SCHLIEFF VALENTINUS, historyk, bibliograf, rajca
| < Poprzednie | Następne > |
VALENTINUS SCHLIEFF (7 III 1680 Gdańsk – 3 III 1750 Gdańsk), historyk, bibliograf. Syn ławnika (1666) i rajcy gdańskiego (1678) Daniela (20 I 1623 Gdańsk – 5 I 1711 Gdańsk) i Agathy, poślubionej w 1679 córki burmistrza Nicolausa von Bodeck. Pierwsze nauki pobierał prywatnie u kaznodziei Johannesa Endlera w Koszwałach. 3 IV 1690 rozpoczął naukę w szkole mariackiej, a po jej ukończeniu od 2 V 1696 uczeń gdańskiego Gimnazjum Akademickiego. Podczas egzaminu publicznego 12 X 1699 wygłosił przygotowaną na piśmie rozprawę z zakresu prawa, opracowaną pod kierunkiem Johanna Gottfrieda Diesseldorfa (Examen juridicum Miscellanearum Positionum, praeside Dn. Johanne Gothofredo a Dieseldorff Jur. ac Histor. Prof. […] 1699 D. 12 Oct. public examine submittit).
Od czerwca 1700 roku przebywał w Królewcu. Po powrocie do Gdańska już 8 X 1700 wyruszył w kolejną podróż do Poznania. W Poznaniu przez pół roku uczył się języka polskiego. W 1701 roku studiował w Halle, w 1702 w Utrechcie. Od lutego 1703 przebywał we Francji, gdzie pogłębiał znajomość języka francuskiego, od kwietnia ponownie w Halle. W Gdańsku w latach 1704–11 badał historię Gdańska, Prus Królewskich i Polski.
16 XI 1711 został powołany przez Radę Miejską na przełożonego kościoła św. Barbary, 20 XI 1711 został członkiem Trzeciego Ordynku, gdzie pełnił funkcję kwatermistrza. W roku 1713 powołany do Collegium Scholarchale ( Kolegium Szkolne) jako protobibliotekarz (nadzorował Bibliotekę Rady Miejskiej). 15 III 1725 został ławnikiem, także mianowany podpułkownikiem. Od 16 III 1734 rajca, podczas oblężenia Gdańska w 1734 przez wojska rosyjskie i saskie powołany na klucznika bram miasta i awansowany na pułkownika. W 1735 roku otrzymał urząd sędziego. 26 X 1738 doznał ataku apopleksji, po którym pozostała mu wada wymowy. Po powrocie do zdrowia kontynuował działalność. Nie zaniedbywał pracy badawczej. Uzupełniał i poprawiał bibliografię Polski Samuela Hoppiusa De scriptoribus historiae Polonicae schediasma literarium (Dantzig 1707). Jego uzupełnienia zostały uwzględnione w wydaniu drugim, zamieszczonym w I tomie dzieła Jana Długosza Historia polonica (1711).
Zgromadził liczącą około 9 tysięcy druków bibliotekę, z czego 1/3 dotyczyła historii Polski, Gdańska i Prus Królewskich. Tę część zapisał testamentem Bibliotece Rady Miejskiej. Księgozbiór trafił do biblioteki uporządkowany. W jednym oprawionym woluminie (klocku) znajdowały się druki monotematyczne lub o pokrewnej tematyce. Każdy klocek zaopatrzony jest w sporządzony przez niego spis treści. Wartość księgozbioru podwyższają notatki i uzupełnienia na marginesach książek lub na specjalnie wklejonych kartach. Jego uwagi na pierwszym wydaniu bibliografii Hoppiusa zajmują niemal tyle miejsca, co tekst właściwy. Szczególną wartość mają uzupełnienia niedokładnych tytułów i sprostowania, krótkie biogramy autorów dzieł, próby dochodzenia autorstwa dzieł wydanych anonimowo. W rękopisach Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Gdańskiej zachowały się liczne przyczynki, świadczące o jego szerokich zainteresowaniach, w tym Termini et phraseologiae juridicae et forensis, Collectanea de medicis Gedanensibus, Collectaneen zu einer Danziger Gelehrtengeschichte. W styczniu 1748 doznał kolejnego, czwartego ataku apopleksji, który całkowicie go unieruchomił.
Od 13 VI 1713 żonaty był z Dorotheą Constantią (1694 Gdańsk – 1752 Gdańsk). Mieli trzy córki: Dorotheę Agathe (ur. około 1710), od 12 V 1739 żonę Johanna Friedricha Schumanna (1 VII 1700 Gdańsk – 22 I 1776 Gdańsk), immatrykulowanego 25 I 1721 w Lipsku, w Gdańsku: 1748 ławnika, 1754 rajcy, 1759 sędziego, 1760 burgrabiego, Johannę Florentine (1719 – 1761), która 27 VII 1745 w kościele Najświętszej Marii Panny wyszła za mąż za Friedricha Gottlieba Fichtela (1696 Gdańsk – 1772 Gdańsk), w latach 1754–1756 ławnika, 1757–1772 rajcę gdańskiego, oraz Christinę Benignę (15 V 1723 – 6 VII 1762), późniejszą żonę gdańskiego burmistrza Heinricha Zernecke.
