DWÓR MIEJSKI
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
+ | [[File: 1_Dwór_Miejski.png |thumb| Dwór Miejski, od lewej: budynek zachodni, [[BASZTA NAROŻNA | Baszta Narożna]], budynek południowy, nad nim Baszta Schultza, według [[WILLER PETER | Petera Willera]], 1687]] | ||
[[File:1_Dwór_Miejski.jpg|thumb|Zygmunt Vogel, Gdański Dwór Miejski, od wewnątrz w stronę Baszty Schultza, po prawej widoczne duże koryto napełniane spływającą z rury wodą, 1788]] | [[File:1_Dwór_Miejski.jpg|thumb|Zygmunt Vogel, Gdański Dwór Miejski, od wewnątrz w stronę Baszty Schultza, po prawej widoczne duże koryto napełniane spływającą z rury wodą, 1788]] | ||
[[File:2_Baszta_Narożna.jpg|thumb| Dwór Miejski, 1825: widok na budynek południowy (z prawej), [[BASZTA NAROŻNA| Basztę Narożną]] i częściowo budynek zachodni (z lewej), akwarela z 1856 wedle rysunku [[RANDT AUGUST LOBEGOTT| Augusta Lobegotta Randta]]]] | [[File:2_Baszta_Narożna.jpg|thumb| Dwór Miejski, 1825: widok na budynek południowy (z prawej), [[BASZTA NAROŻNA| Basztę Narożną]] i częściowo budynek zachodni (z lewej), akwarela z 1856 wedle rysunku [[RANDT AUGUST LOBEGOTT| Augusta Lobegotta Randta]]]] |
Wersja z 17:02, 25 sty 2022
DWÓR MIEJSKI (Stadthof), zespół miejskich budynków gospodarczych w południowo-zachodnim narożniku dawnych murów miejskich, między obecną ul. Za Murami, Ogarną, Bogusławskiego i Podgarbary, powstałych wraz z lokacją Głównego Miasta w latach 40-tych XIV wieku. Dowodnie w 1457 mieściły się w nim wozownia i stajnia. W latach 1616–1619 Hans Strakowski wybudował stajnię składającą się z budynku zachodniego (obecnie ul. Podgarbary 10) i południowego (obecnie ul. Za Murami 2–10). Oba budynki, jednopiętrowe, z piętrem na poddaszu, z dachem dwuspadowym, na planie prostokąta, przylegały do Baszty Narożnej; budynek południowy kończył się na Baszcie Schultza ( Johann Carl Schultz).
Do budowania ścian podłużnych wykorzystano mur obronny wysoki i niski, dostawiając ściany szczytowe o trójkątnym zwieńczeniu, ozdobione rzeźbami koni. W 2. połowie XVII wieku przedłużono budynek południowy, już dwukondygnacyjny, w stronę wschodnią, włączając obniżoną i ze wspólnym dachem Basztę Browarną. Od 1859 miała tu swoją siedzibę miejska straż pożarna, w 1887 rozebrano Basztę Schultza, około 1903 rozebrano część budynku zachodniego w celu przebicia wylotu obecnej ul. Ogarnej (przed jej skrzyżowaniem z obecną ul. Bogusławskiego).
W 1945 zniszczony, w latach 1947–1949 zabezpieczony. W budynku południowym mieścił się początkowo warsztat samochodowy, po 1956 pracownia kamieniarska Przedsiębiorstwa Robót Elewacyjnych (powstawały rzeźby i detale architektoniczne dla odbudowywanych kamienic Głównego Miasta). W latach 1951–1961 odbudowano budynek zachodni (ul. Podgarbary 10) według projektu Zbigniewa Świerka, jednopiętrowy z poddaszem. W latach 1965–1970 - według projektu Zbigniewa Świerka i Józefa Chrzanowicza - odbudowano budynek południowy (ul. Za Murami 2-10) wraz z Basztą Narożną, Schultza i Browarną, przeznaczając go (akt erekcyjny wmurowano 23 XI 1964) na Dom Harcerza ( Tadeusz Polak), siedzibę Związku Harcerstwa Polskiego. Pierwotny charakter obiektu podkreślono rzeźbą konia, autorstwa Zygfryda Korpalskiego. Obiekt oddano harcerzom do użytku 15 XI 1970. (zob. harcerstwo). Na frontonie odsłonięto tablice pamiątkowe poświęcone Tadeuszowi Polakowi i Józefowi Grzesiakowi (21 IX 1991).