WIKA-CZARNOWSKA MARIA, przedstawicielka gdańskiej Polonii
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{web}} | {{web}} | ||
'''MARIA WIKA-CZARNOWSKA''' (13 II 1913 Gdańsk – 5 XI 1994 Gdańsk), przedstawicielka gdańskiej Polonii. Córka Teofila Dziarnowskiego i Zofii z domu Esden-Tempskiej (wdowy po Feliksie Szymańskim, z którym miała syna Karola (po aresztowaniu przez Rosjan zm. | '''MARIA WIKA-CZARNOWSKA''' (13 II 1913 Gdańsk – 5 XI 1994 Gdańsk), przedstawicielka gdańskiej Polonii. Córka Teofila Dziarnowskiego i Zofii z domu Esden-Tempskiej (wdowy po Feliksie Szymańskim, z którym miała syna Karola (po aresztowaniu przez Rosjan zm. | ||
| − | w sierpniu 1945 na czerwonkę w Kopejsku koło Czelabińska)). Jako uczennica [[GIMNAZJUM POLSKIE | Gimnazjum Polskiego]] zapisała się do Towarzystwa Śpiewaczego Lutnia w | + | w sierpniu 1945 na czerwonkę w Kopejsku koło Czelabińska)). Jako uczennica [[GIMNAZJUM POLSKIE | Gimnazjum Polskiego]] zapisała się do Towarzystwa Śpiewaczego Lutnia w Gdańsku, mieszkała w 1927 w Gdańsku-[[WRZESZCZ |Wrzeszczu]] przy Bahnhofstraße 3 (ul. Dmowskiego). W 1933 absolwentka polskiej [[POLSKIE SZKOŁY HANDLOWE W II WOLNYM MIEŚCIE GDAŃSKU | Wyższej Szkoły Handlowej]], od 1934 do 28 II 1939 pracowniczka Gdańskiej Macierzy Szkolnej. Od 1938 żona Rudolfa, syna [[WIKA-CZARNOWSKA BOGUMIŁA, działaczka gdańskiej Polonii | Bogumiły]] i [[WIKA-CZARNOWSKI ANASTAZY, działacz gdańskiej Polonii, patron gdańskiej ulicy | Anastazego Wika-Czarnowskich]], w 1931 maturzysty gdańskiego [[GIMNAZJUM POLSKIE | Gimnazjum Polskiego]], prawnika po Politechnice Lwowskiej, z którym mieszkała we Wrzeszczu przy ul. Sobótki 10a. Mąż, początkowo pracujący w gdańskim oddziale British-Polish Bank, następnie z ramienia rządu polskiego radca prawny Rady Portu Gdańsk, 25 VIII 1939 wysłał ją z urodzonym 7 lipca tego roku synem Wiesławem do zarządzanego przez przyrodniego brata Karola majątku matki w Bukowym Polu (gmina Liniewo) i wraz z pracownikami Rady Portu przez Gdynię ewakuował się do Warszawy. Po udziale w powstaniu warszawskim aresztowany i wywieziony w głąb Niemiec, po zakończeniu wojny wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie pracował jako radca prawny Polonii amerykańskiej.<br/><br/> |
Po odebraniu bratu Karolowi przez Niemców majątku w Bukowym Polu (prowadził następnie młyn w Kwiatkach koło Brus), od listopada 1939 mieszkała u krewnego Alfonsa Gostkowskiego w Sobączu, od początku 1941 w Kościerzynie, gdzie pracowała w Höhere SS- und Polizeiführer Umsiedlungsstab, Sztabie Przesiedleńczym przygotowującym wywózki Polaków do Generalnej Guberni i opiekującym się napływającymi w ich miejsce niemieckimi kolonistami. Od 1941 do marca 1945 zatrudniona była w miejscowym wójtostwie, między innymi przy dystrybucji kart zaopatrzeniowych. Ukrywała posiadane [[OBYWATELSTWO II WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA | obywatelstwo Wolnego Miasta Gdańska]], od jesieni 1941 współpracowała z ruchem oporu, między innymi była łączniczką dowódcy miejscowego zgrupowania „Gryfa” kpt. Jana Szalewskiego ps. „Soból”. Zajmowała się uprzedzaniem osób zagrożonych wywózką, legalizacją dokumentów, organizowała pomoc żywnościową i materialną, informowała o niemieckich akcjach przeciwko lokalnemu podziemiu. 4 VII 1978 władze emigracyjne w Londynie odznaczyły ją Krzyżem Armii Krajowej. Przez ostatnie tygodnie wojny ukrywała się.<br/><br/> | Po odebraniu bratu Karolowi przez Niemców majątku w Bukowym Polu (prowadził następnie młyn w Kwiatkach koło Brus), od listopada 1939 mieszkała u krewnego Alfonsa Gostkowskiego w Sobączu, od początku 1941 w Kościerzynie, gdzie pracowała w Höhere SS- und Polizeiführer Umsiedlungsstab, Sztabie Przesiedleńczym przygotowującym wywózki Polaków do Generalnej Guberni i opiekującym się napływającymi w ich miejsce niemieckimi kolonistami. Od 1941 do marca 1945 zatrudniona była w miejscowym wójtostwie, między innymi przy dystrybucji kart zaopatrzeniowych. Ukrywała posiadane [[OBYWATELSTWO II WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA | obywatelstwo Wolnego Miasta Gdańska]], od jesieni 1941 współpracowała z ruchem oporu, między innymi była łączniczką dowódcy miejscowego zgrupowania „Gryfa” kpt. Jana Szalewskiego ps. „Soból”. Zajmowała się uprzedzaniem osób zagrożonych wywózką, legalizacją dokumentów, organizowała pomoc żywnościową i materialną, informowała o niemieckich akcjach przeciwko lokalnemu podziemiu. 4 VII 1978 władze emigracyjne w Londynie odznaczyły ją Krzyżem Armii Krajowej. Przez ostatnie tygodnie wojny ukrywała się.<br/><br/> | ||
