FETTING EDMUND, aktor
| < Poprzednie | Następne > |
EDMUND ANDRZEJ FETTING (10 XI 1927 Warszawa – 30 I 2001 Warszawa), aktor i piosenkarz. Syn Edmunda Teodora (około 1895 Nowy Dwór Mazowiecki – 10 IV 1976), architekta, i poślubionej w 1917 Stefanii z domu Kazimierskiej (4 XII 1897 – 24 II 1961). Podczas II wojny światowej mieszkał z rodzicami na plebanii kościoła św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny w Baranowie (pow. Grodzisk Mazowiecki), gdzie proboszczem był jego wuj, ks. Jan Kazimierski.
W latach 1947–1948 współzałożyciel i kierownik zespołu jazzowego „Marabut”. W 1949 przerwał studia w warszawskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej (PWST) i 3 XI 1949 zadebiutował rolą Partyzanta w sztuce Jacquesa Companéeza i Yvana Noë Przyjaciel przyjdzie wieczorem w reżyserii Zbigniewa Koczanowicza w Państwowych Teatrach Śląsko-Dąbrowskich. Scena Opolska (obecnie Teatr Ziemi Opolskiej).
W 1951 zdał jako ekstern egzamin aktorski w PWST w Warszawie. W pierwszych latach kariery występował w teatrach Opola, Kalisza, Łodzi i Warszawy. Przełomowy był dlań okres gry w Teatrze Wybrzeże, w którym występował w latach 1957–1960. W Gdańsku wykreował swoje pierwsze ważne role. Zadebiutował 12 X 1957 rolą Jędrka w Szewcach Stanisława Ignacego Witkiewicza w reżyserii Zygmunta Hübnera. Później przyszły role Piotra Iwanowicza Bobczyńskiego w Rewizorze Mikołaja Gogola w reżyserii Tadeusza Żuchniewskiego (premiera 5 I 1958), Banka w Szekspirowskim Makbecie, gdzie jednocześnie asystował reżyserowi Zygmuntowi Hübnerowi (12 IV 1958), Raskolnikowa w Zbrodni i karze Fiodora Dostojewskiego tegoż reżysera (6 XII 1958), Polo Pope w Kapeluszu pełnym deszczu Michaela V. Gazzo w reżyserii Andrzeja Wajdy (1 V 1959) oraz role w sztukach Andrzeja Wydrzyńskiego, Jeana Giraudoux, Juliusza Słowackiego, Karola Huberta Rostworowskiego, Cypriana Norwida, Leona Kruczkowskiego, Williama Saroyana. Regularnie grywał na pianinie i śpiewał w klubie „Rudy Kot”. Z gdańską publicznością pożegnał się tytułową rolą w Hamlecie wyreżyserowanym przez A. Wajdę (premiera 13 VIII 1960).
Do 1993 występował w teatrach warszawskich. Dużą popularność przyniosła mu śpiewana rola Higginsa w My Fair Lady Fredericka Loewe, musicalu wystawionym w warszawskim Teatrze Komedia (11 IX 1965), w którym wystąpił razem z Barbarą Rylską. Zagrał w wielu filmach kinowych, między innymi Lokis (1970), W pustyni i w puszczy (1973), Nad Niemnem (1986) oraz w serialach (Czarne chmury, 1973). Od 1961 współpracował z Teatrem Telewizji, z popularnym telewizyjnym Teatrem Sensacji „Kobra”. Grywał zarówno postaci ciepłe, pełne liryzmu, jak i chłodne, cyniczne; również zdecydowanie negatywne. Warunki fizyczne predestynowały go do ról elegantów, arystokratów. Obdarzony ciekawym głosem, zasłynął jako interpretator ballad (najsłynniejsze: specjalnie dla niego napisana Nim wstanie dzień z filmu Prawo i pięść (słowa Agnieszka Osiecka, muzyka Krzysztof Komeda) oraz Deszcze niespokojne z serialu Czterej pancerni i pies (słowa Agnieszka Osiecka, muzyka Adama Walaciński)), a także między innymi Bułata Okudżawy, Charlesa Aznavoura i Kurta Weila. Współpracował ze Studiem Opracowań Filmów w Warszawie, w którym stworzył kilka wybitnych kreacji w dubbingu, między innymi w Dwunastu gniewnych ludziach Sidneya Lumeta. Był także lektorem filmów dokumentalnych.
Grał na fortepianie, śpiewał piosenki kompozytorów jazzowych. Stale współpracował z Polskim Radiem, grając w przeszło 200 spektaklach tamtejszego Teatru (zadebiutował w „okresie gdańskim” rolą Leonidasa w sztuce Stanisławy Fleszarowej-Muskat Kochankowie muszą się rozstać w reżyserii męża autorki, Tadeusza Muskata). W latach 1953–1982 członek SPATiF-ZASP, w 1958–1960 przewodniczący Oddziału Gdańskiego.
Odznaczony między innymi Złotym Krzyżem Zasługi (1974), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1980), Medalem 40-lecia Polski Ludowej (1984), Złotą Odznaką Honorową „Za Zasługi dla Warszawy”. Laureat między innymi nagrody za najlepszą kreację aktorską za rolę Joego w sztuce Zabawa jak nigdy Williama Saroyana w Teatrze Wybrzeże na II Festiwalu Teatrów Polski Północnej w Toruniu (1960) oraz wyróżnienia za rolę Philippeaux w Sprawie Dantona Stanisławy Przybyszewskiej w reżyserii Andrzeja Wajdy w Teatrze Powszechnym w Warszawie na I Opolskich Konfrontacjach Teatralnych (1974). Pochowany wraz z matką na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Corocznie w Baranowie organizowany jest Fetting Festiwal.
