SZKOŁA ŚW. BARBARY
Z Encyklopedia Gdańska
(Różnice między wersjami)
| Linia 4: | Linia 4: | ||
[[File: Michael_Kempyn.jpg |thumb| Zaginiony portret Michaela Kempyna, rektora szkoły św. Barbary 1682–1691]] | [[File: Michael_Kempyn.jpg |thumb| Zaginiony portret Michaela Kempyna, rektora szkoły św. Barbary 1682–1691]] | ||
| − | '''SZKOŁA ŚW. BARBARY''', przy [[DŁUGIE OGRODY | Długich Ogrodach]]. Po raz pierwszy wspomniana w 1456 przy [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARBARY | kościele św. Barbary]]. Od 1635 w nowym budynku szkolnym (pod który fundamenty położono 10 IV 1634, a pierwsze zajęcia odbyły się 10 XII 1636), położonym w obrębie ówczesnego cmentarza parafialnego. W 1787, staraniem burmistrza [[CONRADI EDUARD FRIEDRICH, burmistrz Gdańska | Eduarda Friedricha Conradiego]], przekształcona ze szkoły łacińskiej w szkołę miejską (Bürgerschule) z językiem niemieckim, zapewniała wówczas bezpłatne mieszkanie starszemu (rektorowi) i młodszemu nauczycielowi. Po 1824 szkoła elementarna. W 1873 przejęta przez miasto w ramach odszkodowania, stare budynki wyburzono, w nowo wybudowanym w jej miejsce dużym budynku podstawowa szkoła dla dziewcząt. {{author: ML}} <br /><br /> | + | '''SZKOŁA ŚW. BARBARY''', przy [[DŁUGIE OGRODY | Długich Ogrodach]]. Po raz pierwszy wspomniana w 1456 przy [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARBARY | kościele św. Barbary]]. Od 1635 w nowym budynku szkolnym (pod który fundamenty położono 10 IV 1634, a pierwsze zajęcia odbyły się 10 XII 1636), położonym w obrębie ówczesnego cmentarza parafialnego. Nową szkołę poświęcił pastor kościołą św. Barbary Jacob Schlacovius (Schlakau), wygłosił też z tej okazji specjalne kazanie, później ogłoszone drukiem. Nd wejściem do szkoły umieszczono inskrypcję z łacińskim napisem (w tłumaczeniu): „Bogu, Miastu, Potomności / Na chwałę, ozdobę, pożytek / ten nowy przybytek został / Pobożnie, właściwie i roztropnie / Ufundowany, postawiony, przystosowany / Na nową siedzibę Muz / W roku, w którym / Władysław IV pokonał dwóch jawnie / Groźnych dla Królestwa wrogów”. <br /><br /> |
| + | W 1787, staraniem burmistrza [[CONRADI EDUARD FRIEDRICH, burmistrz Gdańska | Eduarda Friedricha Conradiego]], przekształcona ze szkoły łacińskiej w szkołę miejską (Bürgerschule) z językiem niemieckim, zapewniała wówczas bezpłatne mieszkanie starszemu (rektorowi) i młodszemu nauczycielowi. Po 1824 szkoła elementarna. W 1873 przejęta przez miasto w ramach odszkodowania, stare budynki wyburzono, w nowo wybudowanym w jej miejsce dużym budynku podstawowa szkoła dla dziewcząt. {{author: ML}} <br /><br /> | ||
{| class="tableGda" | {| class="tableGda" | ||
|- | |- | ||
| Linia 19: | Linia 20: | ||
|- | |- | ||
| 1603–1620 | | 1603–1620 | ||
| − | | Johann Woyke | + | | Johann Woyke (Woikius) (zm. 1620), pochodził ze Straupitz (rejon Spreewald) na Łużycach, rektorem był od sierpnia 1603 |
|- | |- | ||
| 1621–1624 | | 1621–1624 | ||
| − | | Petrus Bartholdus (1590 Goleniów – 29 VIII 1624 Gdańsk), od 1618 conrektor szkoły św. | + | | Petrus Bartholdus (1590 Goleniów – 29 VIII 1624 Gdańsk), w grudniu 1613 zapisany został do gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], kończył je mową o zmartwychwstaniu Chrystusa pod opieką Andreasa Hojera, początkowo conrektor szkoły św. Jana, od 18 IV 1618 conrektor szkoły św. Bartłomieja. Pochowany w kościele NMP w Gdańsku |
|- | |- | ||
| 1624–1630 | | 1624–1630 | ||
| − | | Friedrich Haupt, w 1616 nauczyciel, w 1620 kantor, następnie pastor [[KOŚCIÓŁ NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA I ŚW. JANA BOSKO | kościół św. Jerzego na Oruni]] | + | | Friedrich Haupt (zm. w czercu 1657), w 1616 nauczyciel, w 1620 kantor, następnie od 18 I 1630 pastor [[KOŚCIÓŁ NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA I ŚW. JANA BOSKO | kościół św. Jerzego na Oruni]] |
|- | |- | ||
| 1630–1644 | | 1630–1644 | ||