Po 1945 wróciła do Gdańska, do dawnego mieszkania przy ul. Sobótki 10a. Pracowała jako kasjerka w ekspozyturze UNRRA, następnie była księgową w przedsiębiorstwach państwowych, ostatnie 20 lat – do emerytury w 1977 – w [[ELMOR SA | Elmorze]]. Pochowana na [[CMENTARZE WE WRZESZCZU. SREBRZYSKO | cmentarzu Srebrzysko]]. {{author: JANSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | Po 1945 wróciła do Gdańska, do dawnego mieszkania przy ul. Sobótki 10a. Pracowała jako kasjerka w ekspozyturze UNRRA, następnie była księgową w przedsiębiorstwach państwowych, ostatnie 20 lat – do emerytury w 1977 – w [[ELMOR SA | Elmorze]]. Pochowana na [[CMENTARZE WE WRZESZCZU. SREBRZYSKO | cmentarzu Srebrzysko]]. {{author: JANSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Wersja z 13:45, 29 gru 2022
MARIA WIKA-CZARNOWSKA (13 II 1913 Gdańsk – 5 XI 1994 Gdańsk), przedstawicielka gdańskiej Polonii. Córka Teofila Dziarnowskiego i Zofii z domu Esden-Tempskiej (wdowy po Feliksie Szymańskim, z którym miała syna Karola (po aresztowaniu przez Rosjan zm.
w sierpniu 1945 na czerwonkę w Kopejsku koło Czelabińska)). Jako uczennica Gimnazjum Polskiego zapisała się do Towarzystwa Śpiewaczego Lutnia w Gdańsku, mieszkała w 1927 w Gdańsku-Wrzeszczu przy Bahnhofstraße 3 (ul. Dmowskiego). W 1933 absolwentka polskiej Wyższej Szkoły Handlowej, od 1934 do 28 II 1939 pracowniczka Gdańskiej Macierzy Szkolnej. Od 1938 żona Rudolfa, syna Bogumiły i Anastazego Wika-Czarnowskich, w 1931 maturzysty gdańskiego Gimnazjum Polskiego, prawnika po Politechnice Lwowskiej, z którym mieszkała we Wrzeszczu przy ul. Sobótki 10a. Mąż, początkowo pracujący w gdańskim oddziale British-Polish Bank, następnie z ramienia rządu polskiego radca prawny Rady Portu Gdańsk, 25 VIII 1939 wysłał ją z urodzonym 7 lipca tego roku synem Wiesławem do zarządzanego przez przyrodniego brata Karola majątku matki w Bukowym Polu (gmina Liniewo) i wraz z pracownikami Rady Portu przez Gdynię ewakuował się do Warszawy. Po udziale w powstaniu warszawskim aresztowany i wywieziony w głąb Niemiec, po zakończeniu wojny wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie pracował jako radca prawny Polonii amerykańskiej.
Po odebraniu bratu Karolowi przez Niemców majątku w Bukowym Polu (prowadził następnie młyn w Kwiatkach koło Brus), od listopada 1939 mieszkała u krewnego Alfonsa Gostkowskiego w Sobączu, od początku 1941 w Kościerzynie, gdzie pracowała w Höhere SS- und Polizeiführer Umsiedlungsstab, Sztabie Przesiedleńczym przygotowującym wywózki Polaków do Generalnej Guberni i opiekującym się napływającymi w ich miejsce niemieckimi kolonistami. Od 1941 do marca 1945 zatrudniona była w miejscowym wójtostwie, między innymi przy dystrybucji kart zaopatrzeniowych. Ukrywała posiadane obywatelstwo Wolnego Miasta Gdańska, od jesieni 1941 współpracowała z ruchem oporu, między innymi była łączniczką dowódcy miejscowego zgrupowania „Gryfa” kpt. Jana Szalewskiego ps. „Soból”. Zajmowała się uprzedzaniem osób zagrożonych wywózką, legalizacją dokumentów, organizowała pomoc żywnościową i materialną, informowała o niemieckich akcjach przeciwko lokalnemu podziemiu. 4 VII 1978 władze emigracyjne w Londynie odznaczyły ją Krzyżem Armii Krajowej. Przez ostatnie tygodnie wojny ukrywała się.
Po 1945 wróciła do Gdańska, do dawnego mieszkania przy ul. Sobótki 10a. Pracowała jako kasjerka w ekspozyturze UNRRA, następnie była księgową w przedsiębiorstwach państwowych, ostatnie 20 lat – do emerytury w 1977 – w Elmorze. Pochowana na cmentarzu Srebrzysko.
