BRAMA KOTWICZNIKÓW
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
[[File: 1_Brama_Kotwiczników.jpg |thumb| Brama Kotwiczników z zachowaną do dziś basztą (po prawej), na wprost pusty plac, od 1650 [[TARG MAŚLANY| Targ Maślany]] i [[KOŚCIÓŁ ŚW. PIOTRA I PAWŁA | kościół św. Piotra i Pawła]] (z lewej), około 1600]] | [[File: 1_Brama_Kotwiczników.jpg |thumb| Brama Kotwiczników z zachowaną do dziś basztą (po prawej), na wprost pusty plac, od 1650 [[TARG MAŚLANY| Targ Maślany]] i [[KOŚCIÓŁ ŚW. PIOTRA I PAWŁA | kościół św. Piotra i Pawła]] (z lewej), około 1600]] | ||
| − | [[File:Most_Krowi.jpg|thumb|Baszta Kotwiczników | + | [[File:Most_Krowi.jpg|thumb|Baszta Kotwiczników z dobudówką od strony południowej oraz [[MOST KROWI| Most Krowi]], 1856, akwarela 1857 wedle rysunku [[RANDT AUGUST LOBEGOTT| Augusta Lobegotta Randta]]]] |
[[File: Brama_Kotwiczników_1853.jpg |thumb| Baszta Kotwiczników, [[SCHULTZ JOHANN CARL | Johann Carl Schultz]], 1853]] | [[File: Brama_Kotwiczników_1853.jpg |thumb| Baszta Kotwiczników, [[SCHULTZ JOHANN CARL | Johann Carl Schultz]], 1853]] | ||
[[File:Baszta Kotwiczników, widok od strony Motławy, 1926.JPG|thumb|Baszta Kotwiczników, widok od strony Motławy, 1926 ]] | [[File:Baszta Kotwiczników, widok od strony Motławy, 1926.JPG|thumb|Baszta Kotwiczników, widok od strony Motławy, 1926 ]] | ||
Wersja z 17:15, 15 lip 2021
BRAMA KOTWICZNIKÓW, lądowa, w południowo-wschodnim narożniku murów obronnych Głównego Miasta Gdańska, zamykająca od południa pierwotną Ankerschmiedegasse (ul. Kotwiczników). Wzmiankowana w roku 1378. Jej zadaniem była ochrona drogi prowadzącej do stoczni na Lastadii. Do końca XIV wieku stanowiła jedynie furtę w murze obronnym, w początku XV wieku wzmocnioną potężną kwadratową basztą, liczącą w rzucie około 10 × 10 m i o grubości murów do 2,5 m. Rozmiary baszty wskazują, że projektowano ją jako znacznie wyższą, czego nie zrealizowano. Zadaniem baszty była również ochrona południowo-wschodniego narożnika murów obronnych.
Jako jedyna z bram lądowych Głównego Miasta nie miała przedbramia. W 1575 przebudowana przez Paula van den Dorne uzyskała nowożytne renesansowe formy, podwyższony znacznie dach w każdej z połaci zyskał lukarnę (okienko dachowe wystawione ponad połać dachu), wierzchołek dachu zwieńczono ozdobnym kominem. Rozebrana w 1821 roku.
Zachowała się baszta, od 2. połowy XVI do XIX wieku pełniąca funkcję więzienia (zob. Maternowie), w latach 40. XIX wieku strażnicy strażackiej i magazynu oleju do lamp ulicznych, od roku 1865 głównego aresztu policyjnego Głównego Miasta. Rozbudowana (Ankerschmiedegasse 19-20), w dobudowanej od strony południowej, niższej części (nr 19) (po 1945 niezachowanej) w 1 połowie XX wieku mieściło się między innymi schronisko dla dziewcząt (1910 Deutsch Evangelischer Frauenbund, Jungmädchenheim; 1931
Deutsch Evangelischer Frauenbund, Jungmädchenheim). W roku 1945 poważnie uszkodzona, pozostały z niej wyłącznie mury obwodowe dolnych kondygnacji. Zniszczeniu uległa także sąsiednia zabudowa wzdłuż wschodniej pierzei ul. Kotwiczników oraz późniejsze dobudówki z 2. połowy XIX wieku, dzięki czemu baszta odzyskała pierwotną formę. Odbudowana w latach 1968–1970 w formach z okresu XVI-wiecznej przebudowy. Obecnie siedziba Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
