DWORZEC BRAMA WYŻYNNA

{{paper}}

{{paper}}

[[File:Dworzec kolejowy Brama Wyżynna, początek XX wieku.JPG|thumb|Dworzec kolejowy Brama Wyżynna, koniec XIX wieku, na pierwszym planie fragment obecnej ul. 3 Maja, w widocznej fosie powstała obecna ul. Podwale Grodzkie, za nią również nieistniejący Bastion św. Elżbiety, w głębi po prawej budynek loży wolnomularskiej „Eugenia” przy obecnych Nowych Ogrodach 18]]

[[File:Dworzec kolejowy Brama Wyżynna, początek XX wieku.JPG|thumb|Dworzec kolejowy Brama Wyżynna, koniec XIX wieku, na pierwszym planie fragment obecnej ul. 3 Maja, w widocznej fosie powstała obecna ul. Podwale Grodzkie, za nią również nieistniejący Bastion św. Elżbiety, w głębi po prawej budynek loży wolnomularskiej „Eugenia” przy obecnych Nowych Ogrodach 18]]

'''DWORZEC BRAMA WYŻYNNA''' (Hohetor Bahnhof), oddany do użytku 1 X 1867 roku wraz z nową linią Ostbahn (Kolej Wschodnia), wiodącą od Dworca Brama Nizinna i Gdańska-Oruni do Nowego Portu ([[KOLEJ | kolej]]). Jego parterowy szachulcowy budynek obsługi podróżnych oraz sąsiadujący z nim mały, jednopiętrowy dla obsługi kolejowej znajdowały się na wysokości późniejszej [[SZKOŁA WOJENNA | szkoły wojennej]] (obecnym budynku administracyjnym) przy Promenade 10 (ul. 3 Maja). Dworzec dostępny był tylko od strony obecnej ul. 3 Maja: na 8-metrową skarpę prowadziły jednobiegowe proste schody w miejscu obecnego [[DWORZEC AUTOBUSOWY | dworca autobusowego]]. Obok dworca znajdowała się obrotnica dla lokomotyw oraz mała zajezdnia z zapleczem tech. W czerwcu 1870 roku do rejonu dworca doprowadzono tory prywatnej kolei szczecińskiej Berlin-Stettiner Eisenbahn-Gesellschaft (BSE) (Berlińsko-Szczecińskie Towarzystwo Kolejowe), łączącej Gdańsk przez Sopot, Lębork ze Stargardem Szczecińskim. Końcowy przystanek tej linii, zwanej przez gdańszczan Koleją Pomorską, znajdował się koło skarpy, w rejonie obecnych schodów prowadzących na ul. 3 Maja i [[DWORZEC AUTOBUSOWY | dworca PKS]]. 1 VII 1870 o 6.30 odjechała stąd do stacji Sopot lokomotywa Roland z kilkoma wagonami 2. i 3. klasy, inaugurując stałą linię pociągów podmiejskich Gdańsk – Sopot – Gdańsk. Z tego przystanku 1 IX 1870 roku wyruszył pierwszy pociąg dalekobieżny do Słupska. Firma, jak się uważa, korzystała z kasy biletowej i poczekalni na dworcu, a jej pasażerowie ze schodów tego dworca, aby dostać się na Promenade (ul. 3 Maja), gdzie czekały na nich dorożki i omnibusy miejskich firm. W maju 1876 dworzec połączony został nowym pomostem z peronem obsługującym ruch podmiejski i dalekobieżny w kierunku Sopotu. W 1880 roku firma szczecińska, po upaństwowieniu w 1877, została ostatecznie przejęta przez niemieckie koleje państwowe, reprezentowane na Pomorzu przez Ostbahn (Kolej Wschodnia). Pełną obsługę pasażerów obu linii przejął dworzec Brama Wyżynna. Z przebudową rejonu dworca po roku 1880 wiąże się budowa znanego z fotografii z około 1893 ślimakowatego krytego ciągu schodów (tzw. Trąba Słonia), prowadzących z peronu na Promenade (ul. 3 Maja), na wysokości ówczesnego cmentarza [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny]] (brak daty ich budowy). Rosnący szybko ruch kolejowy oraz wydana przez władze wojskowe zgoda na niwelację fortyfikacji miejskich pozwoliły podjąć decyzję o wybudowaniu w latach 1896–1900 w najbliższym sąsiedztwie [[DWORZEC GDAŃSK GŁÓWNY | Dworca Gdańsk Główny]]. Dworzec Brama Wyżynna zamknięto 30 IX 1896 i rozebrano w czasie budowy tego nowego dworca. Obsługę pasażerów przejął [[DWORZEC CENTRALNY | Dworzec Centralny]], z parterowym pawilonem obsługi podróżnych obok obecnego wiaduktu [[BŁĘDNIK, wiadukt | Błędnik]]. {{author: MZM}} {{author: MrGl}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]]

