RADIKE JULIUS GOTTLIEB, ogrodnik, dyrektor teatrów
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File: Julius_Radike.jpg |thumb| Ogrodnictwo Juliusa Radike przy Nowych Ogrodach 6 (strona południowa ulicy, w prawo: kierunek na Siedlce), według planu Daniela Buhsego, 1866–1869]] | [[File: Julius_Radike.jpg |thumb| Ogrodnictwo Juliusa Radike przy Nowych Ogrodach 6 (strona południowa ulicy, w prawo: kierunek na Siedlce), według planu Daniela Buhsego, 1866–1869]] | ||
'''JULIUS GOTTLIEB JOSEPH RADIKE''' (Radicke; 25 XI 1829 Oliwa – 26 IX 1898 Sopot), ogrodnik, dyrektor teatrów. Syn Johanna Ferdinanda (około 1803 – po 1864 Wejherowo), nauczyciela katolickiej szkoły elementarnej w Oliwie oraz poślubionej mu 17 VIII 1828 Gottlieby Henrietty Josephiny z domu von Wasielewskiej (około 1809 – po 1864 Gniew), córki nauczycielki śpiewu Henriette z domu Piwko (zm. 5 II 1850) i rektora szkoły w dawnym klasztorze [[BRYGIDKI | Św. Brygidy]] Josepha Thaddäusa (1785 Nasielsk – 16 I 1850 Gdańsk), siostry Wilhelma Josepha (17 VI 1822 Gross Leesen (Leźno, powiat kartuski) – 13 XII 1896 Sondershausen, Turyngia), stypendysty [[TOWARZYSTWO POKOJU | Towarzystwa Pokoju]]. Rodzice matki mieszkali przy Pfefferstadt 236 (ul. Korzenna). Starszy brat doktora medycyny Johanna Rudolpha (5 V 1835 Oliwa – 3 III 1912 Berlin-Neukölln, mieszkał przy Tauentzienstraße 8), Emmy Elisabethy Johanny Radike (ur. 14 II 1838 Oliwa), od 31 VIII 1863 żony [[LAADE LEBRECHT SIEGFRIED TRAUGOTT, skrzypek, dyrygent| Lebrechta Siegfrieda Traugotta Laade]] i Josephiny (1 VI 1843 Kleinkrug (Mała Karczma, Kociewie) – 15 III 1913 Gdańsk), żony nauczyciela Karla Everta.<br/><br/> | '''JULIUS GOTTLIEB JOSEPH RADIKE''' (Radicke; 25 XI 1829 Oliwa – 26 IX 1898 Sopot), ogrodnik, dyrektor teatrów. Syn Johanna Ferdinanda (około 1803 – po 1864 Wejherowo), nauczyciela katolickiej szkoły elementarnej w Oliwie oraz poślubionej mu 17 VIII 1828 Gottlieby Henrietty Josephiny z domu von Wasielewskiej (około 1809 – po 1864 Gniew), córki nauczycielki śpiewu Henriette z domu Piwko (zm. 5 II 1850) i rektora szkoły w dawnym klasztorze [[BRYGIDKI | Św. Brygidy]] Josepha Thaddäusa (1785 Nasielsk – 16 I 1850 Gdańsk), siostry Wilhelma Josepha (17 VI 1822 Gross Leesen (Leźno, powiat kartuski) – 13 XII 1896 Sondershausen, Turyngia), stypendysty [[TOWARZYSTWO POKOJU | Towarzystwa Pokoju]]. Rodzice matki mieszkali przy Pfefferstadt 236 (ul. Korzenna). Starszy brat doktora medycyny Johanna Rudolpha (5 V 1835 Oliwa – 3 III 1912 Berlin-Neukölln, mieszkał przy Tauentzienstraße 8), Emmy Elisabethy Johanny Radike (ur. 14 II 1838 Oliwa), od 31 VIII 1863 żony [[LAADE LEBRECHT SIEGFRIED TRAUGOTT, skrzypek, dyrygent| Lebrechta Siegfrieda Traugotta Laade]] i Josephiny (1 VI 1843 Kleinkrug (Mała Karczma, Kociewie) – 15 III 1913 Gdańsk), żony nauczyciela Karla Everta.<br/><br/> | ||
