MÜLLER, rodzina drukarzy

Wersja z 17:16, 4 paź 2022

Strona tytułowa kalendarza Ernesta Uranophiliusa na 1718, wydanego przez Israela Müllera

Druk Plan D'Une Lotterie wydany przez Johannesa Emanuela Müllera, 1772

MÜLLER, rodzina gdańskich drukarzy.

Israel (zm. 1722). W 1713 przejął od spadkobierców Simona Reinigera jr drukarnię (tzw. drukarnia Guillemota; Wilhelm Guillemot) w budynku Bramy Na Zbytkach. Wydawał druki katolickie i aukcyjne, głównie w języku niemieckim. Od 1712 żonaty był z Anne Jantzen, która po śmierci męża prowadziła zakład z pomocą Krzysztofa Jędrzeja Szymmela, w 1724 właścicielem został Ulrich Kross.

Johannes Emanuel Friedrich (zm. 1781), krewny poprzedniego. W 1770 przejął zakład typograficzny prowadzony przez Johannesa Friedricha Bartelsa, składający się z pracowni przy Pfefferstadt 256 (ul. Korzenna 40) oraz w Bramie na Zbytkach. Drukował dzieła literackie oraz naukowe, między innymi ody Adama Naruszewicza, druki informacyjne. Z trudnością konkurował z drukarnią Thomasa Schreibera. Po śmierci Johannesa Emanuela Müllera zakładem kierowała przez trzy lata jego żona Adelgunda z domu Krüger.

Johann Emanuel Friedrich II, zwany również młodszym (zm. 1805/1806 ?), od 1784 zarządzał ojcowską drukarnią, która w 1805 posiadała jedną prasę, zatrudniał dwóch zecerów, dwóch preserów i jednego ucznia. Z uwagi na mała liczbę klientów przyjmował wszelkiego rodzaju zlecenia, również te trudniejsze: publikacje wszelkiego rodzaju wykazów, katalogów bibliotecznych (Bibliotheca Lengnichiana, 1796), zbioru numizmatycznego Karla Benjamina Lengnicha, katalogów aukcyjnych na targi lipskie, tekstów do muzyki (Motetta … Allen … vielgeehrten Gönnern bey dem Antritt des 1787, 1789, 1790, 1795 sten Jahres, Singchor, 1790). Za warte odnotowania uważa się trzy tomy kazań franciszkanina Pelagiusza Owsienieckiego wydawane w latach 80. i 90. XVIII wieku oraz Pieśnioksiąg czyli kancjonał gdański z 1803 Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza. Kancjonał ten zawierał między innymi utwory Jana Kochanowskiego i trzy pieśni autorstwa Franciszka Karpińskiego. W 1806 w drukarni tej powstały Niedzielne i Świętne Ewanielie i Lekcye … z dodatkiem Agendy i Katechizmu w tłumaczeniu w Mrongowiusza. Obliczono, że w jego drukarni powstało tylko 18 dzieł o łącznej sumie 246 arkuszy. Spadkobierca był syn Carl Heinrich (1791–1837), zob. drukarstwo i drukarnie. PP