LEGUT LUCYNA, aktorka, pisarka, malarka
| < Poprzednie | Następne > |
LUCYNA LEGUT (właściwie: Lucianna Maria Legut) (27 III 1926 Sucha Beskidzka – 4 III 2011 Gdańsk), aktorka, pisarka, malarka. Córka pracownika (konduktora) PKP Józefa (zm. 1941) i Julii z domu Janiczak. Siostra Ludmiły (aktorki) i Ludomira (pisarza satyryka). Od 1930 z rodzina mieszkała w Prokocimiu, od 1933 w Krakowie. W 1939 rozpoczęła naukę w Instytucie Maryi (gimnazjum Zgromadzenia Córek Bożego Miłosierdzia), zamkniętym przez Niemców w 1940. W roku szkolnym 1940/1941 uczyła się w Prywatnej Szkole i Technikum Handlowym im. Liberdy, w 1941/1942 ukończyła kurs przysposobienia biurowego. W latach 1945–1947 uczęszczała do XI Państwowego Gimnazjum im. Józefa Joteyko, gdzie zdała maturę i jednocześnie studiowała malarstwo na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych (studia przerwała). Od 1947 do 1950 studiowała na Wydziale Aktorskim krakowskiej Państwowej Wyższej Szkole Aktorskiej (obecnie Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna). Po uzyskaniu dyplomu zawodowej aktorki w latach 1950–1951 aktorka krakowskiego Teatru Młodego Widza, w 1951–1956 Teatru Ziemi Pomorskiej w Toruniu.
Od 1956 związana z Trójmiastem. Na scenie Teatru Wybrzeże wykreowała około 80 ról. Występowała w adaptacjach greckich klasyków, rolach szekspirowskich, romantycznych i współczesnych. U Zygmunta Hübnera zagrała Księżniczkę Irinę w zdjętej przez cenzurę adaptacji Szewców Stanisława Witkacego (1957). Wystąpiła w Królu Gastona Caillaveta, Roberta Flersa i Emmanuela Arène’a w reżyserii Zbigniewa Cybulskiego i Bogumiła Kobieli (premiera 15 VIII 1959). Za jedną z jej najwybitniejszych kreacji uważa się rolę Marty w adaptacji Kto się boi Virginii Woolf Edwarda Albeego (premiera 14 II 1965) w reżyserii Jerzego Golińskiego.
Autorka kostiumów do adaptacji własnej sztuki Złodziej serc, wystawionej premierowo 5 I 1961 na Scenie Kameralnej w Sopocie, współreżyserka tej sztuki w adaptacji z 21 II 1988. Wspólnie z Janem Sieradzińskim wyreżyserowała swoje sztuki Planeta bajka (19 II 1984) i Jacek Rozróba (1 VI 1991). W Teatrze Wybrzeże pracowała do 1991.
Była autorką 22 książek dla dzieci i dorosłych, kilkunastu utworów scenicznych, kilkudziesięciu słuchowisk radiowych i scenariuszy. Debiutowała książką Świerszcze mają sklep z instrumentami (1960). Pierwszą książką skierowaną do dorosłych było opowiadanie Życie artystki Kingi Kidney (1966). Jej powieść Piotrek zgubił dziadka oko, a Jasiek chce dożyć spokojnej starości (1976) w 2001 w plebiscycie „Przekroju” i radiowego Programu III została uznana „drugą najśmieszniejszą książką świata”. Od 1961 była członkinią gdańskiego oddziału Związku Literatów Polskich i Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych(od 1981 członkini nadzwyczajna), od 1989 Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
Prezentowała swoje obrazy – począwszy od lat 60. XX wieku, miała ponad 20 wystaw indywidualnych. Pisała monologi, między innymi dla Hanki Bielickiej i „Podwieczorku przy mikrofonie”, publikowała artykuły w prasie, między innymi w „Dzienniku Bałtyckim” i „Głosie Wybrzeża”. W 2000 została wybrana Radiową Osobowością Roku Radia Gdańsk.
W 1968 otrzymała odznakę honorową „Za Zasługi dla Gdańska”, w 1975 odznakę „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”, w 1976 Medalem Prezydenta Miasta Gdańska. Odznaczona także Złotym Krzyżem Zasługi (1971), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2000), Medalem 1000-lecia państwa Polskiego (1966), Medalem Zasłużony Kulturze - Gloria Artis (2011, pośmiertnie), odznaką Zasłużony Działacz Kultury (1976). W latach 2000, 2005 i 2009 została uhonorowana Nagrodą Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury. Benefis artystki z okazji 50-lecia pracy odbył się w Ratuszu Starego Miasta 13 V 2000.
Pozostawała w nieformalnym związku z reżyserem Wojciechem Jerzym Hasem ((mieszkali w Sopocie przy ul. Czyżewskiego 7), w okresie 1957–1961 występowała pod nazwiskiem Has lub Legut-Has. W latach 1970–1973 była żoną Marka Wereckiego (rozwód). Od 1975 mieszkała na Żabiance, przy ul. Gospody 8. W 2021, w dziesięć lat po śmierci, wydano jej książkę Ptak Srebrnopióry zawierający listy do i od Wojciecha Jerzego Hasa i opis ich związku w latach 50. XX wieku. Pochowana na cmentarzu Srebrzysko.
