NOTHWANGER JOHANN HEINRICH, pastor kościoła św. Jana
| < Poprzednie | Następne > |
JOHANN HEINRICH NOTHWANGER (Johannes Henricus, Rothwanger) (26 IV 1664 Gdańsk – 8 VII 1726 Gdańsk), teolog, pastor kościoła św. Jana. Pochodził z rodziny gdańskich kupców. Naukę rozpoczął w 1679 w Gimnazjum Akademickim. Po studiach teologicznych na uniwersytecie w Halle, obronił pracę magisterską na uniwersytecie w Wittenberdze (Exercitatione Historico-Theologica Osculum Pedum Pontificis Romani. Consentiente Summe Reverendo Theologorum Collegio, Praeside Maxime Reverendo Atqve Magnifico, Dn. Jo. Frid. Mayero ... Ad d. XXI. Aprilis, Anno Aerae vulg. M.DCXXCVII. H.L.Q.C. Solemni Eruditorum Examini sisto Auctor Johannes Henricus Nothwanger/ Gedanensis, Wittenberg 1687).
W Wittenberdze publikował swoje pierwsze prace (zob. w zbiorze De Distinctione Suppositi a Natura, Wittenberga 1689), wygłaszał również mowy pogrzebowe (Johann Heinrich Nothwanger, Anna Matthäi, Der Versetzte Edel-Stein/ Bey ... Leichbestattung Der ... Annen Matthäin/ gebohrner Steindorffin/ Des ... Blasii Matthaei, E. E. Hochweisen Raths in Wittenberg Hoch-Ansehnlichen Cämmerers/ wohlbestalten Pfennig-Steuer-Einnehmers/ und der Kirchen-wohlverdienten Vorstehers/ Hertzgeliebten Haus-Ehre, Wittenberg 1692). W 1694 roku był kaznodzieją w kościele św. Jana w Magdeburgu.
28 IX 1695 został powołany na stanowisko diakona w kościele św. Jana w Gdańsku, uroczysta introdukcja odbyła się 8 grudnia, działalność duszpasterską rozpoczął 11 grudnia. Od 1700 roku był głównym inicjatorem wprowadzenia cotygodniowych publicznych lekcji katechizmu luterańskiego dla parafian i uczniów szkoły św. Jana, co po 1708 wprowadzono także w innych parafiach. 24 VI 1706, w dniu święta patrona kościoła i w jego imienny, wykonano dedykowaną mu kantatę z muzyką Antona Albrechta Kocha (członka kapeli działającej przy kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny) i słowami anonimowego autora (wydana drukiem przez Johanna Zachariasa Stollego).
W 1707 roku został pastorem kościoła św. Jana i był nim do śmierci. Należał do najaktywniejszych członków Ministerium Duchownego. Pracował nad publikacją jednolitego gdańskiego katechizmu luterańskiego (1708) oraz nowego, jednolitego śpiewnika (zob. kancjonał), Danziger Gesangbuch. Prace na śpiewnikiem, przerwane w 1708 przez poprzedników, rozpoczął 2 X 1711 i ukończył wraz z przedmową w 1719 roku. Jego kazania wyróżniały się oryginalnością, np. gdy porównywał życie do Jarmarku Dominikańskiego, śmierć zaś do kończącego go usunięcia bud jarmarcznych.
W początkach 1722 roku doznał wylewu, zmarł po kilku latach trwającego paraliżu. Pozostawił po sobie zasobną bibliotekę, której spis inwentarza zawierał się w „dwóch opasłych tomach”. Do 1945 roku na północnej ścianie nawy chóru kościoła św. Jana wisiał jego portret, obecnie zaginiony.
