HÜNEFELD ANDREAS, drukarz
| Linia 4: | Linia 4: | ||
'''ANDREAS HÜNEFELD''' (Hanefeldt) (1581 Halberstadt, Saksonia – 19 III 1666 Gdańsk), drukarz, wyznania kalwińskiego. Według jego słów, pochodził z rodziny wywodzącej się z Niderlandów. W 1603 przybył do Gdańska z [[GUILLEMOT WILHELM, drukarz | Wilhelmem Guillemotem]], przejął założoną przez niego drukarnię w [[BRAMA NA ZBYTKACH | Bramie Na Zbytkach]] przy Ketterhagergasse (ul. Zbytki), poślubiając 22 IX 1608 wdowę po nim, Marię Baerckholten (1580 – 7 V 1649 Gdańsk) ([[DRUKARSTWO I DRUKARNIE | drukarstwo i drukarnie]]; [[PRASA | prasa]]). 30 V 1609 jako księgarz i drukarz otrzymał kupieckie [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]]. Wydawał pisma na potrzeby gdańskiego środowiska naukowego i literackiego. Zasłynął wydaniem w 1615 jednego z podstawowych dzieł ruchu różokrzyżowców ''Fama Fraternitatis'', które przyczyniło się do powstania w Gdańsku placówki różokrzyżowców „Antilia”, a jeszcze bardziej wydaniem w 1632 [[BIBLIA GDAŃSKA | Biblii gdańskiej]], służącej następnie jako wzór dla wydawnictw zagranicznych. 4 IV 1633 otrzymał królewski przywilej na wyłączne wydawanie podręczników Jana Ámosa Komenskiego | '''ANDREAS HÜNEFELD''' (Hanefeldt) (1581 Halberstadt, Saksonia – 19 III 1666 Gdańsk), drukarz, wyznania kalwińskiego. Według jego słów, pochodził z rodziny wywodzącej się z Niderlandów. W 1603 przybył do Gdańska z [[GUILLEMOT WILHELM, drukarz | Wilhelmem Guillemotem]], przejął założoną przez niego drukarnię w [[BRAMA NA ZBYTKACH | Bramie Na Zbytkach]] przy Ketterhagergasse (ul. Zbytki), poślubiając 22 IX 1608 wdowę po nim, Marię Baerckholten (1580 – 7 V 1649 Gdańsk) ([[DRUKARSTWO I DRUKARNIE | drukarstwo i drukarnie]]; [[PRASA | prasa]]). 30 V 1609 jako księgarz i drukarz otrzymał kupieckie [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]]. Wydawał pisma na potrzeby gdańskiego środowiska naukowego i literackiego. Zasłynął wydaniem w 1615 jednego z podstawowych dzieł ruchu różokrzyżowców ''Fama Fraternitatis'', które przyczyniło się do powstania w Gdańsku placówki różokrzyżowców „Antilia”, a jeszcze bardziej wydaniem w 1632 [[BIBLIA GDAŃSKA | Biblii gdańskiej]], służącej następnie jako wzór dla wydawnictw zagranicznych. 4 IV 1633 otrzymał królewski przywilej na wyłączne wydawanie podręczników Jana Ámosa Komenskiego | ||
(wcześniej otrzymał zgodę na wydawanie w języku polskim i niemieckim, podczas gdy przywilej drukowania oryginalnej wersji łacińskiej posiadał [[RHETE GEORG, drukarz | Georg Rhete]]). W 1634 wydrukował reprint ''Buch von der Deutschen Poeterey'', wydanej w 1624 we Wrocławiu, czym przyczynił się do wzrostu popularności m.in. poety [[OPITZ MARTIN von BOBERFELD, poeta, tłumacz | Martina Opitza]].<br/><br/> | (wcześniej otrzymał zgodę na wydawanie w języku polskim i niemieckim, podczas gdy przywilej drukowania oryginalnej wersji łacińskiej posiadał [[RHETE GEORG, drukarz | Georg Rhete]]). W 1634 wydrukował reprint ''Buch von der Deutschen Poeterey'', wydanej w 1624 we Wrocławiu, czym przyczynił się do wzrostu popularności m.in. poety [[OPITZ MARTIN von BOBERFELD, poeta, tłumacz | Martina Opitza]].<br/><br/> | ||
