WALLERAND LEON, trener

Wersja z 17:10, 13 wrz 2021

LEON WALLERAND (18 VII 1921 Nowy Klińcz – 27 IX 2011 Gdańsk), nauczyciel, trener piłki ręcznej. Wychowywał się w Kościerzynie, w chwili wybuchu II wojny światowej był uczniem ostatniej klasy miejscowego gimnazjum. W grudniu 1939 roku przez Węgry, Jugosławię, Włochy przedostał się do Francji, gdzie wstąpił do polskiej armii. W maju i czerwcu 1940 roku walczył w 2. Dywizji Piechoty generała Bronisława Prugara-Ketlinga i wraz z nią został internowany w Szwajcarii. W 1942 roku uciekł i w drodze na Bliski Wschód przedostał się na teren Jugosławii, gdzie przez rok walczył w oddziale partyzanckim. W roku 1943 dotarł w rejon Palestyny, wstąpił do 15. Pułku Ułanów Wielkopolskich z 2. Korpusu Polskiego generała Władysława Andersa. Wraz z nim przeszedł do maja 1945 roku cały szlak bojowy. Między innymi w maju 1944 roku dowodził czołgiem podczas bitwy o Monte Cassino. Startował w organizowanych przez armię zawodach lekkoatletycznych (w biegach na dłuższe dystanse).

Po wojnie ukończył kurs instruktora wychowania fizycznego w zakresie gier zespołowych w Centralnym Ośrodku Sportu w Sulmonie we Włoszech, był instruktorem sportowym w Wielkopolskiej Brygadzie Pancernej. Po krótkim pobycie w Anglii w grudniu 1946 roku powrócił do Polski.

W Kościerzynie ukończył szkołę średnią, pracując jednocześnie jako nauczyciel wf-u, następnie ukończył zaocznie studia w Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. W początkach 1950 roku był współorganizatorem Klubu Sportowego Budowlani Kościerzyna, w którym był wiceprezesem ds. organizacyjnych i odpowiadał za szkolenie piłki ręcznej, siatkówki i koszykówki. Był inicjatorem powołania w Państwowym Gimnazjum i Liceum w Kościerzynie Szkolnego Klubu „Gryf”, którego drużyna piłki ręcznej (11-osobowa) w maju 1950 roku zajął drugie miejsce w rozgrywanych w Gdańsku międzyszkolnych mistrzostwach okręgu gdańskiego. W roku 1951 kierowana przez niego szkolna drużyna piłki ręcznej z Kościerzyny zwyciężyła w Spartakiadzie Młodzieży w Warszawie.

Był twórcą sekcji piłki ręcznej w Gwardii Gdańsk ( GKS Wybrzeże), opartej początkowo na młodzieży z gdańskich techników, skupionych w Gdańskich Technicznych Zakładach Naukowych ( Centrum Kształcenia Ustawicznego w Gdańsku), potem w Technikum Budowlanym Ministerstwa Budownictwa Miast i Osiedli, gdzie był nauczycielem wf-u po przeprowadzce do Gdańska. W 1953 roku wprowadził drużynę Gwardii do I ligi, jednocześnie w 1954 organizował sekcje piłki ręcznej LZS Osowa, a w 1955 trenowana przez niego młodzieżowa drużyna „Zrywu” Techniku Budownictwa Miejskiego zdobyła mistrzostwo okręgu gdańskiego (w „siódemkach”) i zimowe (w hali) wicemistrzostwo Polski juniorów. W latach 1956 i 1957 prowadzona przez niego drużyna Gwardii Gdańsk zdobyła wicemistrzostwo Polski w „siódemkach”, w 1955 i 1956 brązowy medal w „jedenastkach”. W 1958 roku z zawodników, którzy nie mieścili się w kadrze piłkarzy ręcznych GKS Wybrzeże, utworzył drużynę Spójni Gdańsk. Po trzech latach awansował z nią do najwyższej ligi (w 1965 piłkarze Spójni zdobyli wicemistrzostwo Polski). Od roku 1963 ponownie pracował w GKS Wybrzeże (trenowana przez niego drużyna juniorów zdobyła w tym roku tytuł Mistrzów Polski), w 1966 zdobył z drużyną seniorów mistrzostwo Polski, w 1967 i 1968 wicemistrzostwo (ustępując tylko Spójni Gdańsk).

Po 1960 roku trenował okresowo zawodników Polonii Gdańsk, w 1971-1974 Stoczniowca Gdańsk (II liga). Od 1961 do 1991 roku był nauczycielem wf-u w Conradinum, współtwórcą MKS Conradinum, do którego wyszukiwał młode talenty (jego wychowankiem jest między innymi Bogdan Wenta, ogółem wychował 14 reprezentantów Polski w piłkę ręczną). 5 VI 1993 był trenerem zespołu „Północy”, który z okazji 75-lecia Związku Piłki Ręcznej w Polsce rozegrał mecz z zespołem „Południa”, uchodzący za ostatnie w Polsce spotkanie 11-osobowych zespołów piłki ręcznej.

Współorganizator Okręgowego Związku Piłki Ręcznej w Gdańsku, w latach 1958-1959 jego prezes. Jako jeden z pierwszych na Wybrzeżu wyróżniony tytułem „Zasłużony Trener”. Został odznaczony Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi (1970), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (OOP), Krzyżem Kawalerskim OOP, odznaką honorową „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”, Diamentową Odznaką Związku Piłki Ręcznej, srebrną odznakę im. Janka Krasickiego (1970 – z okazji 45-lecia GKS Wybrzeże), Medalem 75-lecia ZPRP (1993), pośmiertnie (2016) Medalem Prezydenta Miasta Gdańska (z okazji 50-lecia zdobycia przez GKS Wybrzeże pierwszego tytułu mistrza Polski) i medalem „Za zasługi dla gdańskiego sportu” (2018).

W plebiscycie „Dziennika Bałtyckiego” na najlepszego trenera Wybrzeża zwyciężył za lata 1966, 1967, za lata 1957 i 1968 zajął drugie miejsce, za rok 1965 trzecie. W 1971 w plebiscytach „Głosu Wybrzeża” na najlepszego trenera 25-lecia GKS Wybrzeże, uplasował się na trzecim miejscu (za Aleksym Antkiewiczem i Janem Rudelskim. W 2004 otrzymał nagrodę wojewody gdańskiego za całokształt dokonań. Żonaty był z Marią z domu Serement (15 I 1925 – 14 III 2021), pochowani na cmentarzu Srebrzysko. BŚ