BERENDT NATHANAEL, lekarz, dyrektor Towarzystwa Przyrodniczego
| < Poprzednie | Następne > |
NATHANAEL BERENDT (5 X 1756 Gdańsk – 3 VI 1838 Gdańsk), lekarz, dyrektor Towarzystwa Przyrodniczego w Gdańsku. Wnuk lekarza Nathanaela (17 III 1682 Cedry Wielkie – 3 V 1739 Gdańsk), zapisanego w lutym 1698 do przedostatniej klasy (secundy) Gimnazjum Akademickiego, syn kupca Theodora Berendta (17 I 1714 Gdańsk – 5 IV 1786 Gdańsk), od 20 II 1755 posiadającego kupieckie obywatelstwo Gdańska, i Sary (1725 – pochowana 22 II 1792 przy mężu w kościele Najświętszej Marii Panny), córki Michaela Oerlicha. Brat kupca i armatora Carla Theodora Berendta.
Uczeń szkoły św. Jana, 28 V 1771 zapisany został do przedostatniej klasy (secundy) Gimnazjum Akademickiego. Studiował medycynę w Getyndze (Göttingen), tamże od 8 III 1780 doktor. Wraz z przyjacielem ze studiów, dr Nathanaelem Ernstem Dauterem odbył dwuletnią podróż naukową do Holandii, Anglii i Szkocji, odbył trzymiesięczny staż w paryskich szpitalach.
W latach 1782–1793 w Gdańsku lekarz wojskowy miejskiego garnizonu. Po 1793 działał jako lekarz prywatny, opiekował się także domem starców i sierocińcem miejskim ( Dom Dobroczynności). Od 1782 członek gdańskiego Towarzystwa Przyrodniczego, w latach 1787–1788 jego dyrektor (prezes). Po śmierci w 1813 podczas epidemii tyfusu przyjaciela, dr Dautera, jedynego brata i żony, podjął się opieki nad dziećmi w Domu Dziecka i Sierot.
Od 1790 mieszkał w swojej kamienicy przy Jopengasse 556 (ul. Piwna 1) (adres wspólny z Grosse Wollwebergasse 28 (ul. Tkacka), tzw. dom Schlütera, w posiadaniu spadkobierców do 1909, po 1945 tzw. Dom Rzemiosła). Od 1798 był właścicielem Jasienia. W 1786 ożenił się z Johanną Concordią (17 VI 1764 – 1813), córką rajcy Schmidta. Ojciec Georga Karla, Theodora Johanna (3 I 1788 – 17 XI 1729) i Nathanaela Gustava (około 1797 –1861). Dwóch z nich, Georg Carl i Nathanael Gustav zostało lekarzami, podobnie jak i jeden z jego wnuków, Karl Hermann Berendt.
Krótko po jubileuszu 50-lecia doktoratu, w 1830, przekazał swą praktykę lekarską i wieś Jasień synowi Nathanaelowi Gustavowi. Posiadał duży zbiór monet gdańskich (ozdobą był talar gdański z 1567, w 1842 sprzedany przez spadkobierców miastu Gdańska za 2400 talarów) oraz duży zbiór okazów bursztynu zawierający prawie 700 inkluzji bursztynowych ( bursztyn bałtycki: inkluzje), z których 200 zostało nabytych w 1847 od jego syna Georga Karla przez muzeum londyńskie (obecnie w zbiorach londyńskiego Natural History Museum), zaś pozostałe zakupił król pruski Fryderyk Wilhelm IV do zbiorów berlińskich (obecnie w Museum für Naturkunde (Muzeum Przyrodnicze) Uniwersytetu Humboldta w Berlinie).
Bibliografia:
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 271, 353.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 2, 59.