| − | Od 1618 wydawał tygodnik „Wöchentliche | + | Od 1618 wydawał tygodnik „Wöchentliche Zeitung aus mehrerlei Orten…” („Gazeta tygodniowa z kilku miejscowości …”), który w 1619 ukazywał się nawet trzy razy w tygodniu i był pierwszą gazetą w Rzeczypospolitej (zamknięty w 1619 staraniem burmistrza [[KEMPEN EGGERT von, burmistrz Gdańska | Eggerta von Kempena]]). Podjął się także drukowania innych czasopism, ale [[RADA MIEJSKA | Rada Miejska]] w 1644 zakazała mu tej działalności.<br/><br/> |
Od 1661 należał do Ławy Szyprów gdańskiego [[DWÓR ARTUSA| Dworu Artusa]]. Ocenia się, że w ciągu 44 lat wydał ponad 2000 książek o objętości ponad 2200 arkuszy. Większość druków opatrywał sygnetem z napisem: ''Sicut Flos Agri, Sic Floret Homo'' (''Jak kwiat na polu, tak kwitnie człowiek''). Odbiorców druków poszukiwał głównie w kręgach [[KALWINI W GDAŃSKU | kalwinów]], wydając na przykład 26 [[KANCJONAŁ | kancjonałów]] w języku polskim. Oblicza się, że na rynku książek reformacyjnych jego druki stanowiły 50% całej krajowej produkcji reformacyjnej. W 1652, głównie z powodu zatargów z władzami miejskimi, zakończył działalność drukarską. <br/><br/> | Od 1661 należał do Ławy Szyprów gdańskiego [[DWÓR ARTUSA| Dworu Artusa]]. Ocenia się, że w ciągu 44 lat wydał ponad 2000 książek o objętości ponad 2200 arkuszy. Większość druków opatrywał sygnetem z napisem: ''Sicut Flos Agri, Sic Floret Homo'' (''Jak kwiat na polu, tak kwitnie człowiek''). Odbiorców druków poszukiwał głównie w kręgach [[KALWINI W GDAŃSKU | kalwinów]], wydając na przykład 26 [[KANCJONAŁ | kancjonałów]] w języku polskim. Oblicza się, że na rynku książek reformacyjnych jego druki stanowiły 50% całej krajowej produkcji reformacyjnej. W 1652, głównie z powodu zatargów z władzami miejskimi, zakończył działalność drukarską. <br/><br/> | ||
Po śmierci pierwszej żony, Marii Baerckholten, ożenił się 3 V 1650 w [[KOŚCIÓŁ ŚW. PIOTRA I PAWŁA | kościele św. Piotra i Pawła]] z Elisabeth Blütin (około 1597 – 5 VIII 1664 Gdańsk), z którą miał syna Heniricha (1613–1659). Zniechęcony nieustającymi zatargami z gdańska Radą Miejską, odstąpił oficynę wnukom swojej pierwszej żony, [[MÜLLER ANDREAS JULIUS, introligator, drukarz | Andreasowi Juliusowi]] i Ernestowi Müllerom. Pochowany w gdańskim [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]]. {{author: PP}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | Po śmierci pierwszej żony, Marii Baerckholten, ożenił się 3 V 1650 w [[KOŚCIÓŁ ŚW. PIOTRA I PAWŁA | kościele św. Piotra i Pawła]] z Elisabeth Blütin (około 1597 – 5 VIII 1664 Gdańsk), z którą miał syna Heniricha (1613–1659). Zniechęcony nieustającymi zatargami z gdańska Radą Miejską, odstąpił oficynę wnukom swojej pierwszej żony, [[MÜLLER ANDREAS JULIUS, introligator, drukarz | Andreasowi Juliusowi]] i Ernestowi Müllerom. Pochowany w gdańskim [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]]. {{author: PP}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | ||
Wersja z 07:24, 5 maj 2024
