NIEZNALSKI BOGUSŁAW, artysta fotografik

Wersja z 19:08, 15 kwi 2022

BOGUSŁAW NIEZNALSKI (24 V 1948 Sopot – 30 XII 2014), artysta fotografik. W 1968 ukończył Technikum Mechaniczne w Gdańsku, w latach 1968–1970 student wieczorowy Politechniki Gdańskiej (PG). Pracownik naukowo-techniczny PG w latach 1968–1970 i 1975–1990 oraz Instytutu Maszyn Przepływowych Polskiej Akademii Nauk (PAN) w latach 1970–1975. W okresie 1974–1990 działał w Gdańskim Towarzystwie Fotograficznym (GTF). Od 1977 do 1981 roku był wiceprezesem, a od 1981 do 1988 prezesem GTF. Należał do Międzynarodowej Federacji Artystów Fotografików z siedzibą w Szwajcarii, w której w 1987 otrzymał honorowy tytuł Artista Fédération Internationale de l’Art Photographique (AFIAP). Od 1988 członek Związku Polskich Artystów Fotografików.

W latach 70. XX wieku zajmował się fotografią społecznie zaangażowaną. Od 16 VIII 1980 był wśród robotników strajkujących w Stoczni Gdańskiej. Wykonał obszerną dokumentację strajku. Po powstaniu Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” dokumentował na zdjęciach bieżące wydarzenia związane z jego działalnością oraz z życiem społeczno-politycznym w Polsce (między innymi budowę pomnika Poległych Stoczniowców). W styczniu 1981 jako fotograf towarzyszył delegacji Solidarności do Włoch i Watykanu na spotkanie z papieżem Janem Pawłem II. We wrześniu 1981 współorganizował (a następnie tam pracował) Biuro Informacji Prasowej NSZZ „Solidarność” na potrzeby I Krajowego Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” w Gdańsku.

Po wprowadzeniu stanu wojennego uczestniczył w strajku w Stoczni Gdańskiej, był na ulicach Gdańska, fotografował starcia ze Zmotoryzowanymi Odwodami Milicji Obywatelskiej (ZOMO). Wykonywał także odbitki swych zdjęć, najczęściej pomnika Poległych Stoczniowców oraz Jana Pawła II z Lechem Wałęsą ze stycznia 1981 (z pierwszej pielgrzymki "Solidarności" do papieża), kolportując je w gdańskich kościołach Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Brygidy oraz w kościołach św. Anny i św. Andrzeja Boboli w Warszawie.

Przez kolejne miesiące i lata uczestniczył z aparatem fotograficznym w wielu wystąpieniach opozycji w Gdańsku. 13 III 1983 w czasie dokumentowania kolejnej manifestacji pod pomnikiem Poległych Stoczniowców został aresztowany, przesłuchiwano go w Urzędzie Bezpieczeństwa (zob. Urząd Bezpieczeństwa Publicznego i Służba Bezpieczeństwa); fotografie z tej manifestacji przepadły. W czasie robienia zdjęć manifestacji 1 V 1989 został pobity przez ZOMO.

W latach 1991–1995 był fotoreporterem „Dziennika Bałtyckiego”. Jego dwujęzyczny biogram zamieszczono w Photographers Encyclopaedia International, 1839 to the Present (1985), a jego fotografie znajdują się w zbiorach miedzy innymi Centre Georges Pompidou w Paryżu, Biblioteki Watykańskiej, Biblioteki Gdańskiej PAN, Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku, Krajowej Komisji NSZZ „Solidarność” w Gdańsku, Instytutu Pamięci Narodowej, Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku, Ośrodka KARTA w Warszawie, a także w prywatnych kolekcjach.

Fotografie prezentował na ponad 200 wystawach w kraju i za granicą; były to między innymi Drogi do wolności w Gdańsku (2000), Brama do wolności w Stoczni Gdańskiej (2010), Fenomen Solidarności w Wilson Center w Waszyngtonie (2011), a także wystawa plenerowa W przededniu wielkiej zmiany w centrum Gdańska (2013). Jego zdjęcia ukazywały się w zagranicznych publikacjach, między innymi w „The Observer”, Gdańsk 1980 Pictures from a Strike (Londyn 1981), albumie Solidarność: Gdańsk elokuussa 1980 (Finlandia 1981); ogółem zamieszczone zostały w ponad 200 publikacjach i książkach.

Był współautorem albumów, między innymi Pomnik, Gdański Sierpień ’80 (2010), Stan wojenny na Pomorzu Nadwiślańskim 1981–1984 (2012). W 1992 założył Oficynę Wydawniczą „POMORZE”, w której na podstawie własnych zdjęć wydał ponad 7000 różnych widokówek z podobiznami wielu polskich miejscowości, z czego około 800 dotyczy Gdańska.

Laureat licznych nagród w prestiżowych konkursach fotograficznych, w tym 12 Grand Prix, między innymi w 1985 w Poznaniu i 1987 w Andorze za fotografię „No pasarán!”, która w 150 rocznicę narodzin fotografii (1989) została zaliczona do 10 najlepszych prac w historii fotografii polskiej. Za swoją pracę w 2000 otrzymał Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury. W 2005 Krajowa Komisja NSZZ „Solidarność” przyznała mu Medal 25-lecia Solidarności, w 2008 otrzymał Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski. Żonaty był ze Stefanią, ojciec Doroty Nieznalskiej. Pochowany na Cmentarzu Komunalnyu nr 5, Łostowickim. LKB