SCHOTT ANDREAS, ławnik, historyk
| < Poprzednie | Następne > |
ANDREAS SCHOTT (6 XI 1707 Gdańsk – 17 I 1764 Gdańsk), historyk, ławnik Starego Miasta. Syn Georga przybyłego do Gdańska ze Skoczowa w księstwie cieszyńskim, od 1 X 1695 posiadającego kupieckie obywatelstwo Gdańska. Brat Johanna Gottlieba (pochowany 28 XII 1759 w kościele św. Trójcy w grobie nr 171), który 18 IX 1732 uzyskał potwierdzenie kupieckie obywatelstwa Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli).
Absolwent szkoły św. Jana, 23 IV 1721 zapisany został do przedostatniej klasy (secundy) Gimnazjum Akademickiego, które ukończył dysputą przygotowaną pod kierunkiem Samuela Friedricha Willenberga. W latach 1728–1731 studiował w Lipsku. Odbył podróż po Europie, przez dłuższy czas przebywał w Warszawie.
W Gdańsku od 1732 był sekretarzem miejskiego adwokata, 23 XI 1741 otrzymał na takiej samej zasadzie jak brat potwierdzenie kupieckiego obywatelstwa Gdańska, od 1748 był ławnikiem Starego Miasta. Zbieracz źródeł do dziejów Gdańska i Prus Królewskich, autor wielu prac historycznych (większość zachowała się w rękopisach w Polskiej Akademii Nauk Bibliotece Gdańskiej), w tym drukowanych w Gdańsku: Tractatus de indigenato Polonorum (1738), Prussia christiana, sive de introductio religionis christianae in Prusiam (1738 w oficynie Georga Markusa Knocha, z m.in. uwzględnieniem postaci św. Wojciecha i Brunona z Kwerfurtu), zbiór druków dotyczących gdańskiego Gimnazjum Akademickiego z bibliografią prac lektorów języka polskiego Analecta ad Athenae Gedanensis (1758), czy Teologorum, qui Gedani vixerunt, semisecularium memoriae monumentum (1757, 1758), zbiór biogramów gdańskich kaznodziejów, którzy przeżyli w kapłaństwie 50 lat (w pierwszym wydaniu 12, w drugim dodatkowo jeszcze 14), dziełko przez samego autora uznawane za ukończone ledwo w połowie. Przetłumaczył z języka łacińskiego na język niemiecki i opublikował w Lipsku w 1741 historię Polski Gottfrieda Lengnicha (Historia Polona A Lecho Ad Augusti II. Mortem = Polnische Geschichte von den Zeiten Lechi bis auf das Absterben Königs Augusti II.) oraz opis Polski Marcina Kromera (Beschreibung des Königreichs Pohlen, 1761). Autor okazjonalnych drobnych utworów poetyckich, m.in. życzeń urodzinowych dedykowanych burmistrzowi Johannowi Wahl (1745), epicediów (m.in. z powodu śmierci pastora Daniela Gradego (dołączone do wydanego drukiem w 1744 żałobnego kazania Samuela Joachima Hoppe)). Interesował się dziejami książki, sam zgromadził poważny księgozbiór, zlicytowany po jego śmierci.
Był trzykrotnie żonaty. Po raz pierwszy od 1741 z Florentyną Renatą, córką Daniela Grade (zm. listopad 1743, pochowana w kościele św. Piotra i Pawła), córką pastora Daniela Grade, po raz drugi od 1744 z Marią, córką Joachima Roßa, po raz trzeci z Lucją (zm. 1808), córką Wilhelma Andersona. Ojciec Andreasa, 14 VIII 1450 zapisanego do czwartej (czyli drugiej) klasy Gimnazjum Akademickiego, Marii (ur. 25 VIII 1744) i Lucji, żony Johanna Roberta Bocqueta (1741 – 19 IV 1823 Gdańsk), ostatniego pastora kalwińskiego z kościoła św. Piotra i Pawła (ich córka, również Lucja, została żoną sekretarza Gdańska Arnolda Gottfrieda, syna burmistrza Johanna Gottfrieda Reygera.
Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VI, s. 119, t. VII, s. 533, 536.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 305, 337.
Podlaszewska Krystyna, Schott Andrzej, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. IV, Gdańsk 1977, s. 171–172.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 4, 214.