| − | Uczęszczał do szkoły elementarnej w Oliwie. Po ukończeniu gimnazjum w Kwidzynie uczył się sztuki ogrodowej w Landesbaumschule und Gärtner-Lehranstalt w Poczdamie, czesne w wysokości 50 talarów rocznie opłacał biskup [[HOHENZOLLERN-HECHINGEN JOSEPH WILHELM FRIEDRICH | Joseph Wilhelm Friedrich Hohenzollern-Hechingen]]. Po powrocie do Gdańska, około 1854, założył ogrodnictwo przy Neugarten 6 (ul. Nowe Ogrody). Jego właścicielką, podobnie jak graniczącej z nią działki przy Sandgrube 44 (ul. Rogaczewskiego), była jego żona Mathilde Malwina z domu Wunderlich. Wynajmował kwiaciarnie w różnych domach, | + | Uczęszczał do szkoły elementarnej w Oliwie. Po ukończeniu gimnazjum w Kwidzynie uczył się sztuki ogrodowej w Landesbaumschule und Gärtner-Lehranstalt w Poczdamie, czesne w wysokości 50 talarów rocznie opłacał biskup [[HOHENZOLLERN-HECHINGEN JOSEPH WILHELM FRIEDRICH | Joseph Wilhelm Friedrich Hohenzollern-Hechingen]]. Po powrocie do Gdańska, około 1854, założył ogrodnictwo przy Neugarten 6 (ul. Nowe Ogrody). Jego właścicielką, podobnie jak graniczącej z nią działki przy Sandgrube 44 (ul. Rogaczewskiego), była jego żona Mathilde Malwina z domu Wunderlich. Wynajmował kwiaciarnie w różnych domach, m.in. w 1856 przy Große Wollwebergasse 15 (ul. Tkacka), w 1861 przy Heilige-Geist-Gasse (ul. św. Ducha) i przy Frauengasse (ul. Mariacka), w 1864 róg Langgasse (ul. Długiej) i Große Gerbergasse (ul. Garbary).<br/><br/> |
Od 2 II 1885 do śmierci był inspektorem ogrodu królewskiego w Oliwie (zob. [[PARK OLIWSKI IM. ADAMA MICKIEWICZA | Park Oliwski]]). W 1862 przy Sandgrube 44 (z adresem Neugarten 6) wzniósł [[TEATR VICTORIA | teatr letni Victoria]], | Od 2 II 1885 do śmierci był inspektorem ogrodu królewskiego w Oliwie (zob. [[PARK OLIWSKI IM. ADAMA MICKIEWICZA | Park Oliwski]]). W 1862 przy Sandgrube 44 (z adresem Neugarten 6) wzniósł [[TEATR VICTORIA | teatr letni Victoria]], | ||
| − | którego był do 1870 dyrektorem. W latach 1863-1865 był też dyrektorem Teatru Miejskiego w Elblągu. Współzałożyciel i od | + | którego był do 1870 dyrektorem. W latach 1863-1865 był też dyrektorem Teatru Miejskiego w Elblągu. Współzałożyciel i od 1857 wieloletni sekretarz [[TOWARZYSTWO BUDOWY OGRODÓW | Towarzystwa Budowy Ogrodów]], w 1891–1892 jego przewodniczący.<br/><br/> |
Od 1878 członek [[TOWARZYSTWO PRZYRODNICZE | Towarzystwa Przyrodniczego]], na którego posiedzeniach wygłaszał odczyty, między innymi w 1874 o drzewach iglastych, ich rodzajach i walorach krajobrazowych, 19 I 1876 o parku księcia Hermanna von Pücklera w Bad Muskau (Park Mużakowski, Saksonia, w 2004 wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO). Na łamach [[DANZIGER ZEITUNG (II), dziennik | „Danziger Zeitung”]] zamieszczał porady dotyczące pielęgnacji roślin. Od 1860 członek loży Eugenia ([[WOLNOMULARSTWO | wolnomularstwo]]). Zmarł na zawał serca w pociągu podmiejskim między Oliwą a Sopotem.<br/><br/> | Od 1878 członek [[TOWARZYSTWO PRZYRODNICZE | Towarzystwa Przyrodniczego]], na którego posiedzeniach wygłaszał odczyty, między innymi w 1874 o drzewach iglastych, ich rodzajach i walorach krajobrazowych, 19 I 1876 o parku księcia Hermanna von Pücklera w Bad Muskau (Park Mużakowski, Saksonia, w 2004 wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO). Na łamach [[DANZIGER ZEITUNG (II), dziennik | „Danziger Zeitung”]] zamieszczał porady dotyczące pielęgnacji roślin. Od 1860 członek loży Eugenia ([[WOLNOMULARSTWO | wolnomularstwo]]). Zmarł na zawał serca w pociągu podmiejskim między Oliwą a Sopotem.<br/><br/> | ||
