POLAK ADOLF, profesor Politechniki Gdańskiej, radny
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File:Polak Adolf.JPG|thumb|Adolf Polak]] | [[File:Polak Adolf.JPG|thumb|Adolf Polak]] | ||
| − | '''ADOLF POLAK''' (15 VI 1890 Lwów – 22 IV 1967 Gdańsk), profesor [[POLITECHNIKA GDAŃSKA | Politechniki Gdańskiej]] (PG), [[RADA MIEJSKA, po 1945 | radny Gdańska]]. Syn Franciszka i Marii z domu Bogdar. W 1908 ukończył we Lwowie Gimnazjum nr III i rozpoczął studia na Oddziale Maszynowym Wydziału Mechanicznego Cesarsko-Królewskiej Szkoły Politechnicznej we Lwowie. Naukę przerwał w chwili wybuchu I wojny światowej, służył jako mechanik-elektryk w cesarsko-królewskiej marynarce wojennej Austrii, na okrętach i w bazie w Puli (obecnie Chorwacja). Po powrocie do Polski w 1918 zmobilizowany, do 1921 służył w formacjach technicznych, między innymi w warsztatach elektryczno-mechanicznych we Lwowie.<br/><br/> | + | '''ADOLF POLAK''' (15 VI 1890 Lwów – 22 IV 1967 Gdańsk), profesor [[POLITECHNIKA GDAŃSKA | Politechniki Gdańskiej]] (PG), [[RADA MIEJSKA, po 1945 | radny Gdańska]]. Syn Franciszka (zm. 1929) i Marii z domu Bogdar (zm. 1946). Brat nauczycielki gimnazjalnej Marii, handlowca Franciszka, chemika Feliksa i Janiny. W 1908 ukończył we Lwowie Gimnazjum nr III i rozpoczął studia na Oddziale Maszynowym Wydziału Mechanicznego Cesarsko-Królewskiej Szkoły Politechnicznej we Lwowie. Naukę przerwał w chwili wybuchu I wojny światowej, służył jako mechanik-elektryk w cesarsko-królewskiej marynarce wojennej Austrii, na okrętach i w bazie w Puli (obecnie Chorwacja). Po powrocie do Polski w 1918 zmobilizowany, do 1921 służył w formacjach technicznych, między innymi w warsztatach elektryczno-mechanicznych we Lwowie.<br/><br/> |
| − | Zdemobilizowany w stopniu kapitana, w latach 1921–1922 studiował na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej, inżynier-mechanik (za wyniki w nauce zwolniony z pisania pracy dyplomowej, zdał tylko końcowy egzamin ustny). W 1922 adiunkt i konstruktor w Katedrze Silników Tłokowych na tym Wydziale, w 1938 kierownik Katedry Silników Spalinowych. Od marca 1939 kierownik Katedry Elementów Maszyn, po otrzymaniu w tym roku tytułu profesora kierownik Katedry Silników Spalinowych tejże uczelni, przemianowanej na w Lwowski Instytut Politechniczny. Współpracował z przemysłem (np. w 1925 uruchomiono w warszawskiej fabryce „Parowóz” opracowany przez niego pierwszy w Polsce wysokoprężny silnik spalinowy diesla, współpracował z Zakładami „Lilpop” w Warszawie czy z Zakładami „Cegielski” w Poznaniu). Podczas II wojny światowej przebywał we Lwowie, wykładał na tajnych kursach politechnicznych | + | Zdemobilizowany w stopniu kapitana, w latach 1921–1922 studiował na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej, inżynier-mechanik (za wyniki w nauce zwolniony z pisania pracy dyplomowej, zdał tylko końcowy egzamin ustny). W 1922 adiunkt i konstruktor w Katedrze Silników Tłokowych na tym Wydziale, w 1938 kierownik Katedry Silników Spalinowych. Od marca 1939 kierownik Katedry Elementów Maszyn, po otrzymaniu w tym roku tytułu profesora kierownik Katedry Silników Spalinowych tejże uczelni, przemianowanej na w Lwowski Instytut Politechniczny. Współpracował z przemysłem (np. w 1925 uruchomiono w warszawskiej fabryce „Parowóz” opracowany przez niego pierwszy w Polsce wysokoprężny silnik spalinowy diesla, współpracował z Zakładami „Lilpop” w Warszawie czy z Zakładami „Cegielski” w Poznaniu). Podczas II wojny światowej przebywał we Lwowie, wykładał na tajnych kursach politechnicznych.<br/><br/> |
