GOTTWALDT JOHANN CHRISTOPH, lekarz
| < Poprzednie | Następne > |
JOHANN CHRISTOPH GOTTWALDT (24 VII 1670 Gdańsk – 1 VIII 1713 Gdańsk), lekarz. Ochrzczony 6 VIII w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP). Syn lekarza Christophera Gottwaldta. W kwietniu 1686 zapisany został do przedostatniej klasy (secundy) gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, po jego ukończeniu od 1691 studiował w Kilonii, Lipsku i Rostocku. W 1695 w tym ostatnim ośrodku otrzymał tytuł doktora medycyny na podstawie pracy De viscido sanitatis offendiculo. Odbył następnie podróż edukacyjną po zachodniej Europie.
Po powrocie do Gdańska w 1697 pracował jako lekarz prywatny. W czerwcu 1709, podczas panującej w Gdańsku epidemii dżumy, skierowany został przez władze miejskie do pomocy przy chorych przebywających w Lazarecie przy Bramie Oliwskiej. Swoje przeżycie z okresu tej epidemii, wzbogacone własnymi obserwacjami o ogólnej naturze dżumy, opublikował drukiem w 1710 w języku niemieckim oraz w 1712 w języku angielskim w czasopiśmie „Philosophical Transactions”. Opracowanie to cieszyło się dużym zainteresowaniem w Europie.
12 I 1702 w kościele NMP poślubił Adelgundę (ur. ok. 1680), córkę kaznodziei z Wocław pod Gdańskiem (1659–1670), w kaplicy św. Gertrudy (1670–1688) i w kościele św. Barbary w Gdańsku Eberharda Hutfiltera (1635 Gdańsk – 17 IV 1692 Gdańsk). Ojciec chrzczonych w kościele NMP dzieci, zmarłych w większości (lub wszystkie) w dzieciństwie: Renaty Constantii (chrzest 11 II 1703 – pogrzeb 4 VII 1709, w czasie epidemii dżumy), Christopha Gottfrieda (chrzest 30 IX 1704 – pochowany 31 X 1706), Johanna Carla (chrzest 7 IV 1707 – pochowany 8 I 1708), Johanny Adelgundy (chrzest 15 III 1709 – pochowana 4 IV 1709). Nie są znane losy Johanny Luisy (chrzest 22 XII 1710).
Odziedziczył zbiory ojca (instrumenty naukowe i obiekty przyrodnicze) i sam je uzupełniał. Pochowany 4 VIII 1713 w kościele św. Trójcy. W 1716 wdowa sprzedała kolekcję carowi Rosji Piotrowi I za 20 000 talarów.
Bibliografia:
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 250.
Jackowska Krystyna, Szarszewski Adam, Paluchowski Piotr, Portrety gdańskich lekarzy (XVI‒XVIII w.), Gdańsk 2017, s. 178–183.
Nowgorodowa Daria, Musaeum Gottwaldianum i jego losy w Rosji, „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym”, t. 46, 2018, s. 109-137.
Pękacka-Falkowska Katarzyna, Wokół sprzedaży gdańskiego muzeum doktorów Gottwaldów. Johann Philipp Breyne i jego korespondenci, „Zapiski Historyczne” 2017, t. 82, z. 3, s. 33–50.
Rhesa Ludwig, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern, Königsberg 1834, s. 63, 71, 115.
Sławni gdańscy lekarze, red. Szarszewski Adamm i inni, Gdańsk 2016, s. 114–117.
Schwarz Friedrich, Gottwald Christoph, w: „Altpreusische Biographie”, Bd. 1, Königsberg 1941, s. 226.
Szarszewski Adam, Paluchowski Piotr, Memoriale Loimicum – gdański pamiętnik z czasów zarazy w 1709 roku autorstwa Johanna Christopha Gottwalda, „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym”, 46, 2018, z. 3, s. 139–156.