| − | | Joachim Witzke, zm. nagle na apopleksję 8 IV 1644, w wieku 40 lat | + | | Joachim Witzke, za jego czasów wybudowano nowy budynek szkołny, zm. nagle na apopleksję 8 IV 1644, w wieku 40 lat |
|- | |- | ||
| 1644–1651 | | 1644–1651 | ||
| Linia 34: | Linia 35: | ||
|- | |- | ||
| 1652–1653 | | 1652–1653 | ||
| − | | Adam Plasterus | + | | Adam Plasterus (zm. 20 XII 1653, w wieku 37 lat) gdańszczanin |
|- | |- | ||
| 1654 | | 1654 | ||
| − | | Martin Coler | + | | Martin Coler (zm. 16 III 1654), poprzednio kantor, zmarł po 30 latach pracy w szkole |
|- | |- | ||
| 1654–1669 | | 1654–1669 | ||
| − | | Bartholomäus Knoff | + | | Bartholomäus Knoff (zm. 26 VII 1669, w wieku 63 lat), gdańszczanin, we wrześniu 1616 zapisany do gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], stanowisko rektora objął 26 III 1654 |
|- | |- | ||
| 1669–1671 | | 1669–1671 | ||
| − | | Gabriel Marquardt, gdańszczanin, w styczniu 1654 zapisany do gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]],<br/> | + | | Gabriel Marquardt (zm. 19 I 1700, w wieku 62 lat), gdańszczanin, w styczniu 1654 zapisany do gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], jednocześnie rektor tejże szkoły i kaznodzieja w kościele św. Barbary,<br/> od października 1671 pastor w Rokitnicy, od sierpnia 1680 kaznodzieja w kościele św. Olafa w Wisłoujściu |
| − | + | ||
|- | |- | ||
| − | | | + | | 1671–1672 |
| − | | Christian Picaeus, | + | | Christian Picaeus (zm. 1672), pochodził z Wernigerode w Saksonii, wcześniej kantor w Tczewie, następnie nauczyciel i kantor w szkole św. Barbary, jako rektor nadal był tu kantorem |
|- | |- | ||
| 1673–1681 | | 1673–1681 | ||
| − | | Johann Doebelius, pochodził z Rugii | + | | Johann Doebelius (zm. 1681), pochodził z Bergen z Rugii, poprzednio nauczyciel w tejże szkole |
|- | |- | ||
| 1682–1691 | | 1682–1691 | ||
| Linia 56: | Linia 56: | ||
|- | |- | ||
| 1691–1692 | | 1691–1692 | ||
| − | | Abraham Rebiger, gdańszczanin, w lipcu 1660 zapisany do [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]],<br/> rektor od października 1691 | + | | Abraham Rebiger (zm. 20 XII 1692 w wieku 43 lat), gdańszczanin, w lipcu 1660 zapisany do [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]],<br/> od maja 1683 zatrudniony w tymże Gimnazjum, rektor tejże od października 1691 |
|- | |- | ||
| 1693–1740 | | 1693–1740 | ||
| − | | Martin Lademann | + | | Martin Lademann (zm. 16 IX 1740, w wieku 75 lat), gdańszczanin, początkowo ksiądz katolicki, przeszedł na luternizm, od 1687 kantor w tejże szkole, od 6 II 1693 rektor |
|- | |- | ||
| 1740–1760 | | 1740–1760 | ||
| Linia 79: | Linia 79: | ||
| [[LÖSCHIN MATTHIAS GOTTHILF, historyk, honorowy obywatel Gdańska, były patron ulicy | Matthias Gotthilf Löschin]] | | [[LÖSCHIN MATTHIAS GOTTHILF, historyk, honorowy obywatel Gdańska, były patron ulicy | Matthias Gotthilf Löschin]] | ||
|- | |- | ||
| − | | class="authorEgTab" | {{author: | + | | class="authorEgTab" | {{author:BŚ}} |
|} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] | |} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]] | ||
Wersja z 17:47, 18 paź 2024
SZKOŁA ŚW. BARBARY, przy Długich Ogrodach. Po raz pierwszy wspomniana w 1456 przy kościele św. Barbary. Od 1635 w nowym budynku szkolnym (pod który fundamenty położono 10 IV 1634, a pierwsze zajęcia odbyły się 10 XII 1636), położonym w obrębie ówczesnego cmentarza parafialnego. Nową szkołę poświęcił pastor kościołą św. Barbary Jacob Schlacovius (Schlakau), wygłosił też z tej okazji specjalne kazanie, później ogłoszone drukiem. Nd wejściem do szkoły umieszczono inskrypcję z łacińskim napisem (w tłumaczeniu): „Bogu, Miastu, Potomności / Na chwałę, ozdobę, pożytek / ten nowy przybytek został / Pobożnie, właściwie i roztropnie / Ufundowany, postawiony, przystosowany / Na nową siedzibę Muz / W roku, w którym / Władysław IV pokonał dwóch jawnie / Groźnych dla Królestwa wrogów”.
