MAŁA ZBROJOWNIA
(uzupełnienie BŚ (e-mail z 16.05.2018)) |
|||
Linia 6: | Linia 6: | ||
[[File:Mała__Zbrojownia-5.jpg|thumb|Herb Gdańska na Małej Zbrojowni, 2010]] | [[File:Mała__Zbrojownia-5.jpg|thumb|Herb Gdańska na Małej Zbrojowni, 2010]] | ||
− | '''MAŁA ZBROJOWNIA''', zwana też Nową Zbrojownią (Neues Zeughaus), [[PLAC WAŁOWY | pl. Wałowy]] 15. Dawny arsenał, położony na [[STARE PRZEDMIEŚCIE | Starym Przedmieściu]], w południowo-zachodnim narożniku pierścienia [[FORTYFIKACJE | fortyfikacji]]. | + | '''MAŁA ZBROJOWNIA''', zwana też Nową Zbrojownią (Neues Zeughaus), [[PLAC WAŁOWY | pl. Wałowy]] 15. Dawny arsenał, położony na [[STARE PRZEDMIEŚCIE | Starym Przedmieściu]], w południowo-zachodnim narożniku pierścienia [[FORTYFIKACJE | fortyfikacji]]. Obiekt wzniesiono w latach 1643–1645 według projektu [[STRAKOWSKI GEORG | Georga Strakowskiego]], przeznaczając go na magazyn ciężkich dział. Gromadzono je na parterze – obok kul armatnich – w obszernym pomieszczeniu, podzielonym tylko sześcioma słupami dźwigającymi podciąg, na którym opierały się belki stropowe. Na podciągu zawieszano lżejszą broń i elementy uzbrojenia ochronnego (te zapełniały również ściany). Na piętrze składowano pistolety, muszkiety i siodła dla kawalerii, ponadto przechowywano obiekty o znacznych gabarytach, na przykład od końca XVII wieku elementy dekoracji ozdabiających trasę przejazdu polskich władców, takie jak bramy triumfalne, posągi; przedmioty te spalono po zajęciu Gdańska przez Prusy w 1793. Od tego roku w okresie złej pogody przeprowadzano tu musztrę żołnierzy gdańskiego garnizonu. <br/><br/> |
+ | Zbrojownia została wzniesiona jako dwukondygnacyjny budynek o powierzchni przyziemia około 1500 m² i takiej samej poddasza, zwieńczonego ośmioma szczytami. Jej dach składał się z dwóch części ustawionych wzdłuż osi budynku i dwóch krótszych, umieszczonych prostopadle. Fasady nie miały tak efektownego wystroju jak w wypadku [[WIELKA ZBROJOWNIA | Wielkiej Zbrojowni]]. Dekoracje umieszczono na obramowaniach sześciu bram, na zwieńczeniach ośmiu szczytów – w postaci płonących kul – i na fasadzie wschodniej, na której umieszczono efektowny [[HERBY MIASTA GDAŃSKA I DZIELNIC | herb Gdańska]], podtrzymywany przez dwa lwy, pod którym widnieje data ukończenia budowy: 1645. W 1. połowie XIX wieku zbrojownia została przebudowana: zlikwidowano poprzeczne części dachów, szczyty na ich zakończeniach i bramy od strony placu musztry (pl. Wałowy), przekształcono pozostałe wejścia. W 1945 roku częściowo spłonęła; przetrwały ściany dolnej kondygnacji (w tym płyta z herbem Gdańska). W styczniu 1957 została przekazana Wojewódzkiemu Przedsiębiorstwu Komunikacyjnemu Gdańsk-Gdynia, które odbudowało ją w formie z XVII wieku, w pełni odtwarzając również kształt dachu i zlikwidowanych bram; nie zrekonstruowano dekoracji szczytów. W 1958 roku urządzono tu garaże dla 150 [[TAKSÓWKI | taksówek miejskich]] (parkujących na dwóch poziomach; wjazd na piętro umożliwiał przylegający do budynku wał ziemny). W 1993 roku krótko funkcjonował tu magazyn [[UNIMOR| Unimoru]]. Od 1994 obiekt jest użytkowany przez Wydział Rzeźby [[AKADEMIA SZTUK PIĘKNYCH W GDAŃSKU | Akademii Sztuk Pięknych]]. {{author: TD}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] |
Wersja z 16:50, 16 maj 2018
MAŁA ZBROJOWNIA, zwana też Nową Zbrojownią (Neues Zeughaus), ► pl. Wałowy 15. Dawny arsenał, położony na ► Starym Przedmieściu, w południowo-zachodnim narożniku pierścienia ► fortyfikacji. Obiekt wzniesiono w latach 1643–1645 według projektu ► Georga Strakowskiego, przeznaczając go na magazyn ciężkich dział. Gromadzono je na parterze – obok kul armatnich – w obszernym pomieszczeniu, podzielonym tylko sześcioma słupami dźwigającymi podciąg, na którym opierały się belki stropowe. Na podciągu zawieszano lżejszą broń i elementy uzbrojenia ochronnego (te zapełniały również ściany). Na piętrze składowano pistolety, muszkiety i siodła dla kawalerii, ponadto przechowywano obiekty o znacznych gabarytach, na przykład od końca XVII wieku elementy dekoracji ozdabiających trasę przejazdu polskich władców, takie jak bramy triumfalne, posągi; przedmioty te spalono po zajęciu Gdańska przez Prusy w 1793. Od tego roku w okresie złej pogody przeprowadzano tu musztrę żołnierzy gdańskiego garnizonu.
Zbrojownia została wzniesiona jako dwukondygnacyjny budynek o powierzchni przyziemia około 1500 m² i takiej samej poddasza, zwieńczonego ośmioma szczytami. Jej dach składał się z dwóch części ustawionych wzdłuż osi budynku i dwóch krótszych, umieszczonych prostopadle. Fasady nie miały tak efektownego wystroju jak w wypadku ► Wielkiej Zbrojowni. Dekoracje umieszczono na obramowaniach sześciu bram, na zwieńczeniach ośmiu szczytów – w postaci płonących kul – i na fasadzie wschodniej, na której umieszczono efektowny ► herb Gdańska, podtrzymywany przez dwa lwy, pod którym widnieje data ukończenia budowy: 1645. W 1. połowie XIX wieku zbrojownia została przebudowana: zlikwidowano poprzeczne części dachów, szczyty na ich zakończeniach i bramy od strony placu musztry (pl. Wałowy), przekształcono pozostałe wejścia. W 1945 roku częściowo spłonęła; przetrwały ściany dolnej kondygnacji (w tym płyta z herbem Gdańska). W styczniu 1957 została przekazana Wojewódzkiemu Przedsiębiorstwu Komunikacyjnemu Gdańsk-Gdynia, które odbudowało ją w formie z XVII wieku, w pełni odtwarzając również kształt dachu i zlikwidowanych bram; nie zrekonstruowano dekoracji szczytów. W 1958 roku urządzono tu garaże dla 150 ► taksówek miejskich (parkujących na dwóch poziomach; wjazd na piętro umożliwiał przylegający do budynku wał ziemny). W 1993 roku krótko funkcjonował tu magazyn ► Unimoru. Od 1994 obiekt jest użytkowany przez Wydział Rzeźby ► Akademii Sztuk Pięknych.