BASZTA SŁOMIANA
| < Poprzednie | Następne > |
_od_strony_p%C3%B3%C5%82nocno-zachodniej,_Der_Stadt_Dantzigk...,_1687.JPG)
BASZTA SŁOMIANA, przy Targu Węglowym. Wybudowana w 2. połowie XIV wieku, ośmioboczna, trzykondygnacyjna, ceglana, nakryta dachem namiotowym, znajdowała się w zachodnim ciągu średniowiecznych murów obronnych Głównego Miasta. Nazwę zawdzięcza być może pierwotnemu pokryciu dachu strzechą, którą później zamieniono na dachówkę. Obecny kształt uzyskała w 1. połowie XV wieku.
Charakteryzują ją wyjątkowo grube mury przyziemia i brak otworów w ścianach (z wyjątkiem znajdujących się bezpośrednio pod dachem). Prawdopodobnie planowano wzniesienie wysokiej, wielokondygnacyjnej baszty (ma identyczne wymiary jak zachowana, wysoka na 30 m wieża w krzyżackim zamku w Człuchowie), mającej pełnić funkcje obserwacyjne, czemu być może sprzeciwili się Krzyżacy. Średnica 11,5 m, wysokość 12 m, grubość murów w poziomie przyziemia około 4 m, w poziomie okien sięga 1,2 m. Lico ścian udekorowane w poziomie przyziemia cegłą zendrówką, ułożoną w rombowe ornamenty. Na wyższych kondygnacjach elewacja zdobiona jest „ciosami” ukształtowanymi z poziomych i pionowych warstw cegieł cofniętych nieco w stosunku do lica. W połowie XV wieku wykorzystywana jako więzienie. W XVII wieku najpewniej otrzymała wysoki ostrosłupowy dach zwieńczony usuniętymi w XIX stuleciu wieżyczkami. Również w XVII wieku połączono ją (na wysokości piętra) ceglanym gankiem z Wielką Zbrojownią i urządzono w niej prochownię.
Od 2. połowy XVII wieku otoczona od Targu Węglowego ciasną zabudową niedużych kamieniczek, którą w 2. połowie XIX wieku zastąpiły duże kamienice czynszowe. 30 VIII 1884 odkupiona za symboliczną kwotę 30 marek przez władze Gdańska od władz wojskowych. W 1945 zniszczono górne części murów i dach (odbudowane w 1950) oraz zabudowę przesłaniającą od strony Targu Węglowego (nieodbudowana). Obecnie należy do Akademii Sztuk Pięknych.
