GARDZILEWICZ PIOTR, lekarz, dyrektor szpitali

Aktualna wersja na dzień 06:24, 1 lip 2024

PIOTR GARDZILEWICZ (22 XI 1909 Suszno, powiat Radziechów w byłym województwie lwowskim – 9 X 1978 Poznań), lekarz, ginekolog-położnik, działacz społeczny. Syn Józefa i Marii z domu Pawluk, właścicieli ponad czterdziestohektarowego gospodarstwa w Rożdżałowie. W latach 1919–1927 uczęszczał do państwowego gimnazjum w Kamionce Strumiłowej (obecnie obwód lwowski, Ukraina). Od 1927 studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, 22 VI 1934 uzyskał dyplom lekarza.

Odbył roczną służbę wojskową w Szkole Podchorążych Sanitarnych w Warszawie oraz Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie (19 IX 1934 – 1 X 1935), podporucznik. 1 X 1935 rozpoczął praktykę lekarską w Państwowym Szpitalu Powszechnym we Lwowie, od 31 VIII 1938 pracował jako lekarz asystent na oddziale położniczo-ginekologicznym tego szpitala. 15 VI 1938 otrzymał tytuł doktora medycyny. We wrześniu 1939 lekarz-chirurg 61. szpitala ewakuacyjnego przy 6. Kadrze Zapasowej we Lwowie. 19 IX 1939 przekroczył granicę z Węgrami, internowany w Komarnie (Komárom), do 30 III 1940 pełnił funkcję lekarza w wojskowym szpitalu dla internowanych Polaków.

Wiosną 1940 przedostał się do Francji, po weryfikacji i kursie w Centrum Sanitarnym w Combourg przydzielony do Grupy Sanitarnej 2. Dywizji Strzelców Pieszych jako lekarz-chirurg. Wziął udział w wojnie francusko-niemieckiej, a po kapitulacji Francji pod koniec lipca 1940 razem z dywizją dowodzoną przez generała Bronisława Prugara-Ketlinga przebił się do Szwajcarii, gdzie został internowany. Od lipca 1940 do marca 1941 pracował jako chirurg w szpitalu dla internowanych Polaków w Sumiswaldzie, następnie w Brugg-Baden, gdzie pełnił funkcję lekarza odcinkowego dla około 2 000 internowanych Polaków i lekarza kontrolnego dla lekarzy obozowych. Jednocześnie pracował i operował w szpitalu okręgowym w Brugg. 22 XI 1945 opuścił Szwajcarię i przyjechał do Polski (pierwszym transportem repatriantów zorganizowanym przez ambasadora Jerzego Putramenta). Odnalazł rodzinę w pomorskim Miastku.

W początkach 1946 objął w Gdańsku stanowisko ordynatora Oddziału Położniczo-Ginekologicznego Szpitala PCK przy ul. Łąkowej ( Szpital Kliniczny Najświętszej Marii Panny), zamieszkał nieopodal, przy ul. Śluza. Zorganizował od podstaw oddział (część sprzętu medycznego przywiózł z Sobieszewa, dokąd wiosną 1945 ewakuowano niemieckie szpitale z Gdańska). Zdał egzaminy specjalizacyjne, jako jeden z pierwszych stosował w praktyce operacyjnej cesarskie cięcie, zaliczano go wówczas do najlepszych ginekologów w Gdańsku. Po przejęciu szpitala PCK przez Akademię Lekarską w Gdańsku (ALG) i przekształceniu go w Oddział Państwowego Szpitala ALG, w 1949 został mianowany jego dyrektorem. 1 I 1953 powołany na dyrektora Miejskiego Szpitala Powszechnego. Pod jego kierownictwem dokończono odbudowę i zmodernizowano wszystkie oddziały oraz kotłownię, przejęto też pomieszczenia zajęte wcześniej przez szkołę partyjną. Głównie dzięki jego staraniom 1 I 1956 placówkę tę przekształcono w Szpital Wojewódzki. Był jego dyrektorem do czasu przejścia na emeryturę w 1972.

W latach 1953–1955 pracował jednocześnie jako ordynator Oddziału Położniczo-Ginekologicznego, a po przekształceniu go w II Klinikę Położnictwa i Chorób Kobiecych został jej adiunktem. Wraz z Jerzym Łukasikiem przetłumaczył niemiecki podręcznik Operacje położnicze. Ich metodyka i zastosowanie Heinricha Martiusa (1960). Po 1964 skupił się na działalności administracyjnej. Uzyskał specjalizację II stopnia w zakresie organizacji ochrony zdrowia. Dzięki międzynarodowym kontaktom wprowadzał najlepsze wzory organizacji nowoczesnego szpitalnictwa, opierając się na metodach zachodnioniemieckich, holenderskich i fińskich.

Jako pierwszy w Polsce zastosował system ewidencjonowania danych pacjentów według daty urodzenia, analogiczny do obowiązującego obecnie systemu ewidencji PESEL. Dzięki temu udało się m.in. wyeliminować zjawisko niepotrzebnego dublowania badań tego samego pacjenta na różnych oddziałach. Od 1964 był konsultantem wojewódzkim do spraw szpitalnictwa. Po przejściu na emeryturę nadal współpracował ze szpitalem jako starszy asystent w Dziale Metodyczno-Organizacyjnym. W latach 1946–1978 prowadził także praktykę prywatną. W 1954 został wybrany na członka Prezydium Wojewódzkiego Komitetu Frontu Narodowego (późniejszy Front Jedności Narodu).

W okresie 1967–1968 wspierał Muzeum Stutthof w Sztutowie w pracach przy tworzeniu ekspozycji przedstawiającej funkcjonowanie dawnego szpitala obozowego, na ten cel przekazał poniemiecki sprzęt szpitalny. W latach 1961–1973 był bezpartyjnym radnym w Miejskiej Radzie Narodowej w Gdańsku. Przez dwie kadencje przewodniczył Miejskiej Komisji Zdrowia oraz Komisji Krwiodawstwa. Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, odznaką „Za Zasługi dla Gdańska” (1966), Medalem Pamiątkowym z Okazji 30-lecia Akademii Medycznej w Gdańsku (1975). Był wielokrotnym mistrzem szachowym Polski wśród lekarzy, zmarł w Poznaniu, dokąd pojechał na kolejne rozgrywki. Pochowany na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku.

Od 1937 żonaty z Józefą z domu Jabłońską (3 I 1909 – 19 XI 2002 Gdańsk), córką wiceprezesa Izby Rzemieślniczej we Lwowie. Ojciec dr Anny Czauderny-Przedwojskiej (ur. 23 IV 1938), lekarza pediatry, ordynatora Oddziału Noworodków Szpitala Dziecięcego na ul. Polanki, żony Piotra Czauderny, oraz Andrzeja Gardzilewicza. DSZ