AFANASJEW JERZY, reżyser, poeta, pisarz
D.Majewska (dyskusja | edycje) |
|||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File:Afanasjew Jerzy.JPG|thumb|Jerzy Afanasjew]] | [[File:Afanasjew Jerzy.JPG|thumb|Jerzy Afanasjew]] | ||
[[File:Okładka książki Jerzego Afanasjewa.JPG|thumb|Okładka książki Jerzego Afanasjewa]] | [[File:Okładka książki Jerzego Afanasjewa.JPG|thumb|Okładka książki Jerzego Afanasjewa]] | ||
| − | '''JERZY AFANASJEW''' (11 IX 1932 Nowa Wilejka, Wileńszczyzna – 26 IX 1991 Sopot), reżyser, poeta, pisarz, aktor, kronikarz „sezonu kolorowych chmur” (studenckich dokonań artystycznych lat 50. i 60. XX wieku w Gdańsku). Do roku 1938 mieszkał w Wilnie, następnie w Warszawie. Po wojnie mieszkał i uczył się w Bazylei (Szwajcaria), po powrocie do Polski kontynuował naukę w Białymstoku, pracował w Poznaniu. Od roku 1953 zamieszkał w Sopocie. Do 1957 studiował na Wydziale Architektury | + | '''JERZY AFANASJEW''' (11 IX 1932 Nowa Wilejka, Wileńszczyzna – 26 IX 1991 Sopot), reżyser, poeta, pisarz, aktor, kronikarz „sezonu kolorowych chmur” (studenckich dokonań artystycznych lat 50. i 60. XX wieku w Gdańsku). Do roku 1938 mieszkał w Wilnie, następnie w Warszawie. Po wojnie mieszkał i uczył się w Bazylei (Szwajcaria), po powrocie do Polski kontynuował naukę w Białymstoku, pracował w Poznaniu. Od roku 1953 zamieszkał w Sopocie. Do 1957 studiował na Wydziale Architektury [[POLITECHNIKA GDAŃSKA | Politechniki Gdańskiej]], w latach 1958–1961 w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych ([[AKADEMIA SZTUK PIĘKNYCH W GDAŃSKU | Akademia Sztuk Pięknych]]). Ukończył też studia na Wydziale Reżyserii Filmowej Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi (1974). Był, m.in. ze [[CYBULSKI ZBIGNIEW | Zbigniewem Cybulskim]], [[KOBIELA BOGUMIŁ | Bogumiłem Kobielą]] i [[FEDOROWICZ JACEK | Jackiem Fedorowiczem]], animatorem artystycznych działań studenckich w Gdańsku na przełomie lat 50. i 60. XX wieku: współtworzył teatr [[BIM-BOM | Bim-Bom]] (1954–1959, aktor, reżyser, kierownik artystyczny), teatrzyk Co To. Z żoną, [[AFANASJEW ALINA | Aliną Afanasjew]], prowadził teatr Cyrk Rodziny Afanasjeff (premiery: ''Tralabomba'', 1959; ''Białe zwierzęta'', 1960; ''Komedia masek'', 1961; ''Dobry wieczór, błaźnie'', 1962). W roku 1960 zrealizował w konwencji tego teatru film ''Białe zwierzęta'' (emisja w TVP – 1962). Jako poeta zadebiutował w roku 1955 na łamach „Po prostu”, pierwszy tomik poezji (''Księżycowy pierścień'') ukazał się w 1959, w tym samym roku wydał zbiór opowiadań (''Mucha i anioł''). Kierował działem poezji w miesięczniku [[LITERY | „Litery”]] (1962–1964). W roku 1966 ukończył studia na Wydziale Reżyserii Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej i Filmowej w Łodzi. Jako reżyser teatralny zadebiutował w roku 1964 (''Indyk'' Stanisława Mrożka, Teatr Nowy w Łodzi), w filmie fabularnym – w 1970 (''Prom''), zrealizował także kilka filmów krótkometrażowych (m.in. ''Żelazne kwiaty'', 1960; ''Getto ciszy'', 1964); był autorem scenariuszy filmowych (m.in. ''Wesoły mężczyzna'', 1960; ''Generał mucha'', 1961; ''Pan Trąba'', 1963; ''Mundur'', 1965; ''Sprzedawca fantazji'', 1968). W latach 1966–1969 pracował jako reżyser w Zespole Filmowym KADR, 1969–1970 w TVP w Warszawie, 1970–1971 w Zespole Filmowym PLAN, a od roku 1972 przez 10 lat pełnił funkcję reżysera [[TELEWIZJA POLSKA GDAŃSK | Ośrodka Telewizyjnego w Gdańsku]] (zrealizował ponad 30 spektakli, m.in. ''Zdarzenia'', 1965; ''Gramofon wspomnień'', 1968; ''Jenny'', 1973; ''Człowiek na warcie'', 1973; ''Młyn na wzgórzu'', 1977; ''Proces Alberta Forstera'', 1980; ''Mała Rogue'', 1987). Od roku 1957 był członkiem Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych (ZAiKS), w latach 1960–1983 Związku Literatów Polskich (ZLP), należał do Stowarzyszenia Polskich Artystów Teatru i Filmu (SPATif), a w okresie 1979–1982 do Związku Artystów Scen Polskich (ZASP), Pen Clubu i Stowarzyszenia Pisarzy Duńskich. Od roku 1969 do grudnia 1981 członek Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Z Aliną Afanasjew uczestniczył w pracach Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Ofiar Grudnia 1970 w Gdyni. Autor ponad 30 książek (m.in. ''Gałązka światła'', 1962; ''Sezon kolorowych chmur'', 1968; ''Okna Zbyszka Cybulskiego'', 1970; ''Poczta Afanasjewa'', 1979; ''Lustro porosłe mchem'', 1985; ''Nocne Polaków rozmowy'', 1992), kilku dramatów (m.in. ''Olaf Grubasow'', 1964; ''Łóżko'', 1967; ''Pancernik Potiomkin'' – współautor libretta, 1967; ''Groch z kapustą'', 1971). Jego twórczość, w szczególności zbiory opowiadań, nacechowana jest surrealizmem i bajkowością. Wykorzystywał elementy groteski, absurdu i fantastyki. Występują tu nieistniejące światy, ale i postacie – kreślone zwykle w sposób przerysowany – są obdarzane zazwyczaj dziwacznymi imionami (Jakiś Którędy, Abraham Ssak czy Jowesz Jowel) i takimi też przygodami. Atmosfera groteski tej prozy współgra z jej lirycznym i nierzadko pesymistycznym przesłaniem. {{author:MAA}}[[Category: Encyklopedia]] |
