NIEDERHOF LEONHARD, proboszcz kościoła św. Bartłomieja
m (Blazejsliwinski przeniósł stronę NIEDERHOF LEONHARD, proboszcz kościoła św. Bartłomieja na NIEDERHOF LEONHARD, proboszcz kościołów św. Bartłomieja i NMP, bez pozostawienia przekierowania pod starym tytułem) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{web}} | {{web}} | ||
'''LEONHARD NIEDERHOF''' (zm. 6 XII 1545 Frombork), proboszcz kościołów [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARTŁOMIEJA I OPIEKI NAJŚWIĘTSZEJ BOGURODZICY | św. Bartłomieja]] i [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | Najświętszej Marii Panny]] (NMP), kanonik warmiński. Wnuk burmistrza [[NIEDERHOF REINHOLD, burmistrz Gdańska | Reinholda Niederhofa]], syn kupca i armatora Heinricha (zm. 1499) oraz Ursuli Spadendorf. Miał 15 rodzeństwa, z którego tylko siedmioro dożyło wieku dojrzałego, jednym z braci był burmistrz [[NIEDERHOF EDUARD, burmistrz Gdańska | Eduard Niederhof]].<br/><br/> | '''LEONHARD NIEDERHOF''' (zm. 6 XII 1545 Frombork), proboszcz kościołów [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARTŁOMIEJA I OPIEKI NAJŚWIĘTSZEJ BOGURODZICY | św. Bartłomieja]] i [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | Najświętszej Marii Panny]] (NMP), kanonik warmiński. Wnuk burmistrza [[NIEDERHOF REINHOLD, burmistrz Gdańska | Reinholda Niederhofa]], syn kupca i armatora Heinricha (zm. 1499) oraz Ursuli Spadendorf. Miał 15 rodzeństwa, z którego tylko siedmioro dożyło wieku dojrzałego, jednym z braci był burmistrz [[NIEDERHOF EDUARD, burmistrz Gdańska | Eduard Niederhof]].<br/><br/> | ||
| − | W 1505 studiował na uniwersytecie w Krakowie, w 1507 uzyskał tytuł bakałarza na uniwersytecie w Lipsku, po studiach w Rzymie doktora praw. W latach 1511–1515 był proboszczem w gdańskim kościele św. Bartłomieja, rzadko przebywał na terenie parafii. Od 1515 kanonik warmiński, od 1519 chełmiński i dorpacki (obecnie Tartu, Estonia). W 1525, w czasie tumultów religijnych w Dorpacie, jego dom zdemolowali luteranie. <br/><br/> | + | W 1505 studiował na uniwersytecie w Krakowie, w 1507 uzyskał tytuł bakałarza na uniwersytecie w Lipsku, po studiach w Rzymie doktora praw. W latach 1511–1515 był proboszczem w gdańskim kościele św. Bartłomieja, rzadko przebywał na terenie parafii. Od 1515 kanonik warmiński, od 1519 chełmiński i dorpacki (obecnie Tartu, Estonia). <br/><br/> |
| + | W 1520, w czasie wojny polsko-krzyżackiej, z kilkoma innymi kanonikami warmińskim schronił się w Olsztynie (gdzie zdeponowano majątek warmińskiej kapituły), był następnie z polskimi zaciężnymi, którzy w tym samym roku zdobywali niektóre miasta (m.in. Iławę, Krzyżpork, Pieniężno). Ich udział w walkach wywołał oburzenie Krzyżaków i dyplomatyczny skandal. W tym samy roku z kanonikami warmińskimi [[GIESE TIEDEMANN, biskup chełmiński i warmiński | Tiedemannem Giese]] i Janem Ferberem, przebywał w Gdańsku, wiosną 1521 był w Toruniu podczas układów króla polskiego z Krzyżakami zakończonych zawarciem czteroletniego rozejmu. Na przełomie 1521/1522 był jednym z delegatów kapituły warmińskiej na obradujący w Piotrkowie sejm koronny, gdzie bezskutecznie próbowano uzyskać rekompensatę za wojenne zniszczenia dóbr biskupstwa. Po śmierci biskupa Fabiana Luzjańskiego wraz z Tiedemannem Giese w marcu 1523 w Krakowie przedkładał królowi Zygmuntowi Staremu listę potencjalnych następców. 13 IV 1523 brał udział w wyborze nowego biskupa warmińskiego, którym został [[FERBER MORITZ, biskup warmiński | Maurycy]], jako pierwszy podpisał tzw. „artykuły zaprzysiężeniowe” (articuli iurati), określające zobowiązania, jakie stawiano przed nowym biskupem. W 1525, w czasie tumultów religijnych w Dorpacie, jego dom zdemolowali luteranie. <br/><br/> | ||
| + | W 1530 Tiedemann Giese i rektor gdańskiej [[SZKOŁA MARIACKA | szkoły mariackiej]] Urban Ulrici wysunęli skutecznie jego kandydaturę na proboszcza gdańskiego kościoła NMP, z której to godności zrezygnował [[DANTYSZEK JAN, proboszcz kościoła NMP, biskup | Jan Dantyszek]]. | ||