'''DWORZEC BRAMA WYŻYNNA''' (Hohetor Bahnhof), oddany do użytku 1 X 1867 roku wraz z nową linią Ostbahn (Kolej Wschodnia), wiodącą od Dworca Brama Nizinna i Gdańska-Oruni do Nowego Portu ([[KOLEJ | kolej]]). Jego parterowy szachulcowy budynek obsługi podróżnych oraz sąsiadujący z nim mały, jednopiętrowy dla obsługi kolejowej znajdowały się na wysokości późniejszej [[SZKOŁA WOJENNA | szkoły wojennej]] (obecnym budynku administracyjnym) przy Promenade 10 (ul. 3 Maja). Dworzec dostępny był tylko od strony obecnej ul. 3 Maja: na 8-metrową skarpę prowadziły jednobiegowe proste schody w miejscu obecnego [[DWORZEC AUTOBUSOWY | dworca autobusowego]]. Obok dworca znajdowała się obrotnica dla lokomotyw oraz mała zajezdnia z zapleczem tech. W czerwcu 1870 roku do rejonu dworca doprowadzono tory prywatnej kolei szczecińskiej Berlin-Stettiner Eisenbahn-Gesellschaft (BSE) (Berlińsko-Szczecińskie Towarzystwo Kolejowe), łączącej Gdańsk przez Sopot, Lębork ze Stargardem Szczecińskim. Końcowy przystanek tej linii, zwanej przez gdańszczan Koleją Pomorską, znajdował się koło skarpy, w rejonie obecnych schodów prowadzących na ul. 3 Maja i [[DWORZEC AUTOBUSOWY | dworca PKS]]. 1 VII 1870 o 6.30 odjechała stąd do stacji Sopot lokomotywa Roland z kilkoma wagonami 2. i 3. klasy, inaugurując stałą linię pociągów podmiejskich Gdańsk – Sopot – Gdańsk. Z tego przystanku 1 IX 1870 roku wyruszył pierwszy pociąg dalekobieżny do Słupska. Firma, jak się uważa, korzystała z kasy biletowej i poczekalni na dworcu, a jej pasażerowie ze schodów tego dworca, aby dostać się na Promenade (ul. 3 Maja), gdzie czekały na nich dorożki i omnibusy miejskich firm. W maju 1876 dworzec połączony został nowym pomostem z peronem obsługującym ruch podmiejski i dalekobieżny w kierunku Sopotu. W 1880 roku firma szczecińska, po upaństwowieniu w 1877, została ostatecznie przejęta przez niemieckie koleje państwowe, reprezentowane na Pomorzu przez Ostbahn (Kolej Wschodnia). Pełną obsługę pasażerów obu linii przejął dworzec Brama Wyżynna. Z przebudową rejonu dworca po roku 1880 wiąże się budowa znanego z fotografii z około 1893 ślimakowatego krytego ciągu schodów (tzw. Trąba Słonia), prowadzących z peronu na Promenade (ul. 3 Maja), na wysokości ówczesnego cmentarza [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny]] (brak daty ich budowy). Rosnący szybko ruch kolejowy oraz wydana przez władze wojskowe zgoda na niwelację fortyfikacji miejskich pozwoliły podjąć decyzję o wybudowaniu w latach 1896–1900 w najbliższym sąsiedztwie [[DWORZEC GDAŃSK GŁÓWNY | Dworca Gdańsk Główny]]. Dworzec Brama Wyżynna zamknięto 30 IX 1896 i rozebrano w czasie budowy tego nowego dworca. Obsługę pasażerów przejął [[DWORZEC CENTRALNY | Dworzec Centralny]], z parterowym pawilonem obsługi podróżnych obok obecnego wiaduktu [[BŁĘDNIK, wiadukt | Błędnik]]. {{author: MZM}} {{author: MrGl}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]]