Wersja z 15:45, 28 maj 2014
JERZY AFANASJEW (11 IX 1932 Nowa Wilejka, Wileńszczyzna – 26 IX 1991 Sopot), reżyser, poeta, pisarz, aktor, kronikarz „sezonu kolorowych chmur” (studenckich dokonań artystycznych lat 50. i 60. XX wieku w Gdańsku). Do roku 1938 mieszkał w Wilnie, następnie w Warszawie. Po wojnie mieszkał i uczył się w Bazylei (Szwajcaria), po powrocie do Polski kontynuował naukę w Białymstoku, pracował w Poznaniu. Od roku 1953 zamieszkał w Sopocie. Do 1957 studiował na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej, w latach 1958–1961 w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych ( Akademia Sztuk Pięknych). Ukończył też studia na Wydziale Reżyserii Filmowej Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi (1974). Był, m.in. ze Zbigniewem Cybulskim, Bogumiłem Kobielą i Jackiem Fedorowiczem, animatorem artystycznych działań studenckich w Gdańsku na przełomie lat 50. i 60. XX wieku: współtworzył teatr Bim-Bom (1954–1959, aktor, reżyser, kierownik artystyczny), teatrzyk Co To. Z żoną, Aliną Afanasjew, prowadził teatr Cyrk Rodziny Afanasjeff (premiery: Tralabomba, 1959; Białe zwierzęta, 1960; Komedia masek, 1961; Dobry wieczór, błaźnie, 1962). W roku 1960 zrealizował w konwencji tego teatru film Białe zwierzęta (emisja w TVP – 1962). Jako poeta zadebiutował w roku 1955 na łamach „Po prostu”, pierwszy tomik poezji (Księżycowy pierścień) ukazał się w 1959, w tym samym roku wydał zbiór opowiadań (Mucha i anioł). Kierował działem poezji w miesięczniku „Litery” (1962–1964). W roku 1966 ukończył studia na Wydziale Reżyserii Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej i Filmowej w Łodzi. Jako reżyser teatralny zadebiutował w roku 1964 (Indyk Stanisława Mrożka, Teatr Nowy w Łodzi), w filmie fabularnym – w 1970 (Prom), zrealizował także kilka filmów krótkometrażowych (m.in. Żelazne kwiaty, 1960; Getto ciszy, 1964); był autorem scenariuszy filmowych (m.in. Wesoły mężczyzna, 1960; Generał mucha, 1961; Pan Trąba, 1963; Mundur, 1965; Sprzedawca fantazji, 1968). W latach 1966–1969 pracował jako reżyser w Zespole Filmowym KADR, 1969–1970 w TVP w Warszawie, 1970–1971 w Zespole Filmowym PLAN, a od roku 1972 przez 10 lat pełnił funkcję reżysera Ośrodka Telewizyjnego w Gdańsku (zrealizował ponad 30 spektakli, m.in. Zdarzenia, 1965; Gramofon wspomnień, 1968; Jenny, 1973; Człowiek na warcie, 1973; Młyn na wzgórzu, 1977; Proces Alberta Forstera, 1980; Mała Rogue, 1987). Od roku 1957 był członkiem Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych (ZAiKS), w latach 1960–1983 Związku Literatów Polskich (ZLP), należał do Stowarzyszenia Polskich Artystów Teatru i Filmu (SPATif), a w okresie 1979–1982 do Związku Artystów Scen Polskich (ZASP), Pen Clubu i Stowarzyszenia Pisarzy Duńskich. Od roku 1969 do grudnia 1981 członek Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Z Aliną Afanasjew uczestniczył w pracach Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Ofiar Grudnia 1970 w Gdyni. Autor ponad 30 książek (m.in. Gałązka światła, 1962; Sezon kolorowych chmur, 1968; Okna Zbyszka Cybulskiego, 1970; Poczta Afanasjewa, 1979; Lustro porosłe mchem, 1985; Nocne Polaków rozmowy, 1992), kilku dramatów (m.in. Olaf Grubasow, 1964; Łóżko, 1967; Pancernik Potiomkin – współautor libretta, 1967; Groch z kapustą, 1971). Jego twórczość, w szczególności zbiory opowiadań, nacechowana jest surrealizmem i bajkowością. Wykorzystywał elementy groteski, absurdu i fantastyki. Występują tu nieistniejące światy, ale i postacie – kreślone zwykle w sposób przerysowany – są obdarzane zazwyczaj dziwacznymi imionami (Jakiś Którędy, Abraham Ssak czy Jowesz Jowel) i takimi też przygodami. Atmosfera groteski tej prozy współgra z jej lirycznym i nierzadko pesymistycznym przesłaniem.
