VOLCKMAR NICOLAUS, kaznodzieja, pedagog

Wersja z 09:31, 18 paź 2022

Nicolaus Volckmar, Compendium lingvae Polonicae in gratiam juventutis Dantiscanae, Dantisci 1594

NICOLAUS VOLCKMAR (około 1566? Hersfeld, Hesja – 10 XI 1601 Gdańsk), kaznodzieja, pedagog. W Gdańsku od 1584 nauczał języka polskiego, od 1594 był nauczycielem języka łacińskiego w Gimnazjum Akademickim, a od 1598 języka polskiego. Od 1599 polski kaznodzieja w kaplicy św. Anny, zgodnie z ówczesnym zwyczajem uzyskał ordynację na to stanowisko z rąk polskich duchownych, udając się w tym celu do pozostającego pod kuratelą rodziny Leszczyńskich zboru kalwińskiego w Radziejowie.

Za namową burmistrza Gerharda Brandesa autor słowników i podręczników do nauczania języka polskiego (za które uzyskał stypendium Rady Miejskiej), między innymi gramatyki Compendium linguae Polonicae in gratiam juventutis Dantiscanae (1594), łacińsko-polsko-niemieckiego leksykonu Dictionarium trilingue tripartitum ad discendum linguam Latinam, Polonicam et Germanicam accomodatum (1596, uzupełnione w kolejnym, pośmiertnym wydaniu także o język grecki). Pośmiertnie (1612) ukazały się niemiecko-polskie rozmówki Viertzig Dialogi, niezwykle popularne i wielokrotnie wznawiane (22 razy, z czego w XVII wieku – 19 razy). Polskie wydanie ukazało się w 2005. Od strony samego pomysłu opierały się one na używanych w Gdańsku podręcznikach (rozmówkach) do nauki języka łacińskiego Johanna Ludovica Vivesa i Joachima Camerariusa, były jednak ciekawsze, bo osadzone w gdańskiej rzeczywistości. Zmarł podczas epidemii dżumy. RED