Był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była Mathilda Malwina z domu Wunderlich (grudzień 1827 – 18 VII 1862 Gdańsk). Syn Franz Julius (ur. 7 VI 1855 Gdańsk) w 1891 był kupcem w Petersburgu, drugi z synów, Paul Ferdinand Otto (2 VII 1856 Gdańsk – 9 XI 1913 Gdańsk), w latach 1892–1897 był mistrzem browarnictwa w zakładzie Theodora Gottlieba Holtza (1851–1928) przy Pfefferstadt 46A (ul. Korzenna), o trzecim synu, Maksie (3 VI 1857 Gdańsk – 28 V 1910 Sopot), mieszkającym w Sopocie przy Danzigerstraße 25 (al. Niepodległości), brak bliższych informacji.<br/><br/> | Był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była Mathilda Malwina z domu Wunderlich (grudzień 1827 – 18 VII 1862 Gdańsk). Syn Franz Julius (ur. 7 VI 1855 Gdańsk) w 1891 był kupcem w Petersburgu, drugi z synów, Paul Ferdinand Otto (2 VII 1856 Gdańsk – 9 XI 1913 Gdańsk), w latach 1892–1897 był mistrzem browarnictwa w zakładzie Theodora Gottlieba Holtza (1851–1928) przy Pfefferstadt 46A (ul. Korzenna), o trzecim synu, Maksie (3 VI 1857 Gdańsk – 28 V 1910 Sopot), mieszkającym w Sopocie przy Danzigerstraße 25 (al. Niepodległości), brak bliższych informacji.<br/><br/> | ||
| Linia 16: | Linia 16: | ||
„Danziger Zeitung“ 1865, nr 3200, s. 4; 1866, nr 3863, s. 4; 1870, nr 6139, s. 4, nr 6143, s. 1; 1898, nr 23407, s. 3.<br/> | „Danziger Zeitung“ 1865, nr 3200, s. 4; 1866, nr 3863, s. 4; 1870, nr 6139, s. 4, nr 6143, s. 1; 1898, nr 23407, s. 3.<br/> | ||
„Neue Wogen der Zeit“ 1862, nr 58, s. 457; 1864, nr 34, s. 263, nr 11, s. 866–867.<br/> | „Neue Wogen der Zeit“ 1862, nr 58, s. 457; 1864, nr 34, s. 263, nr 11, s. 866–867.<br/> | ||
| − | |||
Deutscher Bühnen-Almanach, Berlin 1864, Zweiter Teil, s. 96–97; 1865, Zweiter Teil, s. 108.<br/> | Deutscher Bühnen-Almanach, Berlin 1864, Zweiter Teil, s. 96–97; 1865, Zweiter Teil, s. 108.<br/> | ||
„Schriften der Naturforschenden Gesellschaft in Danzig“, Neue Folge, 1875. Bd. III, H. 4, s. 2; 1877, Bd. IX, H. 1, s. 4. | „Schriften der Naturforschenden Gesellschaft in Danzig“, Neue Folge, 1875. Bd. III, H. 4, s. 2; 1877, Bd. IX, H. 1, s. 4. | ||
Aktualna wersja na dzień 14:53, 21 wrz 2024
JULIUS GOTTLIEB JOSEPH RADIKE (Radicke; 25 XI 1829 Oliwa – 26 IX 1898 Sopot), ogrodnik, dyrektor teatrów. Syn Johanna Ferdinanda (około 1803 – po 1864 Wejherowo), nauczyciela katolickiej szkoły elementarnej w Oliwie oraz poślubionej mu 17 VIII 1828 Gottlieby Henrietty Josephiny z domu von Wasielewskiej (około 1809 – po 1864 Gniew), córki nauczycielki śpiewu Henriette z domu Piwko (zm. 5 II 1850) i rektora szkoły w dawnym klasztorze Św. Brygidy Josepha Thaddäusa (1785 Nasielsk – 16 I 1850 Gdańsk), siostry Wilhelma Josepha (17 VI 1822 Gross Leesen (Leźno, powiat kartuski) – 13 XII 1896 Sondershausen, Turyngia), stypendysty Towarzystwa Pokoju. Rodzice matki mieszkali przy Pfefferstadt 236 (ul. Korzenna). Starszy brat doktora medycyny Johanna Rudolpha (5 V 1835 Oliwa – 3 III 1912 Berlin-Neukölln, mieszkał przy Tauentzienstraße 8), Emmy Elisabethy Johanny Radike (ur. 14 II 1838 Oliwa), od 31 VIII 1863 żony Lebrechta Siegfrieda Traugotta Laade i Josephiny (1 VI 1843 Kleinkrug (Mała Karczma, Kociewie) – 15 III 1913 Gdańsk), żony nauczyciela Karla Everta.