ANDREAS HÜNEFELD (Hanefeldt) (1581 Halberstadt, Saksonia – 19 III 1666 Gdańsk), drukarz, wyznania kalwińskiego. Według jego słów, pochodził z rodziny wywodzącej się z Niderlandów. W 1603 przybył do Gdańska z Wilhelmem Guillemotem, przejął założoną przez niego drukarnię w Bramie Na Zbytkach przy Ketterhagergasse (ul. Zbytki), poślubiając 22 IX 1608 wdowę po nim, Marię Baerckholten (1580 – 7 V 1649 Gdańsk) ( drukarstwo i drukarnie; prasa). 30 V 1609 jako księgarz i drukarz otrzymał kupieckie obywatelstwo Gdańska. Wydawał pisma na potrzeby gdańskiego środowiska naukowego i literackiego. Zasłynął wydaniem w 1615 jednego z podstawowych dzieł ruchu różokrzyżowców Fama Fraternitatis, które przyczyniło się do powstania w Gdańsku placówki różokrzyżowców „Antilia”, a jeszcze bardziej wydaniem w 1632 Biblii gdańskiej, służącej następnie jako wzór dla wydawnictw zagranicznych. 4 IV 1633 otrzymał królewski przywilej na wyłączne wydawanie podręczników Jana Ámosa Komenskiego
(wcześniej otrzymał zgodę na wydawanie w języku polskim i niemieckim, podczas gdy przywilej drukowania oryginalnej wersji łacińskiej posiadał Georg Rhete). W 1634 wydrukował reprint Buch von der Deutschen Poeterey, wydanej w 1624 we Wrocławiu, czym przyczynił się do wzrostu popularności m.in. poety Martina Opitza.
Od 1618 wydawał tygodnik „Wöchentliche Zeitung aus mehrerlei Orten…” („Gazeta tygodniowa z kilku miejscowości …”), który w 1619 ukazywał się nawet trzy razy w tygodniu i był pierwszą gazetą w Rzeczypospolitej (zamknięty w 1619 staraniem burmistrza Eggerta von Kempena). Podjął się także drukowania innych czasopism, ale Rada Miejska w 1644 zakazała mu tej działalności.
Od 1661 należał do Ławy Szyprów gdańskiego Dworu Artusa. Ocenia się, że w ciągu 44 lat wydał ponad 2000 książek o objętości ponad 2200 arkuszy. Większość druków opatrywał sygnetem z napisem: Sicut Flos Agri, Sic Floret Homo (Jak kwiat na polu, tak kwitnie człowiek). Odbiorców druków poszukiwał głównie w kręgach kalwinów, wydając na przykład 26 kancjonałów w języku polskim. Oblicza się, że na rynku książek reformacyjnych jego druki stanowiły 50% całej krajowej produkcji reformacyjnej. W 1652, głównie z powodu zatargów z władzami miejskimi, zakończył działalność drukarską.
Po śmierci pierwszej żony, Marii Baerckholten, ożenił się 3 V 1650 w kościele św. Piotra i Pawła z Elisabeth Blütin (około 1597 – 5 VIII 1664 Gdańsk), z którą miał syna Heniricha (1613–1659). Zniechęcony nieustającymi zatargami z gdańska Radą Miejską, odstąpił oficynę wnukom swojej pierwszej żony, Andreasowi Juliusowi i Ernestowi Müllerom. Pochowany w gdańskim kościele Najświętszej Marii Panny.
Bibliografia:
Archiwum Państwowe Gdańsk, sygn. 300,1/77, s. 267–268 (19 III 1652 – jako Stieffgroßvater/ przyrodni dziadek Andreasa Juliusa i Ernsta Müllerów); 300,6/4, Bl. 296v ( 18 VIII 1654).
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. II, s. 101.
Hünefeld Andrzej, w: Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, t. 4: Pomorze, opr. Alodia Kawecka-Gryczowa oraz Krystyna Korotajowa, Wrocław-Warszawa-Kraków 1962, s. 156-169.
Nowak Zbigniew, Hünefeld Andrzej, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 2, Gdańsk 1994, s. 242-243.
