KROMAN JAN, architekt

Wersja z 16:31, 5 paź 2022

Jan Kroman

JAN KROMAN (5 VIII 1922 Brześć nad Bugiem – 1 III 2014 Gdańsk), architekt, społecznik. Syn Jana (24 VI 1886 – 13 IX 1957 Szczecin) i Józefy (3 XII 1899 – 25 XII 1981 Szczecin), brat Edwarda (24 IX 1926 – 8 VII 1993 Szczecin), którego żona, Krystyna z domu Zientalska (14 VIII 1929 – 21 III 2012 Szczecin), historyk sztuki, zatrudniona między innymi w Pracowniach Konserwacji Zabytków, była jedną z pierwszych powojennych dokumentalistek zabytków w Szczecinie.

Szkołę podstawową i liceum ukończył w Brześciu nad Bugiem. Od 1944 w Warszawie, skąd został wywieziony na roboty do Niemiec. Po wojnie zamieszkał w Koszalinie, gdzie ukończył gimnazjum. Studiował na Politechnice Gdańskiej (PG). W latach 1950–1987 pracował w „Miastoprojekcie”. W latach 1953–1958, wraz z zespołem ( Jerzy Stankiewicz, Janusz Ciemnołoński, Ryszard Massalski, Jadwiga Habela, Kazimierz Orłowski i inni), pracował nad tworzeniem dokumentacji odbudowy poszczególnych kamienic w Głównym Mieście i nad ogólnym planem odbudowy Długiego Pobrzeża.

Przy ul. Długiej zaprojektował do odbudowy między innymi portal kamienicy pod nr 13, renesansową fasadę kamienicy pod nr 37 oraz boazerie (1995), stolarkę drzewną i posadzkę parkietową w Domu Uphagena. Na Długim Targu wykonywał między innymi projekt odbudowy kamienic nr 20, nr 21, nr 22, nr 23, przedproży dla kamienicy nr 2, przedproża, fasady i szczytu kamienicy pod nr 3, przedproży kamienic od nr 4 do nr 13. Przy ul. Chlebnickiej wykonał projekt odbudowy kamienic nr 25, nr 27, nr 28, nr 29. Przy ul. Mariackiej przygotował projekty odbudowy kamienic nr 16, nr 17, nr 18, nr 19, nr 20, nr 21, nr 22, nr 23, nr 24 oraz przedproża kamienicy nr 28. Przy ul. Piwnej nr 8 i 63 był współautorem projektu odbudowy elewacji, autorem projektu odbudowy przedproża nr 60, przy ul. Straganiarskiej, współautorem projektu odbudowy kamienic nr 55 i nr 56. Przy ul. Świętego Ducha – autorem projektu odbudowy kamienic nr 79, nr 81, nr 85, nr 87, nr 89, nr 95, przedproża kamienic nr 101, nr 103, nr 105, nr 107.

Brał też udział w odbudowie kościoła Wniebowstąpienia Najświętszej Marii Panny. Na zlecenie proboszcza, księdza Józefa Zator-Przytockiego, twórca rysunków w skali 1:1 zniszczonych skrzydeł ołtarza głównego, przeznaczonych do odtworzenia przez snycerzy.

W latach 1969–1973 członek Dzielnicowej Rady Narodowej Gdańsk-Śródmieście. Jako przewodniczący Komitetu Blokowego przy ul. Mariackiej 14/15 był twórcą wyjątkowego, jedynego tak dobrze wyposażonego placu zabaw dla dzieci i młodzieży w Śródmieściu (karuzele, zjeżdżalnie, różnego rodzaju „drabinki”, tzw. koło reńskie – przyrząd do szkolenia lotników – dla starszej młodzieży, w zimie – lodowisko z profesjonalnymi bramkami hokejowymi), zorganizowanego między innymi przy pomocy patronującej zadaniu Stoczni Gdańskiej. Od 1950 członek Stowarzyszenia Architektów Polskich (oddział Wybrzeże). Odznaczony między innymi Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1977).

Od 1950 żonaty z Haliną z domu Minuczyc, inżynierem technologiem. Ojciec Anny (ur. 1956), germanistki, i Tomasza (ur. 1952), inżyniera komunikacji (drogi i lotniska), zamieszkałego w Kanadzie, którego syn Jan jest z kolei wspólnikiem firmy RPK (Rockliff Pierzchajlo Kroman) Architects Ltd. w Edmonton (Kanada).

Pochowany 7 III 2014 na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie. JANSZ