SZKUTA, SZKUTA KONNA
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{web}} | {{web}} | ||
| − | [[File:1_Szkuta.jpg|thumb|Szkuta z Mlecznego Piotra do Wisłoujścia, rysunek | + | [[File:1_Szkuta.jpg|thumb|Szkuta z Mlecznego Piotra do Wisłoujścia, rysunek [[CHODOWIECKI DANIEL, malarz, rysownik, patron gdańskiej ulicy | Daniel Chodowiecki]], 1773]] |
[[File:Nowy Port pod Gdańskiem, Samuel Donnet, 1707.JPG|thumb|Szkuta konna dociągnięta przez konia do Wisłoujścia, według rysunku [[LUDWIG CHRISTIAN GOTTLIEB | Christiana Gottlieba Ludwiga]] rytował Friedrich Bils, 1839]] | [[File:Nowy Port pod Gdańskiem, Samuel Donnet, 1707.JPG|thumb|Szkuta konna dociągnięta przez konia do Wisłoujścia, według rysunku [[LUDWIG CHRISTIAN GOTTLIEB | Christiana Gottlieba Ludwiga]] rytował Friedrich Bils, 1839]] | ||
| − | '''SZKUTA, SZKUTA KONNA''' (Schüte, Schuite, Treck–Schuite), pierwszy miejski środek komunikacji w Polsce, uruchomiony w 1692 | + | '''SZKUTA, SZKUTA KONNA''' (Schüte, Schuite, Treck–Schuite), pierwszy miejski środek komunikacji w Polsce, uruchomiony w 1692 w Gdańsku na wzór holenderski. Kursowała od [[MLECZNY PIOTR | Mlecznego Piotra]] (karczmy na lewym brzegu [[MOTŁAWA | Motławy]], przy ujściu do [[WISŁA | Wisły]]) do [[WISŁOUJŚCIE | Wisłoujścia]]. Przed jej uruchomieniem pasażerów i załogi statków przewozili rybacy, piloci i nadzorcy redy.<br/><br/> |
Łódź z nadbudówką i ławkami, z masztem zakończonym bloczkiem, przez który przechodziła lina, dopinana do końskiego zaprzęgu. Dopuszczalna liczba pasażerów była zmienna w czasie, początkowo wynosiła 25–30 osób. Na [[PRZERÓBKA | Przeróbkę]] szkuta przepływała za pomocą wioseł lub żagla, dalej, na Łasze Bosmańskiej ([[KANAŁ KASZUBSKI | Kanał Kaszubski]]) i dolnym odcinku Wisły, ciągnął ją idący brzegiem koń. Przystań końcowa znajdowała się w północnej części wsi Wisłoujście, naprzeciw Karczy Balastowej w Nowym Porcie. <br/><br/> | Łódź z nadbudówką i ławkami, z masztem zakończonym bloczkiem, przez który przechodziła lina, dopinana do końskiego zaprzęgu. Dopuszczalna liczba pasażerów była zmienna w czasie, początkowo wynosiła 25–30 osób. Na [[PRZERÓBKA | Przeróbkę]] szkuta przepływała za pomocą wioseł lub żagla, dalej, na Łasze Bosmańskiej ([[KANAŁ KASZUBSKI | Kanał Kaszubski]]) i dolnym odcinku Wisły, ciągnął ją idący brzegiem koń. Przystań końcowa znajdowała się w północnej części wsi Wisłoujście, naprzeciw Karczy Balastowej w Nowym Porcie. <br/><br/> | ||
| − | Dwie szkuty odpływały co godzinę z końcowych punktów trasy i mijały się w połowie drogi. W 1694 | + | Dwie szkuty odpływały co godzinę z końcowych punktów trasy i mijały się w połowie drogi. W 1694 uruchomiono dodatkową szkutę, dowożącą ludzi z miasta do Mlecznego Piotra. Przejazd do Wisłoujścia kosztował 4 szelągi. Miasto wydzierżawiało linię prywatnym przewoźnikom. <br/><br/> |
| − | Po powstaniu spółki Weichsel [[KLAWITTER JOHANN WILHELM | Johanna Wilhelma Klawittera]] i [[GIBSONE ALEXANDER III | Alexandra Gibsone’a]] i skierowaniu na przełomie lat 1841–1842 do obsługi tej linii parowych bocznokołowców, w | + | Po powstaniu spółki Weichsel [[KLAWITTER JOHANN WILHELM | Johanna Wilhelma Klawittera]] i [[GIBSONE ALEXANDER III | Alexandra Gibsone’a]] i skierowaniu na przełomie lat 1841–1842 do obsługi tej linii parowych bocznokołowców, w 1848 doszło do zatargu między dotychczasowymi tzw. wciągaczami (Trecker) a spółką. Po początkowym sukcesie wciągaczy (czasowo nawet z zakazem używania statków parowych), tradycyjny sposób komunikacji upadł w początku lat 60. XIX wieku. {{author: AJ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] |
Wersja z 11:21, 22 wrz 2022
SZKUTA, SZKUTA KONNA (Schüte, Schuite, Treck–Schuite), pierwszy miejski środek komunikacji w Polsce, uruchomiony w 1692 w Gdańsku na wzór holenderski. Kursowała od Mlecznego Piotra (karczmy na lewym brzegu Motławy, przy ujściu do Wisły) do Wisłoujścia. Przed jej uruchomieniem pasażerów i załogi statków przewozili rybacy, piloci i nadzorcy redy.
Łódź z nadbudówką i ławkami, z masztem zakończonym bloczkiem, przez który przechodziła lina, dopinana do końskiego zaprzęgu. Dopuszczalna liczba pasażerów była zmienna w czasie, początkowo wynosiła 25–30 osób. Na Przeróbkę szkuta przepływała za pomocą wioseł lub żagla, dalej, na Łasze Bosmańskiej ( Kanał Kaszubski) i dolnym odcinku Wisły, ciągnął ją idący brzegiem koń. Przystań końcowa znajdowała się w północnej części wsi Wisłoujście, naprzeciw Karczy Balastowej w Nowym Porcie.
Dwie szkuty odpływały co godzinę z końcowych punktów trasy i mijały się w połowie drogi. W 1694 uruchomiono dodatkową szkutę, dowożącą ludzi z miasta do Mlecznego Piotra. Przejazd do Wisłoujścia kosztował 4 szelągi. Miasto wydzierżawiało linię prywatnym przewoźnikom.
Po powstaniu spółki Weichsel Johanna Wilhelma Klawittera i Alexandra Gibsone’a i skierowaniu na przełomie lat 1841–1842 do obsługi tej linii parowych bocznokołowców, w 1848 doszło do zatargu między dotychczasowymi tzw. wciągaczami (Trecker) a spółką. Po początkowym sukcesie wciągaczy (czasowo nawet z zakazem używania statków parowych), tradycyjny sposób komunikacji upadł w początku lat 60. XIX wieku.