Od 1 VII 1945 kierownik Katedry Elementów Maszyn na Wydziale Mechanicznym PG. Od 1950 profesor zwyczajny, od 1951 kierownik Katedry Budowy Maszyn Parowych. W 1953 uzyskał stopień doktora nauk technicznych, od 1959 kierownik Katedry Silników Spalinowych. Od 1960 na emeryturze.<br/><br/> | Od 1 VII 1945 kierownik Katedry Elementów Maszyn na Wydziale Mechanicznym PG. Od 1950 profesor zwyczajny, od 1951 kierownik Katedry Budowy Maszyn Parowych. W 1953 uzyskał stopień doktora nauk technicznych, od 1959 kierownik Katedry Silników Spalinowych. Od 1960 na emeryturze.<br/><br/> | ||
Przeciwnik zakupu obcych licencji, orędownik rodzimej myśli technicznej i niezależności gospodarczej. Konstruktor pierwszych budowanych w Polsce wysokoprężnych silników spalinowych, m.in. pod jego kierownictwem zaprojektowano zespół napędowy do statku [[SOŁDEK, statek | s/s „Sołdek”]]. Produkowane według jego projektów konstrukcje miały nowatorski charakter, np. projekt parowej maszyny okrętowej głównej ML 8a i turbiny okrętowej na parę wylotową z szybkobieżną przekładnią zębatą. Opracował projekt eksperymentalnego silnika wysokoprężnego o wysokim doładowaniu. Zainicjował utworzenie archiwów konstrukcyjnych.<br/><br/> | Przeciwnik zakupu obcych licencji, orędownik rodzimej myśli technicznej i niezależności gospodarczej. Konstruktor pierwszych budowanych w Polsce wysokoprężnych silników spalinowych, m.in. pod jego kierownictwem zaprojektowano zespół napędowy do statku [[SOŁDEK, statek | s/s „Sołdek”]]. Produkowane według jego projektów konstrukcje miały nowatorski charakter, np. projekt parowej maszyny okrętowej głównej ML 8a i turbiny okrętowej na parę wylotową z szybkobieżną przekładnią zębatą. Opracował projekt eksperymentalnego silnika wysokoprężnego o wysokim doładowaniu. Zainicjował utworzenie archiwów konstrukcyjnych.<br/><br/> | ||
| − | Od 1954 członek korespondencyjny Polskiej Akademii Nauk. W latach 1954–1958 członek Miejskiej Rady Narodowej. Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1959), Złotym Krzyżem Zasługi (1951). Kawaler. Pochowany na [[CMENTARZE WE WRZESZCZU. SREBRZYSKO | cmentarzu Srebrzysko]] w Kwaterze Profesorów. 14 XI 1985 na Wydziale Budowy Maszyn PG odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową, jego imię nadano jednej z sal w Gmachu Głównym. {{author: MA}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | + | Od 1954 członek korespondencyjny Polskiej Akademii Nauk. W latach 1954–1958 członek Miejskiej Rady Narodowej. Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1959), Złotym Krzyżem Zasługi (1951). Kawaler. Pochowany na [[CMENTARZE WE WRZESZCZU. SREBRZYSKO | cmentarzu Srebrzysko]] w Kwaterze Profesorów. 14 XI 1985 na Wydziale Budowy Maszyn PG odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową, jego imię nadano jednej z sal w Gmachu Głównym. {{author: MA}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> |
| + | '''Bibliografia''': <br/> | ||
| + | Andrzejewski Marek, ''Polak Adolf'', w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 3, Gdańsk 1997, s. 456.<br/> | ||
| + | ''Pionierzy Politechniki Gdańskiej'', red. Zygmunt Paszota, Janusz Rachoń, Edmund Wittbrodt, Gdańsk 2005, s. 460. <br/> | ||
Aktualna wersja na dzień 20:27, 5 lip 2024
ADOLF POLAK (15 VI 1890 Lwów – 22 IV 1967 Gdańsk), profesor Politechniki Gdańskiej (PG), radny Gdańska. Syn Franciszka (zm. 1929) i Marii z domu Bogdar (zm. 1946). Brat nauczycielki gimnazjalnej Marii, handlowca Franciszka, chemika Feliksa i Janiny. W 1908 ukończył we Lwowie Gimnazjum nr III i rozpoczął studia na Oddziale Maszynowym Wydziału Mechanicznego Cesarsko-Królewskiej Szkoły Politechnicznej we Lwowie. Naukę przerwał w chwili wybuchu I wojny światowej, służył jako mechanik-elektryk w cesarsko-królewskiej marynarce wojennej Austrii, na okrętach i w bazie w Puli (obecnie Chorwacja). Po powrocie do Polski w 1918 zmobilizowany, do 1921 służył w formacjach technicznych, między innymi w warsztatach elektryczno-mechanicznych we Lwowie.
