KÖHNE-JASKI PAUL, kupiec
(uzupełnienie L.M.(1.10.2020)) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
'''PAUL KÖHNE-JASKI''' (Jaschke; około 1492 – 9 VII 1564 Gdańsk), kupiec, właściciel firmy handlu bursztynem. Syn zapewne przybyłego na Pomorze kupca węgierskiego Jana. Analfabeta, w Gdańsku od 1519 roku, pracował jako rzemieślnik przy obróbce bursztynu, po 1525 zajmował się wyłącznie jego skupem i sprzedażą.<br/><br/> | '''PAUL KÖHNE-JASKI''' (Jaschke; około 1492 – 9 VII 1564 Gdańsk), kupiec, właściciel firmy handlu bursztynem. Syn zapewne przybyłego na Pomorze kupca węgierskiego Jana. Analfabeta, w Gdańsku od 1519 roku, pracował jako rzemieślnik przy obróbce bursztynu, po 1525 zajmował się wyłącznie jego skupem i sprzedażą.<br/><br/> | ||
| − | W styczniu 1525 roku, po kryzysie w mieście i usunięciu dotychczasowej gdańskiej [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej]] (zob. [[FERBER EBERHARD | Eberhard Ferber]], [[REFORMACJA | reformacja]]), był jednym z trzech | + | W styczniu 1525 roku, po kryzysie w mieście i usunięciu dotychczasowej gdańskiej [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej]] (zob. [[FERBER EBERHARD | Eberhard Ferber]], [[REFORMACJA | reformacja]]), był jednym z trzech wybranych przez cechy członków gdańskiego poselstwa, mającego na dworze króla polskiego Zygmunta I Starego bronić zasadności wyboru nowej Rady.<br/><br/> |
18 XII 1533 wraz z Wincentym Anholtem i Georgiem Borkem uzyskał od księcia pruskiego Albrechta I Hohenzollerna dziedziczny przywilej dający im monopol (za skromną opłatą) na wybieranie na całym wybrzeżu Morza Bałtyckiego w Prusach Książęcych trzech gatunków bursztynu: bastardu, kamienia wirowatego i kamienia zwykłego. Wobec niezadowolenia gdańskich bursztynników (którym do produkcji nie wystarczał surowiec pozyskiwany na Mierzei Wiślanej, zob. [[BURSZTYN BAŁTYCKI | bursztyn bałtycki]]), w 1538 wstrzymał dostawy. W konsekwencji zmusił członków gdańskiego [[BURSZTYNNICY, CECHY BURSZTYNNICZE | cechu bursztynników]] do przyznania mu monopolu na sprzedaż gotowych wyrobów wyprodukowanych z dostarczonego przez siebie surowca. Starania Rady Miejskiej Gdańska u księcia Albrechta o dostarczanie bursztynu i innym gdańszczanom nie przyniosły rezultatów. Przed rokiem 1550 spłacił wspólników i uzyskał kolejny przywilej księcia Albrechta, dający monopol na sprowadzanie bursztynu z Prus Książęcych tylko dla siebie i swoich potomków. Monopol ten utrzymał się do 1642. W 1554 uzyskał szlachectwo od cesarza Karola V. Wchodził w skład zarządu szpitala miejskiego, [[SZPITAL MIEJSKI (Lazaret przy Sandgrube) | Lazaretu przy Bramie Oliwskiej]]. <br/><br/> | 18 XII 1533 wraz z Wincentym Anholtem i Georgiem Borkem uzyskał od księcia pruskiego Albrechta I Hohenzollerna dziedziczny przywilej dający im monopol (za skromną opłatą) na wybieranie na całym wybrzeżu Morza Bałtyckiego w Prusach Książęcych trzech gatunków bursztynu: bastardu, kamienia wirowatego i kamienia zwykłego. Wobec niezadowolenia gdańskich bursztynników (którym do produkcji nie wystarczał surowiec pozyskiwany na Mierzei Wiślanej, zob. [[BURSZTYN BAŁTYCKI | bursztyn bałtycki]]), w 1538 wstrzymał dostawy. W konsekwencji zmusił członków gdańskiego [[BURSZTYNNICY, CECHY BURSZTYNNICZE | cechu bursztynników]] do przyznania mu monopolu na sprzedaż gotowych wyrobów wyprodukowanych z dostarczonego przez siebie surowca. Starania Rady Miejskiej Gdańska u księcia Albrechta o dostarczanie bursztynu i innym gdańszczanom nie przyniosły rezultatów. Przed rokiem 1550 spłacił wspólników i uzyskał kolejny przywilej księcia Albrechta, dający monopol na sprowadzanie bursztynu z Prus Książęcych tylko dla siebie i swoich potomków. Monopol ten utrzymał się do 1642. W 1554 uzyskał szlachectwo od cesarza Karola V. Wchodził w skład zarządu szpitala miejskiego, [[SZPITAL MIEJSKI (Lazaret przy Sandgrube) | Lazaretu przy Bramie Oliwskiej]]. <br/><br/> | ||