W 1787, staraniem burmistrza Eduarda Friedricha Conradiego, przekształcona ze szkoły łacińskiej w szkołę miejską (Bürgerschule) z językiem niemieckim, zapewniała wówczas bezpłatne mieszkanie starszemu (rektorowi) i młodszemu nauczycielowi. Po 1824 szkoła elementarna. W 1873 przejęta przez miasto w ramach odszkodowania, stare budynki wyburzono, w nowo wybudowanym w jej miejsce dużym budynku podstawowa szkoła dla dziewcząt.
| 1570–1571 | Michael Coletus |
| 1599 | Lucas Berend |
| 1601 | Martinus Reinholdi |
| 1603–1620 | Johann Woyke (Woikius) (zm. 1620), pochodził ze Straupitz (rejon Spreewald) na Łużycach, rektorem był od sierpnia 1603 |
| 1621–1624 | Petrus Bartholdus (1590 Goleniów – 29 VIII 1624 Gdańsk), w grudniu 1613 zapisany został do gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, kończył je mową o zmartwychwstaniu Chrystusa pod opieką Andreasa Hojera, początkowo conrektor szkoły św. Jana, od 18 IV 1618 conrektor szkoły św. Bartłomieja. Pochowany w kościele NMP w Gdańsku |
| 1624–1630 | Friedrich Haupt (zm. w czercu 1657), w 1616 nauczyciel, w 1620 kantor, następnie od 18 I 1630 pastor kościół św. Jerzego na Oruni |
| 1630–1644 | Joachim Witzke, za jego czasów wybudowano nowy budynek szkołny, zm. nagle na apopleksję 8 IV 1644, w wieku 40 lat |
| 1644–1651 | Andreas Büttner, następnie pastor w Kiezmarku, zm. 14 VIII 1652, w wieku 37 lat |
| 1652–1653 | Adam Plasterus (zm. 20 XII 1653, w wieku 37 lat) gdańszczanin |
| 1654 | Martin Coler (zm. 16 III 1654), poprzednio kantor, zmarł po 30 latach pracy w szkole |
| 1654–1669 | Bartholomäus Knoff (zm. 26 VII 1669, w wieku 63 lat), gdańszczanin, we wrześniu 1616 zapisany do gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, stanowisko rektora objął 26 III 1654 |
| 1669–1671 | Gabriel Marquardt (zm. 19 I 1700, w wieku 62 lat), gdańszczanin, w styczniu 1654 zapisany do gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, jednocześnie rektor tejże szkoły i kaznodzieja w kościele św. Barbary, od października 1671 pastor w Rokitnicy, od sierpnia 1680 kaznodzieja w kościele św. Olafa w Wisłoujściu |
| 1671–1672 | Christian Picaeus (zm. 1672), pochodził z Wernigerode w Saksonii, wcześniej kantor w Tczewie, następnie nauczyciel i kantor w szkole św. Barbary, jako rektor nadal był tu kantorem |
| 1673–1681 | Johann Doebelius (zm. 1681), pochodził z Bergen z Rugii, poprzednio nauczyciel w tejże szkole |
| 1682–1691 | Michael Kempin |
| 1691–1692 | Abraham Rebiger (zm. 20 XII 1692 w wieku 43 lat), gdańszczanin, w lipcu 1660 zapisany do Gimnazjum Akademickiego, od maja 1683 zatrudniony w tymże Gimnazjum, rektor tejże od października 1691 |
| 1693–1740 | Martin Lademann (zm. 16 IX 1740, w wieku 75 lat), gdańszczanin, początkowo ksiądz katolicki, przeszedł na luternizm, od 1687 kantor w tejże szkole, od 6 II 1693 rektor |
| 1740–1760 | Leonhard Brandamus Wille, gdańszczanin, ur. 1690, w 1715 student w Rostocku |
| 1760–1787 | Jeremias Moll |
| 1788–1795 | Abraham Beniamin Skusa |
| 1795–1807 | Friedrich Deschner |
| 1807–1815 | August Wilhelm Friedrich Unselt |
| 1815–1824 | Matthias Gotthilf Löschin |