Zdemobilizowany w stopniu kapitana, w latach 1921–1922 studiował na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej, inżynier-mechanik (za wyniki w nauce zwolniony z pisania pracy dyplomowej, zdał tylko końcowy egzamin ustny). W 1922 adiunkt i konstruktor w Katedrze Silników Tłokowych na tym Wydziale, w 1938 kierownik Katedry Silników Spalinowych. Od marca 1939 kierownik Katedry Elementów Maszyn, po otrzymaniu w tym roku tytułu profesora kierownik Katedry Silników Spalinowych tejże uczelni, przemianowanej na w Lwowski Instytut Politechniczny. Współpracował z przemysłem (np. w 1925 uruchomiono w warszawskiej fabryce „Parowóz” opracowany przez niego pierwszy w Polsce wysokoprężny silnik spalinowy diesla, współpracował z Zakładami „Lilpop” w Warszawie czy z Zakładami „Cegielski” w Poznaniu). Podczas II wojny światowej przebywał we Lwowie, wykładał na tajnych kursach politechnicznych.
Od 1 VII 1945 kierownik Katedry Elementów Maszyn na Wydziale Mechanicznym PG. Od 1950 profesor zwyczajny, od 1951 kierownik Katedry Budowy Maszyn Parowych. W 1953 uzyskał stopień doktora nauk technicznych, od 1959 kierownik Katedry Silników Spalinowych. Od 1960 na emeryturze.
Przeciwnik zakupu obcych licencji, orędownik rodzimej myśli technicznej i niezależności gospodarczej. Konstruktor pierwszych budowanych w Polsce wysokoprężnych silników spalinowych, m.in. pod jego kierownictwem zaprojektowano zespół napędowy do statku s/s „Sołdek”. Produkowane według jego projektów konstrukcje miały nowatorski charakter, np. projekt parowej maszyny okrętowej głównej ML 8a i turbiny okrętowej na parę wylotową z szybkobieżną przekładnią zębatą. Opracował projekt eksperymentalnego silnika wysokoprężnego o wysokim doładowaniu. Zainicjował utworzenie archiwów konstrukcyjnych.
Od 1954 członek korespondencyjny Polskiej Akademii Nauk. W latach 1954–1958 członek Miejskiej Rady Narodowej. Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1959), Złotym Krzyżem Zasługi (1951). Kawaler. Pochowany na cmentarzu Srebrzysko w Kwaterze Profesorów. 14 XI 1985 na Wydziale Budowy Maszyn PG odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową, jego imię nadano jednej z sal w Gmachu Głównym.
Bibliografia:
Andrzejewski Marek, Polak Adolf, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 3, Gdańsk 1997, s. 456.
Pionierzy Politechniki Gdańskiej, red. Zygmunt Paszota, Janusz Rachoń, Edmund Wittbrodt, Gdańsk 2005, s. 460.
