MICHAŁOWSKI ANDRZEJ, działacz opozycji demokratycznej, radny

Wersja z 18:40, 11 paź 2022

ANDRZEJ MICHAŁOWSKI (ur. 16 XI 1946 Bielawa, powiat dzierżoniowski), działacz Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” (NSZZ), radny Gdańska. Syn Henryka i Izabelli z domu Grzegorzyńskiej. W latach 1963–1964 pracował w Zakładach Mechanicznych w Dzierżoniowie, od 1965 do 1968 odbywał zasadniczą służbę wojskową w Dywizjonie Okrętów Pogranicza na Westerplatte. Od 1968 pracował jako mechanik okrętowy i kierownik parku maszyn w Wydziale Usług Żeglugowych Zarządu Portu Gdańsk.

W grudniu 1970 uczestniczył w strajkach na Wybrzeżu. W 1972 ukończył przyzakładowe Technikum Eksploatacji Portów Morskich (przemianowane później na Zespół Szkół Morskich) w Gdańsku-Nowym Porcie, a w 1976 uzyskał w trybie eksternistycznym dyplom III oficera mechanika Polskiej Żeglugi Morskiej. Brał udział w strajku w sierpniu 1980 roku. We wrześniu 1980 był założycielem NSZZ „Solidarność” w Porcie Gdańskim. Od początku maja 1982 należał do Regionalnej Komisji Koordynacyjnej NSZZ „Solidarność” Regionu Gdańsk. Jego nazwiskiem, tak jak Bogdana Borusewicza, były podpisywane wszystkie odezwy, apele, oświadczenia i dokumenty tej Komisji. Od 16 VIII 1980 członek Komitetu Strajkowego w Zarządzie Portu Gdańsk. Pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Wydziałowej w Wydziale Usług Żeglugowych Zarządu Portu Gdańsk. W 1981 był wiceprzewodniczącym Sekcji Krajowej Żeglugi i Gospodarki Morskiej NSZZ „Solidarność”. W grudniu 1981 współorganizował strajk w Porcie Gdańsk.

Po pacyfikacji strajku był w stanie wojennym ścigany listami gończymi wydanymi przez prokuraturę Marynarki Wojennej. Współpracował z organizacjami podziemnymi – II Komisją Krajową NSZZ „Solidarność” i Ogólnopolskim Komitetem Oporu. W 1982 współorganizował niezależny pochód pierwszomajowy.
Aresztowany, za działalność opozycyjną 13 IX 1982, wyrokiem Sądu Marynarki Wojennej w Gdyni (z udziałem ks. Stanisława Bogdanowicza przygotowywano jego ucieczkę z gmachu sądu), został skazany na pięć lat więzienia i cztery lata pozbawienia praw obywatelskich. Osadzony w zakładzie karnym w Potulicach. Od 30 XI 1982 przebywał w ukryciu po tym, jak wyszedłszy na dwudniową przepustkę (uzyskaną dzięki Alinie Pienkowskiej), udzieloną z powodu złego stanu zdrowia matki, nie wrócił do więzienia. Był założycielem i kierownikiem licznych podziemnych drukarni na terenie Trójmiasta.

17 VI 1984 współorganizował symboliczną akcję, w ramach której na Długim Targu wypuszczono pomalowaną na czerwono świnię z umieszczonym na boku czarnym napisem „Głosuj na nas”. 30 IX 1985 ponownie aresztowany i oskarżony o działalność szpiegowską na rzecz USA. 13 X 1986, po roku śledztwa, został warunkowo zwolniony pomimo odmowy podpisu zobowiązania do nieprowadzenia dalszej działalności antypaństwowej. Po wyjściu na wolność zaczął razem z Bogdanem Borusewiczem odtwarzać podziemne drukarnie na terenie Trójmiasta. W 1987 roku wraz z Jerzym Milewskim (oddział „Solidarności” w Brukseli) i Piotrem Chruszczyńskim (oddział „Solidarności” w Paryżu) reprezentował „Solidarność” na Światowej Konferencji Ludzi Pracy w Genewie.

W 1987 wyemigrował do Norwegii, gdzie przebywali jego żona i syn. Nadal wspierał działaczy „Solidarności” w kraju, a w Norwegii został członkiem Zarządu Solidaritet Norge–Polen. Kontynuował działalność, między innymi pozyskując pieniądze i sprzęt elektroniczny dla „Solidarności”. Do kraju wrócił w 1990. W 1994 był współzałożycielem Stowarzyszenia „Godność”, skupiającego osoby represjonowane i więźniów politycznych stanu wojennego. W 1990 założył w Gdańsku firmę ochrony mienia International Security Electronic Systems. Był radnym Gdańska w latach 1994–1998. W 2006 został odznaczony przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Został także uhonorowany Złotą Odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Jest autorem książki Moja Solidarność. Fakty, zdrady, nadzieje (2016). PP