Od 1532 dziekan kapituły warmińskiej, zrezygnował z kanonii chełmińskiej (w testamencie zapisał 300 grzywien na szkołę chełmińską). W 1533 starał się o kanonię warszawską. Wspierał konkurentów [[DANTYSZEK JAN, proboszcz kościoła NMP, biskup | Jana Dantyszka]] w rywalizacji o godności biskupa warmińskiego: w 1536 kustosza kapituły [[GIESE TIEDEMANN, biskup chełmiński i warmiński | Tiedemanna Giesego]], w 1537 prepozyta Pawła Płotowskiego. Poparcie dla tego drugiego wycofał, gdy okazało się, że był on jednym z kanoników dostarczających Janowi Dantyszkowi informacji zbieranych na potrzeby procesu kanonicznego, szykowanego przeciwko niemu, Mikołajowi Kopernikowi, kanonikowi Aleksandrowi Scultetiemu oraz ich gospodyniom, z zarzutem prowadzenia swobodnego trybu życia i otwartego łamania celibatu (do procesu nie doszło). Po Janie Dantyszku został proboszczem w gdańskim kościele NMP. Był jednym z trzech wykonawców testamentu Mikołaja Kopernika. {{author: JANSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | Od 1532 dziekan kapituły warmińskiej, zrezygnował z kanonii chełmińskiej (w testamencie zapisał 300 grzywien na szkołę chełmińską). W 1533 starał się o kanonię warszawską. Wspierał konkurentów [[DANTYSZEK JAN, proboszcz kościoła NMP, biskup | Jana Dantyszka]] w rywalizacji o godności biskupa warmińskiego: w 1536 kustosza kapituły [[GIESE TIEDEMANN, biskup chełmiński i warmiński | Tiedemanna Giesego]], w 1537 prepozyta Pawła Płotowskiego. Poparcie dla tego drugiego wycofał, gdy okazało się, że był on jednym z kanoników dostarczających Janowi Dantyszkowi informacji zbieranych na potrzeby procesu kanonicznego, szykowanego przeciwko niemu, Mikołajowi Kopernikowi, kanonikowi Aleksandrowi Scultetiemu oraz ich gospodyniom, z zarzutem prowadzenia swobodnego trybu życia i otwartego łamania celibatu (do procesu nie doszło). Po Janie Dantyszku został proboszczem w gdańskim kościele NMP. Był jednym z trzech wykonawców testamentu Mikołaja Kopernika. {{author: JANSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | ||
| Linia 8: | Linia 10: | ||
'''Bibliografia''':<br/> | '''Bibliografia''':<br/> | ||
Biskup Marian, ''Sprawa Mikołaja Kopernika i Anny Schilling w świetle listów Feliksa Reicha do biskupa Jana Dantyszka z 1539 roku'', Komunikaty Mazursko-Warmińskie 1972, nr 2-3.<br/> | Biskup Marian, ''Sprawa Mikołaja Kopernika i Anny Schilling w świetle listów Feliksa Reicha do biskupa Jana Dantyszka z 1539 roku'', Komunikaty Mazursko-Warmińskie 1972, nr 2-3.<br/> | ||
| + | Borawska Teresa, ''Thiedemann Giesse (1480–1550)'', Olsztyn 1984 (przez indeks).<br/> | ||
Borawska Teresa, ''Życie umysłowe na Warmii w czasach Mikołaja Kopernika'', Toruń 1996, s. 165–166.<br/> | Borawska Teresa, ''Życie umysłowe na Warmii w czasach Mikołaja Kopernika'', Toruń 1996, s. 165–166.<br/> | ||
| + | Borawska Teresa, ''Niederhoff Leonard'', w: Słownik Biograficzny Kapituły Warmińskiej, Olsztyn 1996, s. 58–59. | ||
Drewnowski Jerzy, ''Nowe źródło do niedoszłego procesu kanonicznego przeciwko Mikołajowi Kopernikowi'', Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, 23/1, Warszawa, 1978.<br/> | Drewnowski Jerzy, ''Nowe źródło do niedoszłego procesu kanonicznego przeciwko Mikołajowi Kopernikowi'', Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, 23/1, Warszawa, 1978.<br/> | ||
| − | |||
Schwarz Friedrich, ''Niederhoff Reinhold'', Altpreußische Biographie, Bd. II, Marburg/Lahn, 1967.<br/> | Schwarz Friedrich, ''Niederhoff Reinhold'', Altpreußische Biographie, Bd. II, Marburg/Lahn, 1967.<br/> | ||
Zins Henryk, ''Kapituła fromborska w czasach Mikołaja Kopernika'', Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 1959, nr 4. | Zins Henryk, ''Kapituła fromborska w czasach Mikołaja Kopernika'', Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 1959, nr 4. | ||
Wersja z 14:52, 9 mar 2024
LEONHARD NIEDERHOF (zm. 6 XII 1545 Frombork), proboszcz kościołów św. Bartłomieja i Najświętszej Marii Panny (NMP), kanonik warmiński. Wnuk burmistrza Reinholda Niederhofa, syn kupca i armatora Heinricha (zm. 1499) oraz Ursuli Spadendorf. Miał 15 rodzeństwa, z którego tylko siedmioro dożyło wieku dojrzałego, jednym z braci był burmistrz Eduard Niederhof.
