JARUCHOWSKI JACEK, działacz opozycji demokratycznej
JACEK JARUCHOWSKI (ur. 25 VII 1944 Poznań), działacz opozycji demokratycznej. Syn Mieczysława i Marii z domu Jaworskiej. W latach 1962–1965 uczył się w Podoficerskiej Szkole Zawodowej im. Rodziny Nalazków w Gdyni. Od 1965 do 1970 pełnił zawodową służbę wojskową na okrętach desantowych w Świnoujściu, następnie w gdyńskiej jednostce ratownictwa morskiego. W latach 1968–1971 uczył się w Trzyletnim Technikum Budowy Okrętów dla Pracujących w Gdańsku, technik mechanik urządzeń okrętowych. Po zdaniu matury do 1972 zatrudniony był jako pracownik techniczny na Politechnice Gdańskiej.
Od 1972 zatrudniony w Polskich Liniach Oceanicznych w Gdyni; pływał na statkach PLO jako mechanik okrętowy. W latach 70. XX wieku, podczas wspinaczki górskiej w Tatrach, poznał Joannę Dudę-Gwiazdę i Andrzeja Gwiazdę. Po powstaniu Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża w 1978 zaangażował się w ich działalność (m.in. kupował i przywoził z zagranicy matryce do drukowania, farby itp.)
W Sierpniu ’80, przebywając w kraju na urlopie, został wydelegowany do Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej jako delegat załóg pływających PLO. Po ukonstytuowaniu się komitetu strajkowego całego PLO wszedł w jego skład. Od września 1980 zaangażował się w organizowanie struktur związkowych w zakładzie; został wybrany do Prezydium Ogólnozakładowego Komitetu Pracowniczego (pierwotna nazwa późniejszej komisji zakładowej) w PLO, pełnił funkcję łącznika między OKP a załogami statków. Od powstania Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego (MKZ) NSZZ „Solidarność” w Gdańsku brał udział w zebraniach Plenum MKZ; należał do grupy związkowców popierających Andrzeja Gwiazdę, tzw. Gwiazdozbioru. Na początku kwietnia 1981, po kryzysie bydgoskim i usunięciu Anny Walentynowicz z Prezydium MKZ przez związkowców ze Stoczni Gdańskiej, zaproponował, aby do czasu zbadania postawionych jej zarzutów mogła uczestniczyć w zebraniach związkowych jako delegatka z jego zakładu. W 1981 został wybrany przewodniczącym Sekcji Krajowej Żeglugi i Gospodarki Morskiej. W lipcu 1981 uczestniczył jako delegat w obradach I Walnego Zebrania Delegatów (WZD) NSZZ „Solidarność” Regionu Gdańskiego, zorganizowanych w Sali Teatru Muzycznego w Gdyni. Został wybrany do Zarządu Regionu Gdańskiego (ZRG) i delegatem na I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność”. W czasie zjazdu krajowego funkcjonariusze Wydziału III „A” Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej bezskutecznie próbowali namówić go do współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa (SB).
Jesienią 1981 zaangażowany był w coraz bardziej zacięty spór między zwolennikami Lecha Wałęsy a tzw. Gwiazdozbiorem. W listopadzie 1981, na sesji WZD, podobnie jak inni działacze związani z małżeństwem Gwiazdów, wpisany na tzw. listę działaczy ZRG do odwołania z zajmowanych stanowisk. Ostatecznie pozostał w Regionie, ale za przykładem innych sam złożył rezygnację.
Przed 13 XII 1981 znajdował się na liście działaczy NSZZ przeznaczonych do internowania, sporządzonej przez funkcjonariuszy KW MO w Gdańsku na wypadek wprowadzenia stanu wojennego. Po jego ogłoszeniu nie został jednak zatrzymany. Ukrywał się przez kilka miesięcy (przebywał cały jeszcze czas na urlopie bezpłatnym ze swojego pierwotnego, tj. PLO, miejsca pracy). Został pozbawiony książeczki żeglarskiej i ewentualnej możliwości powrotu do pracy na statkach. Ujawnił się w kwietniu 1982, w sierpniu wrócił do pracy w PLO jako mechanik okrętowy. Pozostawał w kontakcie z małżeństwem Gwiazdów, z rejsów przywoził sprzęt poligraficzny pomocny też w pracach Solidarności Walczącej Oddział Trójmiasto i w środowisku pisma „Poza Układem”.
W 1987 zakończył pracę w PLO, do 1994 pływał na statkach zagranicznych armatorów. Po zakończeniu pracy na morzu osiadł w Gdańsku, w dzielnicy Żabianka otworzył sklep meblowy, który wspólnie z żoną Anną Marią z domu Garbolewską prowadził do przejścia na emeryturę w 2007.
Bibliografia:
Relacja Jacka Jaruchowskiego z 2008 (w zbiorach autora).
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, akta paszportowe.
„Solidarność. Pismo MKZ NSZZ Solidarność z siedzibą w Gdańsku” (dodatek specjalny), 13 VII 1981, s. 9.
Gwiazdozbiór w „Solidarności”. Joanna i Andrzej Gwiazdowie w rozmowie z Remigiuszem Okraską, Łódź 2009.