| − | Od 1519 roku żonaty był z Dorotheą (zm. 1537), córką Nicolausa Rosenberga, następnie z Margarethą Ottinghusen. Jego starszym synem był [[KÖHNE-JASKI GEORG | Georg]], spadkobiercą firmy został młodszy syn Paul II (29 VI 1535 – 11 I 1585), dziewiąte dziecko z pierwszego małżeństwa, studiujący w 1557 w Bolonii i Pawie, od 1571 [[ŁAWA MIEJSKA | ławnik]] [[GŁÓWNE MIASTO | Głównego Miasta]], od 1581 [[RADA MIEJSKA | rajca]], w 1582 [[SĘDZIA | sędzia]], opiekun gdańskiego cechu bursztynników, od 15 XII 1560 żonaty z | + | Od 1519 roku żonaty był z Dorotheą (zm. 1537), córką Nicolausa Rosenberga, następnie z Margarethą Ottinghusen. Jego starszym synem był [[KÖHNE-JASKI GEORG | Georg]], spadkobiercą firmy został młodszy syn Paul II (29 VI 1535 – 11 I 1585), dziewiąte dziecko z pierwszego małżeństwa, studiujący w 1557 w Bolonii i Pawie, od 1571 [[ŁAWA MIEJSKA | ławnik]] [[GŁÓWNE MIASTO | Głównego Miasta]], od 1581 [[RADA MIEJSKA | rajca]], w 1582 [[SĘDZIA | sędzia]], opiekun gdańskiego cechu bursztynników, od 15 XII 1560 żonaty z Dorotheą, córką ławnika Johanna Zimmermana.<br/><br/> |
W 1628 na zlecenie wnuków (między innymi [[KÖHNE-JASKI ISRAEL | Israela Köhne-Jaskiego]]) [[BLOCK ABRAHAM van den | Abraham van den Block]] wykonał w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny]] jego epitafium. {{author:RED}}[[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | W 1628 na zlecenie wnuków (między innymi [[KÖHNE-JASKI ISRAEL | Israela Köhne-Jaskiego]]) [[BLOCK ABRAHAM van den | Abraham van den Block]] wykonał w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny]] jego epitafium. {{author:RED}}[[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Wersja z 14:28, 1 paź 2020
PAUL KÖHNE-JASKI (Jaschke; około 1492 – 9 VII 1564 Gdańsk), kupiec, właściciel firmy handlu bursztynem. Syn zapewne przybyłego na Pomorze kupca węgierskiego Jana. Analfabeta, w Gdańsku od 1519 roku, pracował jako rzemieślnik przy obróbce bursztynu, po 1525 zajmował się wyłącznie jego skupem i sprzedażą.
W styczniu 1525 roku, po kryzysie w mieście i usunięciu dotychczasowej gdańskiej Rady Miejskiej (zob. Eberhard Ferber, reformacja), był jednym z trzech wybranych przez cechy członków gdańskiego poselstwa, mającego na dworze króla polskiego Zygmunta I Starego bronić zasadności wyboru nowej Rady.
18 XII 1533 wraz z Wincentym Anholtem i Georgiem Borkem uzyskał od księcia pruskiego Albrechta I Hohenzollerna dziedziczny przywilej dający im monopol (za skromną opłatą) na wybieranie na całym wybrzeżu Morza Bałtyckiego w Prusach Książęcych trzech gatunków bursztynu: bastardu, kamienia wirowatego i kamienia zwykłego. Wobec niezadowolenia gdańskich bursztynników (którym do produkcji nie wystarczał surowiec pozyskiwany na Mierzei Wiślanej, zob. bursztyn bałtycki), w 1538 wstrzymał dostawy. W konsekwencji zmusił członków gdańskiego cechu bursztynników do przyznania mu monopolu na sprzedaż gotowych wyrobów wyprodukowanych z dostarczonego przez siebie surowca. Starania Rady Miejskiej Gdańska u księcia Albrechta o dostarczanie bursztynu i innym gdańszczanom nie przyniosły rezultatów. Przed rokiem 1550 spłacił wspólników i uzyskał kolejny przywilej księcia Albrechta, dający monopol na sprowadzanie bursztynu z Prus Książęcych tylko dla siebie i swoich potomków. Monopol ten utrzymał się do 1642. W 1554 uzyskał szlachectwo od cesarza Karola V. Wchodził w skład zarządu szpitala miejskiego, Lazaretu przy Bramie Oliwskiej.
Od 1519 roku żonaty był z Dorotheą (zm. 1537), córką Nicolausa Rosenberga, następnie z Margarethą Ottinghusen. Jego starszym synem był Georg, spadkobiercą firmy został młodszy syn Paul II (29 VI 1535 – 11 I 1585), dziewiąte dziecko z pierwszego małżeństwa, studiujący w 1557 w Bolonii i Pawie, od 1571 ławnik Głównego Miasta, od 1581 rajca, w 1582 sędzia, opiekun gdańskiego cechu bursztynników, od 15 XII 1560 żonaty z Dorotheą, córką ławnika Johanna Zimmermana.
W 1628 na zlecenie wnuków (między innymi Israela Köhne-Jaskiego) Abraham van den Block wykonał w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny jego epitafium.