W 1505 studiował na uniwersytecie w Krakowie, w 1507 uzyskał tytuł bakałarza na uniwersytecie w Lipsku, po studiach w Rzymie doktora praw. W latach 1511–1515 był proboszczem w gdańskim kościele św. Bartłomieja, rzadko przebywał na terenie parafii. Od 1515 kanonik warmiński, od 1519 chełmiński i dorpacki (obecnie Tartu, Estonia).
W 1520, w czasie wojny polsko-krzyżackiej, z kilkoma innymi kanonikami warmińskim schronił się w Olsztynie (gdzie zdeponowano majątek warmińskiej kapituły), był następnie z polskimi zaciężnymi, którzy w tym samym roku zdobywali niektóre miasta (m.in. Iławę, Krzyżpork, Pieniężno). Ich udział w walkach wywołał oburzenie Krzyżaków i dyplomatyczny skandal. W tym samy roku z kanonikami warmińskimi Tiedemannem Giese i Janem Ferberem, przebywał w Gdańsku, wiosną 1521 był w Toruniu podczas układów króla polskiego z Krzyżakami zakończonych zawarciem czteroletniego rozejmu. Na przełomie 1521/1522 był jednym z delegatów kapituły warmińskiej na obradujący w Piotrkowie sejm koronny, gdzie bezskutecznie próbowano uzyskać rekompensatę za wojenne zniszczenia dóbr biskupstwa. Po śmierci biskupa Fabiana Luzjańskiego wraz z Tiedemannem Giese w marcu 1523 w Krakowie przedkładał królowi Zygmuntowi Staremu listę potencjalnych następców. 13 IV 1523 brał udział w wyborze nowego biskupa warmińskiego, którym został Maurycy, jako pierwszy podpisał tzw. „artykuły zaprzysiężeniowe” (articuli iurati), określające zobowiązania, jakie stawiano przed nowym biskupem. W 1525, w czasie tumultów religijnych w Dorpacie, jego dom zdemolowali luteranie.
W 1530 Tiedemann Giese i rektor gdańskiej szkoły mariackiej Urban Ulrici wysunęli skutecznie jego kandydaturę na proboszcza gdańskiego kościoła NMP, z której to godności zrezygnował Jan Dantyszek.
Od 1532 dziekan kapituły warmińskiej, zrezygnował z kanonii chełmińskiej (w testamencie zapisał 300 grzywien na szkołę chełmińską). W 1533 starał się o kanonię warszawską. Wspierał konkurentów Jana Dantyszka w rywalizacji o godności biskupa warmińskiego: w 1536 kustosza kapituły Tiedemanna Giesego, w 1537 prepozyta Pawła Płotowskiego. Poparcie dla tego drugiego wycofał, gdy okazało się, że był on jednym z kanoników dostarczających Janowi Dantyszkowi informacji zbieranych na potrzeby procesu kanonicznego, szykowanego przeciwko niemu, Mikołajowi Kopernikowi, kanonikowi Aleksandrowi Scultetiemu oraz ich gospodyniom, z zarzutem prowadzenia swobodnego trybu życia i otwartego łamania celibatu (do procesu nie doszło). Po Janie Dantyszku został proboszczem w gdańskim kościele NMP. Był jednym z trzech wykonawców testamentu Mikołaja Kopernika.
Bibliografia:
Biskup Marian, Sprawa Mikołaja Kopernika i Anny Schilling w świetle listów Feliksa Reicha do biskupa Jana Dantyszka z 1539 roku, Komunikaty Mazursko-Warmińskie 1972, nr 2-3.
Borawska Teresa, Thiedemann Giesse (1480–1550), Olsztyn 1984 (przez indeks).
Borawska Teresa, Życie umysłowe na Warmii w czasach Mikołaja Kopernika, Toruń 1996, s. 165–166.
Borawska Teresa, Niederhoff Leonard, w: Słownik Biograficzny Kapituły Warmińskiej, Olsztyn 1996, s. 58–59.
Drewnowski Jerzy, Nowe źródło do niedoszłego procesu kanonicznego przeciwko Mikołajowi Kopernikowi, Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, 23/1, Warszawa, 1978.
Schwarz Friedrich, Niederhoff Reinhold, Altpreußische Biographie, Bd. II, Marburg/Lahn, 1967.
Zins Henryk, Kapituła fromborska w czasach Mikołaja Kopernika, Komunikaty Mazursko-Warmińskie, 1959, nr 4.