Uczęszczał do szkoły elementarnej w Oliwie. Po ukończeniu gimnazjum w Kwidzynie uczył się sztuki ogrodowej w Landesbaumschule und Gärtner-Lehranstalt w Poczdamie, czesne w wysokości 50 talarów rocznie opłacał biskup Joseph Wilhelm Friedrich Hohenzollern-Hechingen. Po powrocie do Gdańska, około 1854, założył ogrodnictwo przy Neugarten 6 (ul. Nowe Ogrody). Jego właścicielką, podobnie jak graniczącej z nią działki przy Sandgrube 44 (ul. Rogaczewskiego), była jego żona Mathilde Malwina z domu Wunderlich. Wynajmował kwiaciarnie w różnych domach, m.in. w 1856 przy Große Wollwebergasse 15 (ul. Tkacka), w 1861 przy Heilige-Geist-Gasse (ul. św. Ducha) i przy Frauengasse (ul. Mariacka), w 1864 róg Langgasse (ul. Długiej) i Große Gerbergasse (ul. Garbary).
Od 2 II 1885 do śmierci był inspektorem ogrodu królewskiego w Oliwie (zob. Park Oliwski). W 1862 przy Sandgrube 44 (z adresem Neugarten 6) wzniósł teatr letni Victoria,
którego był do 1870 dyrektorem. W latach 1863-1865 był też dyrektorem Teatru Miejskiego w Elblągu. Współzałożyciel i od 1857 wieloletni sekretarz Towarzystwa Budowy Ogrodów, w 1891–1892 jego przewodniczący.
Od 1878 członek Towarzystwa Przyrodniczego, na którego posiedzeniach wygłaszał odczyty, między innymi w 1874 o drzewach iglastych, ich rodzajach i walorach krajobrazowych, 19 I 1876 o parku księcia Hermanna von Pücklera w Bad Muskau (Park Mużakowski, Saksonia, w 2004 wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO). Na łamach „Danziger Zeitung” zamieszczał porady dotyczące pielęgnacji roślin. Od 1860 członek loży Eugenia ( wolnomularstwo). Zmarł na zawał serca w pociągu podmiejskim między Oliwą a Sopotem.
Był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była Mathilda Malwina z domu Wunderlich (grudzień 1827 – 18 VII 1862 Gdańsk). Syn Franz Julius (ur. 7 VI 1855 Gdańsk) w 1891 był kupcem w Petersburgu, drugi z synów, Paul Ferdinand Otto (2 VII 1856 Gdańsk – 9 XI 1913 Gdańsk), w latach 1892–1897 był mistrzem browarnictwa w zakładzie Theodora Gottlieba Holtza (1851–1928) przy Pfefferstadt 46A (ul. Korzenna), o trzecim synu, Maksie (3 VI 1857 Gdańsk – 28 V 1910 Sopot), mieszkającym w Sopocie przy Danzigerstraße 25 (al. Niepodległości), brak bliższych informacji.
Drugą żoną była poślubiona 6 IV 1865 w Elblągu Sophie Louisa Augusta Ottermann (14 XI 1832 Insterburg (Czerniachowsk, obwód kaliningradzki) – 4 II 1909 Gdańsk), jako panna mieszkająca przy Vorstädtischer Graben 39 (ul. Podwale Przedmiejskie), a jako wdowa w Sopocie u pasierba Maxa. Syn Richard Hans Julius (24 XII 1867 Gdańsk – 27 XI 1940 Berlin), uzyskał doktorat z medycyny, następnie pracował w Berlinie jako ortopeda.
Bibliografia:
Archiwum Państwowe Gdańsk, Urząd Stanu Cywilnego Oliwa, sygn. 1460/76, s. 3 (ślub rodziców); USC Sopot sygn. 2090/75, nr 168; USC Gdańsk 1609/930, nr 337 (akt zgonu drugiej żony); USC Gniew sygn. 1570/1, s. 439; USC Orunia sygn. 1613/147 nr 55.
„Danziger Intelligenzblatt“ 1857, nr 76, s. 994; 1864, nr 45, s. 752.
„Danziger Dampfboot” 1871, nr 136, s. 3.
„Danziger Neueste Nachrichten” 1898, nr 226, s. 5.
„Danziger Zeitung“ 1865, nr 3200, s. 4; 1866, nr 3863, s. 4; 1870, nr 6139, s. 4, nr 6143, s. 1; 1898, nr 23407, s. 3.
„Neue Wogen der Zeit“ 1862, nr 58, s. 457; 1864, nr 34, s. 263, nr 11, s. 866–867.
Deutscher Bühnen-Almanach, Berlin 1864, Zweiter Teil, s. 96–97; 1865, Zweiter Teil, s. 108.
„Schriften der Naturforschenden Gesellschaft in Danzig“, Neue Folge, 1875. Bd. III, H. 4, s. 2; 1877, Bd. IX, H. 1, s. 4.
