BERENDT BENIAMIN I, złotnik
m (Blazejsliwinski przeniósł stronę BERENDT BENIAMIN I na BERENDT BENIAMIN I, zlotnik) |
Wersja z 15:41, 1 wrz 2022
BENIAMIN BERENDT I (9 V 1681 Gdańsk – 4 X 1756 Gdańsk), złotnik. Zawodu uczył się u Nathanaela Schlaubitza, od 1711 czeladnik w pracowni Constantina Heina i już dwa lata później (1713) wykonał pracę mistrzowską w pracowni Christiana Pichgela I. Obywatelstwo Gdańska otrzymał 5 VIII 1713 roku. Funkcję starszego gdańskiego cechu złotników pełnił w latach 1729, 1734, 1743, 1747, 1753, kompanem (podstarszym) był w latach 1728, 1746, 1752. Terminowali u niego Bernhardt Späht (Speht, Speth; ur. w Hamburgu, zm. 19 X 1751), Christian von Hausen i od 1753 Gabriel Gottlieb Mader. Prace mistrzowskie w jego warsztacie wykonali: Gottfried Edelmann (28 XII 1702 – 17 I 1741), Johann Schwartz, Michael Schleich (Schleüch; 1 XI 1712 Gdańsk – 2 II 1775 Gdańsk), Johann Lehnert. Wykształcił trzech synów, Beniamina II (zm. 1794) i Carla Ludwiga, czynnych jako mistrzowie w Gdańsku; trzeci syn, Georg, wyuczony u niego od 1736 na czeladnika, stracił prawa cechowe, żeniąc się na tym etapie swojej kariery. Naukę u niego ukończyli między innymi: zapisany w 1713 roku Johann Conrad Stentzel, w 1716 Johann Daniel Weyman, w 1724 Jacob Bannicks, w 1725 Cornelius Moorkerck, w 1726 Johann Gottlieb Calwctus, w 1736 Gottlieb (Gottfried) Weßel, w 1750 Johann Ernst Lechsenring, w 1750 Nathanael Friedrich May (zapewne tożsamy ze złotnikiem czynnym w Wilnie w latach 1765–1800), od 1756 Johann August Goldmann. Wdowa po Beniaminie, Elisabeth z domu Stoodt (19 X 1691 – 25 XII 1781), prowadziła warsztat przez rok i jeden dzień po śmierci męża.
Używał znaku warsztatowego z monogramem BB w polu o formie czteroliścia lub leżącego prostokąta. Jako probierz cechowy używał monogramu BB w prostokącie. Wykonywał głównie przedmioty świeckie: kubki ( Muzeum Narodowe w Gdańsku, skarbiec katedralny w Tarnowie), kufle (Zamek Królewski na Wawelu, Muzeum im. Witolda Wielkiego w Kownie), a także judaika. Do ciekawszych prac należy puchar w formie strusia z wykorzystaniem jaja tego ptaka (Muzeum Narodowe w Gdańsku). W mniejszym zakresie wykonywał sprzęty sakralne: kielichy (dawniej kościół św. Bartłomieja i św. Józefa w Gdańsku, Lubieszewo, Sztum, Topolno), cyboria (Płochocin), monstrancje (Leśno, Żuławki), tace do ampułek (Szynwałd), krzyże (dawniej kościół św. Jerzego w Malborku, Muzeum Okręgowe w Toruniu), plakiety wotywne (Żuromin). Początkowo w jego pracach dominowała ornamentyka akantowa, wyparta w latach 30. XVIII wieku przez motywy regencyjne, a następnie rokokowe.
Zob. też złotnictwo.
