CZARNE MORZE
| Linia 3: | Linia 3: | ||
[[File: Zarząd_Transportu.jpg |thumb| Trzy biurowce przy ul. Na Stoku, 2021]] | [[File: Zarząd_Transportu.jpg |thumb| Trzy biurowce przy ul. Na Stoku, 2021]] | ||
'''CZARNE MORZE''' (1695 Schwartze Maehr, nast. Schwarzes Meer). W średniowieczu na północnym stoku [[BISKUPIA GÓRKA | Biskupiej Górki]] nad [[KANAŁ RADUNI | Kanałem Raduni]], miejsce lokalizacji cegielni [[GŁÓWNE MIASTO | Głównego Miasta]] oraz zasobnego w żwir wyrobiska. Z powodu granicznego charakteru – rozdzielało dobra Głównego Miasta i biskupów włocławskich – nazywane co najmniej do połowy XVII wieku Doliną Róż (1571 Rosenthal – krzewy róż sadzono jako graniczne zapory).<br/><br/> | '''CZARNE MORZE''' (1695 Schwartze Maehr, nast. Schwarzes Meer). W średniowieczu na północnym stoku [[BISKUPIA GÓRKA | Biskupiej Górki]] nad [[KANAŁ RADUNI | Kanałem Raduni]], miejsce lokalizacji cegielni [[GŁÓWNE MIASTO | Głównego Miasta]] oraz zasobnego w żwir wyrobiska. Z powodu granicznego charakteru – rozdzielało dobra Głównego Miasta i biskupów włocławskich – nazywane co najmniej do połowy XVII wieku Doliną Róż (1571 Rosenthal – krzewy róż sadzono jako graniczne zapory).<br/><br/> | ||
| − | W początkach XV wieku było tam także 45 ogrodów. Na przełomie XVI i XVII wieku niektóre parcele zabudowano domami, w | + | W początkach XV wieku było tam także 45 ogrodów. Na przełomie XVI i XVII wieku niektóre parcele zabudowano domami, w 1637 istniała karczma. Nazwa, po raz pierwszy użyta na planie miasta z 1695, powstała od stawu, który wypełnił wyrobisko żwiru. Po zastoju spowodowanym zniszczeniami wojennymi (1656, 1734) osiedle w 2. połowie XVIII wieku przeżyło ponownie okres rozwoju. W 1762 wzdłuż czterech przecznic wokół stawu, objętych wspólną nazwą Czarne Morze (obecnie ul. Biskupia, Na Stoku, Salwator oraz nieistniejąca Stawki), było 90 posesji, w 1839 – około 350.<br/><br/> |
Obok ogrodów i drobnych zakładów wytwórczych znajdowały się tu budynki użyteczności publicznej, między innymi w 2. połowie XIX wieku krótko [[SZPITAL DIAKONIS EWANGELICKICH | szpital diakonis ewangelickich]], szkoła powszechna, świątynia [[KOŚCIÓŁ APOSTOLSKO-KATOLICKI | Kościoła Apostolsko-Katolickiego]]. Po rozebraniu w latach 1892–1894 zachodniego pasa [[FORTYFIKACJE | fortyfikacji]] nastąpił dalszy rozwój osiedla. Z Czarnego Morza wyodrębniono osobne ulice, tylko najstarsza, wysunięta najbardziej na północ, zachowała dawną nazwę, w 1945 przemianowaną na Stawki. Pobudowano wówczas kamienice czynszowe, ciasno zgrupowane wzdłuż pnących się na stok Biskupiej Górki uliczek.<br/><br/> | Obok ogrodów i drobnych zakładów wytwórczych znajdowały się tu budynki użyteczności publicznej, między innymi w 2. połowie XIX wieku krótko [[SZPITAL DIAKONIS EWANGELICKICH | szpital diakonis ewangelickich]], szkoła powszechna, świątynia [[KOŚCIÓŁ APOSTOLSKO-KATOLICKI | Kościoła Apostolsko-Katolickiego]]. Po rozebraniu w latach 1892–1894 zachodniego pasa [[FORTYFIKACJE | fortyfikacji]] nastąpił dalszy rozwój osiedla. Z Czarnego Morza wyodrębniono osobne ulice, tylko najstarsza, wysunięta najbardziej na północ, zachowała dawną nazwę, w 1945 przemianowaną na Stawki. Pobudowano wówczas kamienice czynszowe, ciasno zgrupowane wzdłuż pnących się na stok Biskupiej Górki uliczek.<br/><br/> | ||
| − | W | + | W 1945 zabudowa została częściowo zniszczona (zwłaszcza ul. Stawki). W latach 60. XX wieku wybudowano tam trzy biurowce (mieszczące między innymi przez pewien czas I Urząd Skarbowy, od 2005 [[ZARZĄD TRANSPORTU MIEJSKIEGO W GDAŃSKU | Zarząd Transportu Miejskiego w Gdańsku]]), a w latach 1974–1987 w miejsce ul. Stawki poprowadzono dwupasmową al. Armii Krajowej. {{author: SK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] |
Aktualna wersja na dzień 18:17, 10 mar 2023
u dołu po lewej Czarne Morze
CZARNE MORZE (1695 Schwartze Maehr, nast. Schwarzes Meer). W średniowieczu na północnym stoku Biskupiej Górki nad Kanałem Raduni, miejsce lokalizacji cegielni Głównego Miasta oraz zasobnego w żwir wyrobiska. Z powodu granicznego charakteru – rozdzielało dobra Głównego Miasta i biskupów włocławskich – nazywane co najmniej do połowy XVII wieku Doliną Róż (1571 Rosenthal – krzewy róż sadzono jako graniczne zapory).
W początkach XV wieku było tam także 45 ogrodów. Na przełomie XVI i XVII wieku niektóre parcele zabudowano domami, w 1637 istniała karczma. Nazwa, po raz pierwszy użyta na planie miasta z 1695, powstała od stawu, który wypełnił wyrobisko żwiru. Po zastoju spowodowanym zniszczeniami wojennymi (1656, 1734) osiedle w 2. połowie XVIII wieku przeżyło ponownie okres rozwoju. W 1762 wzdłuż czterech przecznic wokół stawu, objętych wspólną nazwą Czarne Morze (obecnie ul. Biskupia, Na Stoku, Salwator oraz nieistniejąca Stawki), było 90 posesji, w 1839 – około 350.
Obok ogrodów i drobnych zakładów wytwórczych znajdowały się tu budynki użyteczności publicznej, między innymi w 2. połowie XIX wieku krótko szpital diakonis ewangelickich, szkoła powszechna, świątynia Kościoła Apostolsko-Katolickiego. Po rozebraniu w latach 1892–1894 zachodniego pasa fortyfikacji nastąpił dalszy rozwój osiedla. Z Czarnego Morza wyodrębniono osobne ulice, tylko najstarsza, wysunięta najbardziej na północ, zachowała dawną nazwę, w 1945 przemianowaną na Stawki. Pobudowano wówczas kamienice czynszowe, ciasno zgrupowane wzdłuż pnących się na stok Biskupiej Górki uliczek.
W 1945 zabudowa została częściowo zniszczona (zwłaszcza ul. Stawki). W latach 60. XX wieku wybudowano tam trzy biurowce (mieszczące między innymi przez pewien czas I Urząd Skarbowy, od 2005 Zarząd Transportu Miejskiego w Gdańsku), a w latach 1974–1987 w miejsce ul. Stawki poprowadzono dwupasmową al. Armii Krajowej.
