynuator q Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki (TPNiS), reaktywowanego w 1945. Zarząd TPNiS już w 1948 podjął starania o zmianę statutu i przekształcenie w wielowydziałowe towarzystwo odpowiadające nowym warunkom życia nauk. w Gd. GTN zarejestrowano w 1956 na podstawie nowego statutu, jednocześnie zostało rozwiązane TPNiS. Trzy powstałe wówczas wydziały: Wydz. I – Nauk Społecznych i Humanistycznych, Wydz. II – Nauk Biologicznych i Medycznych oraz Wydz. IV – Nauk Technicznych, działają w niezmienionym kształcie do dziś. Natomiast ówczesny Wydz. III – Nauk Matematyczno-Przyrodniczych zrestrukturyzowano, w jego miejsce powstał w 1975 Wydz. Nauk Matematyczno-Fizyczno-Chemicznych i Wydz. V – Nauk o Ziemi. Poza wydziałami w strukturze GTN działa komisja rewizyjna, sąd honorowy i komisje przedmiotowe, od stycznia 2002 także zespół ekspertów GTN. W 1972, z okazji 50-lecia działalności, otrzymało do władz Gd. siedzibę w odrestaurowanej i wpisanej do rejestru zabytków kamieniczce z XVIII w. przy ul. Grodzkiej 12. W siedzibie mieszczą się biuro, sala odczytowa, pokoje gościnne, bibl.; w sali odbywają się odczyty, konferencje, spotkania; z pokoi gościnnych korzystają pracownicy nauk. z kraju i zagranicy; z bibl. (3256 woluminów) pracownicy nauk., studenci i indywidualni czytelnicy. Pogłębiające się trudności finans. zmusiły Zarząd GTN do podjęcia w 2011 uchwały o wydzierżawieniu kamieniczki przy ul. Grodzkiej 12 pryw. przedsiębiorcy. Aktualnie GTN dzierżawi 2 pomieszczenia użyczone przez władze UG w Inst. Archeologii przy ul. Bielańskiej. Celem GTN jest, w nawiązaniu do potrzeb i tradycji nauki, zapoczątkowywanie i organizowanie prac naukowo-badawczych z różnych dziedzin wiedzy, upowszechnianie wyników badań nauk., przedstawianie władzom potrzeb i inicjatyw nauk., rozwijanie życia nauk. regionu, działanie na rzecz wiązania nauki z potrzebami gosp. i społ., popieranie badań nauk. GTN prowadzi działalność statutową, finansując ją ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego (ok. 30–45% potrzeb), składek członków zwyczajnych i wspierających, darowizn od sponsorów, sprzedaży wydawnictw własnych, wynajmu pokoi gościnnych, sali odczytowej, pomieszczeń biurowych. Prowadzi działalność wydawniczą. Trzy spośród pięciu wydziałów dysponują własnymi czasopismami i wydawnictwami ciągłymi. Wydział I oprócz q „Rocznika Gdańskiego” wydaje „Gdańskie Studia Językoznawcze”, „Pomorskie Monografie Topomastyczne” oraz „Serię Monografii”; Wydz. II – „Acta Biologica et Medica”, Wydz. V – „Peribalticum”. Wydawane były też materiały z licznych sesji, w tym międzynarodowych, organizowanych w większości przez przedstawicieli nauk ścisłych, biol.-med. i tech. W ciągu swojej działalności opublikowało: 108 monografii, 67 t. „Rocznika Gdańskiego” (włączając wydane do 1956), Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego – 4 t. oraz Suplement I i II, 15 t. „Pomorskich Monografii Toponomastycznych”, 9 t. „Gdańskich Studiów Językoznawczych”, 9 t. „Peribalticum”, 20 nr. „Pomorza Gdańskiego”, 15 tytułów z dziedziny geografii Pomorza Nadwiślańskiego, 11 t. „Acta Technica Gedanensia”, ok. 193 t. materiałów pokonferencyjnych i wiele innych publikacji. Od 1974 przyznaje w drodze konkursu nagrody nauk. młodym badaczom w dziedzinach reprezentowanych przez wydziały – 5 nagród rocznie. Współpracuje z: UG, q PG, q GUMed, Akademią Morską w Gdyni, q AWFiS, Akademią Marynarki Wojennej w Gdyni, q Wyższą Szkołą Bankową w Gd., Wyższą Szkołą Zarządzania w Słupsku, q Muzeum Archeologicznym, q Muzeum Historycznym Miasta Gd., Polskim Towarzystwem Archeologicznym i Numizmatycznym w Gd. oraz z q Nadbałtyckim Centrum Kultury; także z kontynuatorem gd. niegdyś towarzystwa Danziger Naturforschende Gesellschaft w Lubece, a efektem tej współpracy są konferencje nauk. organizowane co 2 lata i wydawane drukiem materiały pokonferencyjne. Pełniący wiele lat funkcję sekretarza doc. dr hab. q Andrzej Zbierski wyróżniony został tytułem honorowego prezesa. MWS
|
|
| Prezesi Gdańskiego Towarzystwa Naukowego
|
| 1956–1959
|
prof. q Tadeusz Bilikiewicz
|
| 1959–1963
|
prof. q Stanisław Hiller
|
| 1963–1965
|
prof. q Wacław Balcerski
|
| 1965–1971
|
prof. q Józef Sawlewicz
|
| 1971–1973
|
prof. q Robert Szewalski
|
| 1973–1979
|
prof. q Gotfryd Kupryszewski
|
| 1979–1985
|
prof. q Roman Wapiński
|
| 1985–1995
|
prof. q Włodzimierz Prosnak
|
| 1995–1998
|
prof. Marek Latoszek
|
| 1998–2012
|
prof. q Jan Drwal
|
